AMD noemt de fusion-processoren apu’s: accelerated processing units. Het is een cpu, gpu (grafische chip) en northbridge (dus pci-express controller en geheugen controller) in één verpakking. Dat is best een prestatie, gezien het feit dat de oppervlakte van de chip slechts 228 mm2 is; iets meer dan een normale Athlon quad core cpu, maar minder dan een Phenom-die. In de A8 3850 (codenaam Lynx) heeft AMD dus een volwaardige quad core, een HD6550D, een pci-express X16 en nog een northbridge verwerkt. Dat moet proppen zijn geweest!
 

A75 chipset

Hoewel het gros van de functionaliteit in de chip zit, heeft het platform nog wel een extra chip: de A75 chipset: FCH. De A75-chipset maakt via vier pci-express 2.0 lanes verbinding met de cpu. Het Llano-platform heeft dus meer bandbreedte dan Intel tussen de ‘southbridge’ en de cpu: 5Gb/s (5GT/s) ten opzichte van 16 Gb/s die AMD biedt. (500 MB/s of 4 Gb/s per pci-express 2.0 lane)

In de A75 FCH zit een aantal functies of verbindingen, waaronder: de usb 2.0 en usb 3.0 controller, de sata-3 controller, de vga-dac, de pci-controller en nog een pci-express 2.0 controller.

32 nanometer

De AMD A8 3850 beschikt over vier kernen die op 2,9 GHz tikken. Ze zijn gebaseerd op de Phenom II-cores (K10.5), maar zijn nu opgebouwd uit 32nm transistors. Jazeker: AMD is over op 32nm. Mede daardoor heeft de cpu minder energie nodig en kan AMD dus het een en ander op één die kwijt, zonder dat de chip te heet wordt.

Elke kern heeft zijn eigen L1-cache: 64KB instructie en 64KB data. Daarbij krijgen ze nog elk 1MB L2 cache: 4MB L2 in totaal bij een quad core model dus. Dat is twee keer zoveel als bij een Athlon die het met 512KB L2-cache per core moet doen. L3-cache beschikt de A-serie niet over… dat is voorbehouden aan de Bulldozers.

Turbo

Er komen vier quad core modellen naar de markt. Twee daarvan hebben turbo-modus: de A6-3600 en de A8-3800. Deze hebben een 500 MHz lagere kloksnelheid en een lagere tdp: 65 watt ten opzichte van 100 watt voor de A6-3650 en A8-3850 die dus standaard een hogere kloksnelheid meekrijgen: 2,6 GHz voro de A6-3650 en 2,9 GHz voor de A8-3850. Met turbo aan, krijgen de 3600 en 3800 er 300 MHz bij.

Echte graphics

Het leuke aan de nieuwe serie apu’s is dat ze eindelijk een echte gpu meekrijgen. Tenminste: de 3800-serie. Deze beschikt namelijk over een volwaardige HD6550 met 400 streaming processors. En dat zet vrij serieuze prestaties neer voor een geïntegreerde chipset. Het is een stuk vlotter dan de 890GX-chipset bijvoorbeeld.

De A6-serie krijgt een HD 6530D gpu mee die 80 shaders minder heeft en op een lagere snelheid zijn werk doet. Het is nog steeds een prima gpu die voor 99 procent van de gebruikers voldoende presteert.

Geheugen delen

Wie een Llano-systeem samenstelt en daar bijvoorbeeld 4GB dd3-geheugen aan koppelt (de controller ondersteunt officieel tot 1866 MHz!), zal merken dat 512 MB ‘verdwijnt’. Dit gaat naar de gpu.

Overigens heeft AMD ook de UVD-engine ondergebracht in de chip. Het platform kan dus ‘out of the box’ (3D) blu-ray decoderen en beschikt over hdmi, dvi, vga en displayport aansluitingen. Ook prettig: dual screen is mogelijk.

Alles onboard

Als we een blik werpen op het MSI-moederbord: de A75MA-G55 zien we alles wat we nodig hebben: twee keer usb 3.0, vier een usb 2.0, zes sata-3 aansluitingen, nog een paar onboard usb 2.0 én usb 3.0 aansluitingen, gigabit ethernet, 7.1 audio, het kan niet op! Het is zelfs mogelijk om nog een discrete kaart te gebruiken: er zit nog gewoon een tweetal pci-express X16-slots, een X1-slotje en een pci-slot op het moederbord. En het mooie is: alle koppelingen gaan naar de chipset: het is geïntegeerd. Wat het dus energie-efficiënt maakt.

De prestaties

Goed, waar het natuurlijk ook om draait is: hoe presteert het platform? Wij kunnen wel een beetje gokken, aangezien de kernen gebaseerd zijn op de Phenom-architectuur. Echter: er is getweakt, dus we zijn toch benieuwd hoe het platform draait.

We hebben een A8 3850 op een MSI A75MA-G55 gemonteerd, 4GB ddr3-1600 van Kingston aangebracht en Windows 7 op een raptor gezet. In eerste instantie draaide het niet heel lekker. Vooral de grafische drivers gaven problemen, maar dat heb je weleens met rc1-drivers. Na wat tunen en tweaken, kunnen we de benchmarks afronden en rollen er wat scores uit.

Zuinig en rap!

Als we Cinebench 10 draaien, zien we dat de A8 3850 11883 punten neerzet: ongeveer hetzelfde als een Phenom 940 of 955. Dat is toch vrij netjes, gezien het feit dat dit platform in rust slechts 35 watt verbruikt en onder belasting net over de 100 watt gaat!

Kijken we naar Cinebench 11,5 dan scoort de nieuweling 3,37 punten: net onder een i5 760. De nieuwe generatie Intel i7 2600K is simpelweg twee keer zo snel. Mede dankzij hyperthreading.

Tijd voor PCMark en 3DMark. In PCMark 7 zien we een score van 2447, wat prima is voor een zuinig midrange-platform. In 3DMark verbaast de A8 ons: 1022 punten! Dat is echt heel erg netjes voor een systeem met een geïntegreerde gpu.

We draaien voor de grap ook nog 3DMark 2006: 6329 punten. Daar had je drie of vier jaar geleden gewoon een midrange kaart voor nodig! Nu zit het in een chip van 125 euro! Jazeker: de A8 3850 kost 125 euro. Ow… en de prijs van de MSI A75MA-G55? Online voor 85 euro te vinden!

PluspuntenMinpuntenConclusie

AMD heeft een heel interessant platform in de markt gezet. Llano is compleet, zuinig en ruim snel genoeg voor de meeste gebruikers. Nee, het is geen monster, maar de combinatie van een vlotte quad core cpu en vlotte gpu maakt het systeem wel interessant. Koppel daar alle extra’s aan, zoals usb 3.0, sata 3.0, gigabit ethernet en je hebt een complete basis waar je heerlijk mee kunt werken voor iets meer dan 200 euro. Dat is een uitstekende deal.