De ontwikkeling van Windows 8 is bijna on-Microsofts gegaan. Ruim een jaar voor de uiteindelijke release (naar verwachting in oktober) kwam de eerste testversie al uit. De lancering van de Developer Preview was de allereerste gelegenheid waarbij iedereen met Windows 8 aan de slag kon, maar voor thuisgebruik was de ontwikkelaarsversie nog lang niet geschikt. Na een tussenversie (de Consumer Preview) heeft Microsoft nu de laatste testversie uitgebracht. De Release Preview is de laatste mogelijkheid om Windows 8 gratis te proberen voordat de definitieve versie uitkomt. Stap voor stap doorlopen we de installatie om te eindigen bij je eerste stappen in de nieuwe Windows 8 Metro-omgeving.

Voordat je Windows 8 gaat installeren, moet je beslissen op welke pc je het besturingssysteem installeert. Hoewel het stabiel genoeg is, zal Windows 8 lang niet iedereen bevallen als primair besturingssysteem. Het is namelijk vooral voor touchapparaten bedoeld. We raden je daarom aan om Windows 8 allereerst op een virtuele machine te proberen. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld VirtualBox (www.virtualbox.org). Daarnaast is het mogelijk om een dualbootomgeving op te zetten als je Windows 8 vanaf een installatie-cd opstart en naast een bestaande Windows 7-installatie neerzet. Tot slot kun je natuurlijk ook je bestaande Windows-installatie vervangen door Windows 8, maar dat raden we niet aan. In de workshop werken we met een virtueel systeem in VirtualBox. Mocht je een Intel-tablet hebben of een pc met een touchscherm, dan zijn dat ook goede systemen om Windows 8 op te proberen, inclusief alle touchgebaren.

2. VirtualBox instellen

Na de installatie van VirtualBox kun je in de Manager een nieuw virtueel systeem aanmaken. Gebruik daarvoor de wizard door op Nieuw te klikken. Daarbij kun je vrijwel overal de standaardinstellingen gebruiken. Zorg er in elk geval voor dat je als besturingssysteem Windows 8 kiest (eventueel 64 bits als je een 64 bits-pc gebruikt). De hoeveelheid geheugen die je kunt instellen hangt af van de hoeveelheid die in je pc zit. Meer dan de helft daarvan kun je beter niet instellen, maar je hebt wel minimaal 1 GB nodig (of 2 GB voor de 64 bits- versie). De wizard suggereert standaardinstellingen voor de virtuele harde schijf. Die kun je zo overnemen zolang de minimumgrootte 20 GB is.

3. Release Preview downloaden

Navigeer in je browser naar http://windows.microsoft.com/nl-NL/windows-8/iso. Op deze officiële pagina van Microsoft download je het iso-bestand van de Windows 8 installatie-cd. Een Nederlandse versie is niet beschikbaar, dus klik op Engels en kies de 32 of 64 bits-versie, afhankelijk van de processor die je in je pc hebt zitten. Noteer ook het serienummer dat op de pagina wordt vermeld, omdat je deze nodig hebt tijdens de installatie. Het iso-bestand is 2,5 GB of zelfs 3,3 GB voor de 64 bits-versie, dus reserveer wat tijd voor het downloadproces. De iso hoeft niet naar dvd gebrand te worden, tenzij je de installatie over je huidige Windows-installatie heen gaat zetten. Wij gaan uit van de virtuele installatie, waarbij de iso direct in VirtualBox geladen wordt. Ga daarvoor naar het instellingenvenster van je virtuele machine in VirtualBox. Klik onder Opslag op het pictogram van een cd-schijfje met een plus om een virtuele cd-drive toe te voegen. Met Kies een schijf navigeer je naar de map waar je het iso-bestand van Windows 8 hebt opgeslagen. Dubbelklik op het iso-bestand. Verder kun je de standaardinstellingen laten staan. Klik op OK om terug te gaan naar de Manager.

4. Windows-installatie opstarten

Selecteer in de VirtualBox Manager je virtuele machine en klik op Start. De diverse informatieschermen van VirtualBox kun je wegklikken, eventueel nadat je aangevinkt hebt dat je ze nooit meer hoeft te zien. De virtuele pc start automatisch op vanaf het iso-bestand. Na een korte laadtijd krijg je het aanvangsscherm van de Windows 8-installatie te zien. De enige taal die je kunt installeren is Engels, maar selecteer wel het Nederlandse tijds- en valutaformaat en de United States International-toetsenbordlayout. In het volgende scherm kun je eventueel een bestaande Windows herstellen door op Repair your computer te klikken, maar kies voor Install now om je lege virtuele machine te gaan voorzien van een maagdelijke Windows-installatie.

5. Setup-instellingen doorlopen

In het volgende scherm moet je het serienummer invoeren dat je in stap 2 van de Microsoft-website hebt overgenomen. Na het accepteren van de licentievoorwaarden in het daaropvolgende scherm krijg je de keuze tussen een Upgrade- en een Custom-installatie. Upgrade is bedoeld voor upgrades vanaf een bestaande Windows-installatie, maar wordt ook weergegeven bij een installatie op een leeg systeem. Wij kiezen echter voor Custom om een compleet nieuwe installatie op het virtuele systeem te zetten. Het volgende scherm geeft een overzicht van schijven waarop je Windows 8 kunt installeren. Ons virtuele systeem heeft maar één schijf, dus deze is al geselecteerd. Na een klik op Next begint Windows met de daadwerkelijke installatie. Na het afronden hiervan wordt de virtuele machine automatisch herstart. Let daarbij op dat je niet weer van de virtuele cd opstart. Zolang je niets doet, zal Windows 8 vanaf de virtuele harde schijf opstarten en verder gaan met de installatie.

6. Naar je hand zetten

De eerste vraag die je na de herstart krijgt, is het kiezen van een kleurschema. Dat is later nog te wijzigen en gaat vooral om de Metro-interface. Op dit scherm kun je ook een naam voor de pc opgeven. Dat is de naam waaronder het apparaat in je eventuele thuisnetwerk opgenomen zal worden. Het volgende scherm biedt de keuze voor Express settings, waarmee je een hoop instellingen in één keer kunt kiezen. Wil je meer invloed op privacygevoelige opties, kies dan voor Customize. Je kunt dan namelijk kiezen voor het in- of uitschakelen van delen op je thuisnetwerk. In het daaropvolgende scherm kun je aangeven wat Windows 8 wel en niet online mag opzoeken: automatische (driver)updates, apparaatinformatie, SmartScreen-informatie voor Internet Explorer en bestanden, je locatiegegevens en nog wat van die dingen die niet iedereen wil delen. De echt gevoelige mogelijkheden staan gelukkig standaard uit. Na het invullen van de privacyinstellingen kun je een account aanmaken. Daarbij kun je kiezen om in te loggen met een Microsoft-account (bijvoorbeeld Windows Live, Hotmail) of een lokaal account. Om van alle synchronisatiemogelijkheden gebruik te maken, evenals het downloaden van apps, moet je een Microsoft-account gebruiken. Een internetverbinding is dan wel vereist. Bovendien moet je een telefoonnummer opgeven om het account te kunnen herstellen als je het wachtwoord vergeet. Met deze informatie wordt het Windows 8-account ingesteld en is de installatie compleet.

7. Eerste kennismaking

Voor veel gebruikers zal de eerste blik op Windows 8 even schrikken zijn. Weg is het vertrouwde bureaublad: bij het opstarten van Windows 8 beland je direct in de nieuwe Metro-interface. Dat is de op tablets gerichte omgeving waar je de speciale Metro-apps vindt. Als je een touchscreen hebt, kun je door de Metro-interface navigeren met veegbewegingen. Met de muis gebruik je het scrollwiel. Andere belangrijke interface-elementen zijn de pictogrammen aan de rechterkant van het scherm die je naar binnen kunt vegen of tevoorschijn komen als je met je muis rechtsonder of -boven hangt. De pictogrammen kun je zowel in het Metro-menu als in de apps tevoorschijn toveren. Er zit een geïntegreerde zoek- en deelfunctie in, en ook een groot deel van de pc-instellingen kun je via dit menu bereiken. Als je de (virtuele) pc wilt uitschakelen, dan is dit de plek om het te doen.

Neem rustig de tijd om de nieuwe apps te ontdekken. Zo heeft Microsoft een Metro-mail-app, is er een speciale versie van Internet Explorer en worden ook foto’s en muziek geïntegreerd. Als je bent ingelogd met een Windows Live-account, is de kans groot dat je bekende informatie tegenkomt. Onder foto’s staan bijvoorbeeld je SkyDrive-foto’s en bij Personen vind je eventuele contacten uit Hotmail terug. Als je diensten zoals Facebook en LinkedIn hebt gelinkt met je Windows Live-account, worden ook contacten en foto’s daarvan gesynchroniseerd.

Mis je het vertrouwde bureaublad? Via de optie Desktop in de Metro-interface kom je alsnog op het bureaublad terecht. Dat lijkt op Windows zoals we het kennen – maar dan zonder het startmenu. Druk je op de Start-toets op je toetsenbord, dan ben je weer terug in de Metro-interface, die ook dient als startmenu. De meeste toepassingen die onder Windows 7 werken, doen het ook onder Windows 8. Je kunt het (virtuele) Windows 8-systeem dus in gaan zetten als primaire werk-pc. Ook zonder de Metro-interface bevat Windows 8 genoeg interessants, zoals een opnieuw ontworpen Windows Verkenner en betere ondersteuning van meerdere monitoren. Toch zijn de voorlopige reacties van verknochte bureaubladgebruikers niet mals. Microsoft gaat het bureaublad waarschijnlijk niet beter bereikbaar maken in de definitieve versie van Windows 8. Daarom zijn we nog sceptisch over het dagelijks gebruik ervan, maar een installatie op een virtuele machine blijft een prima manier om het systeem in elk geval te proberen.