Een nas is zeer geschikt voor het bewaren van backups. Maar welke software zet je in voor het máken van deze veiligheidskopieën, liefst van het type ‘set and forget’, oftewel ‘instellen en nooit meer naar omkijken’?

Eigenlijk is het raar: iedere computergebruiker wéét dat je regelmatig backups moet maken, maar het aantal dat dit ook daadwerkelijk echt regelmatig doet is relatief klein. Om geen enkel risico op bestandsverlies meer te lopen zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Een handige manier is om de nas als centrale bewaarplek voor documenten te gebruiken. Kies dan wel bij voorkeur voor een nas met tenminste twee harde schijven die gespiegeld worden via raid1, daarmee ben je verzekerd van twee in real-time bijgehouden exact gelijke schijfkopieën.

En om het dan nóg mooier te maken is het mogelijk om een externe usb aan een nas te hangen en bijvoorbeeld een keer per week (of als je heel paranoïde bent desnoods dagelijks) een backup naar die schijf te laten maken. De meer geavanceerde nassen beschikken daarvoor over een ingebouwd backuptooltje. In het geval van een Synology nas gewapend met de laatste versie van het besturingssysteem DiskStation vind je deze optie in het startmenu in de vorm van Backup maken en terugzetten. Je kunt nu aangeven welke gedeelde mappen naar welke externe schijf of schijven gekopieerd moeten worden en op welke tijdstippen dit dient te gebeuren, zie het maar als een soort van programmeerbare schakelklok. Uiteraard dient de opslagcapaciteit van de externe schijf gelijk te zijn aan die van de schijfcapaciteit in de nas, meer mag maar is vrij nutteloos omdat deze extra ruimte niet gebruikt gaat worden in een setting als deze.

Gaat er nu eens iets helemaal mis met je nas en crashen beide raid-schijven tegelijkertijd (weliswaar is de kans daarop heel klein, maar toch), dan heb je altijd een externe schijf met een recente kopie van alle belangrijke zaken. Kwestie van nieuwe schijven installeren of zelfs een geheel nieuwe nas kopen en alles weer terugkopiëren. Dat werkt het best bij gebruik van een nas van hetzelfde merk.

Kortom: gebruik in plaats van de welbekende map Mijn documenten een centrale map op een nas met raid-configuratie en externe schijf en je zit safe. Afhankelijk van het merk en type nas kan tegenwoordig zelfs vaak een cloud-backup gemaakt worden naar een al dan niet betaalde online cloudopslagdienst. Veiliger kan niet.


Veel nassen beschikken over backupgereedschap waarmee je gegevens van de interne schijven naar een externe (usb-)schijf kunt kopiëren.


Gaat er toch iets gruwelijk mis met je nas, dan kan de inhoud van de externe backupschijf (meestal Linux-geformatteerd) gelezen worden met bijvoorbeeld Linux Reader van DiskInternals.

Het is handig om de eerste (volledige) backup even handmatig op te starten. Selecteer daarvoor de net gemaakte taak in het lijstje en klik op de afspeelknop in de knoppenbalk. Bij grote hoeveelheden bestanden kan deze eerste run een tijdrovende klus zijn! Na sluiten van het hoofdvenster draait Cobian voortaan op de achtergrond. Om versleutelde backupbestanden te openen, klik je in het menu Tools op Decrypter. Kies in dit hulpprogramma als bronmap de backupmap op je nas en als doelmap (bijvoorbeeld) een tempmap op de pc. Je vindt in deze laatste map na een klik op de Decryptknop alle bestanden van de backup onversleuteld terug.

Minpunt van Cobian is dat er geen selectief terugzetgereedschap is ingebouwd en ook syncen ontbreekt. Maar wat ons echt zorgen baart is het feit dat de maker de broncode te koop aanbiedt. Dat kan betekenen dat een eventuele koper besluit om de software niet meer gratis te verspreiden.


Het ontsleutelen van een complete backup doe je met dit hulpje.

Erg interessant is verder het gratis Cobian Backup, een oude rot die inzetbaar is voor eigenlijk alle voorkomende backupklussen. Je kunt er mee backuppen naar een nas, maar ook naar harde schijf, usb-stick en ftp. Prettig is dat er desgewenst gebruikgemaakt kan worden van versleuteling (AES128, AES192 en AES256), een optie die we helaas missen in het verder bijna perfect te noemen Data Replicator. Cobian is specifiek bedoeld voor ‘traditioneel’ backuppen, ofwel: je geeft een tijdschema op en of er volgens de incremental of differential methode gebackupt moet worden. Beide methoden zijn – zeker qua resultaat – vergelijkbaar, voor een gedetailleerde uitleg over de verschillen en overeenkomsten kan je terecht op https://nl.wikipedia.org/wiki/Backup. Incrementeel is in principe de snelste van de twee, dus is het handig om die te kiezen.

Voordat we aan deze keuze toe zijn, is het zaak om Cobian te installeren. De software kan als service of als ‘gewoon’ programma draaien. Standaard is voor een installatie als service gekozen, mocht dat bij jou tot problemen leiden (bijvoorbeeld niet bereikbare netwerkmappen), dan kan je veel tijd gaan steken in het opsporen van de veroorzaker van het probleem of de makkelijke weg bewandelen: Cobian als regulier programma installeren. Kies je voor Service, dan is het zaak om in de stap waar je deze keuze maakt naam en wachtwoord voor je Windows gebruikersaccount in te voeren in de velden onder Username en password. Laat verder alle overige standaardinstellingen staan zoals geadviseerd, dan werkt het straks allemaal naar behoren en zijn ook geopende bestanden te backuppen.


Kies je voor de standaard-installatiemethode As a service, dan moet je de gegevens van je Windows gebruikersaccount invullen.

Is Cobian eenmaal geïnstalleerd, dan open je de gebruikersinterface middels een dubbelklik op het pictogram in de systeemwerkbalk. Klik op de knop met de omcirkelde + in de knoppenbalk en kies onder het tabblad General de gewenste opties en geef een naam aan de backup. Het is mogelijk om afzonderlijke volledige backups te maken – wil je dat niet, schakel dan de optie Create seperated backup using timestamps uit. Kies in principe voor Incremental als methode en ga dan via het menu in het linker paneel naar Files. Selecteer de te backuppen map(pen) en de doelmap op je nas.


Kies de bron- en doelmap.

Onder Schedule kan het gewenste backupschema ingesteld worden. Als je voor een incrementele backup hebt gekozen, kan je een lage intervalstijd selecteren (een uurtje is realistisch) omdat er meestal maar weinig bestanden gewijzigd worden of bijkomen ten opzichte van de eerste volledige backup. Onder Archive kan je Encryption inschakelen, wat de veiligheid ten goede komt. In feite ben je nu klaar met het opzetten van de backuptaak, maar fijnafstelling is, via een scala aan opties, altijd mogelijk.


Versleutelen is een optie.

Gebruikers die geen Ultimate- of Pro-uitvoering van Windows op hun pc hebben staan, moeten op zoek naar een andere methode voor het backuppen naar hun nas. Check vooral eerst even de met de nas meegeleverde installatieschijf of breng een bezoekje aan de fabrikant van de nas. Zo vinden we bij Synology (www.synology.com) het programma Data Replicator 3. Dit gratis tooltje werkt naadloos samen met nassen van hetzelfde merk en de werking is simpel. In het hoofdvenster van Data Replicator klik je op de knop Selecteren, kies vervolgens voor de optie Synology server en klik op OK. Na even zoeken wordt de nas gevonden, selecteer deze in de lijst en klik op Volgende. Vul je gebruikersnaam en het wachtwoord van je nas-account in, klik weer op Volgende en selecteer de mappen die je door Data Replicator wilt laten backuppen.

Wil je echt honderd procent zeker zijn van een exacte altijd up-to-date kopie van de originele map(pen), klik dan op de knop Sync. Via de knop Planning kan een schema ingesteld worden voor een meer traditionele manier van backuppen en tot slot is er de knop Onmiddellijk voor een eenmalige handmatige backup. Voordeel van Sync is dat gewijzigde en nieuwe bestanden direct gesynchroniseerd worden met het origineel. De backupmap heeft als naam overigens DR plus de naam van je pc. Daarnaast kan via Data Replicator en de optie Herstellen (deze wordt actief na een klik op Stop sync) heel eenvoudig een backup worden teruggezet. Prettig om te weten is dat je onder Opties het aantal versies kunt bijhouden en zelfs herstelpunten kunt instellen.


Kies de te bij te houden map en klik op Sync. Alle wijzingen worden nu live bijgehouden.


Hier vinden we de gesynchroniseerde of gebackupte bestanden weer terug. Makkelijker kan niet!

Wil je om wat voor reden dan ook geen gebruik maken van een nas als centrale opslag, maar wel voor de backup, dan zijn er andere oplossingen. Om te beginnen is er de in Windows zelf ingebakken backupoplossing waarmee je op instelbare tijden mappen van de ene naar de andere locatie kunt kopiëren. Dubbelklik voor de configuratie van dit gereedschap in het Configuratiescherm op Backup maken en terugzetten – we gaan hierbij uit van Windows 7 in de Professional of Ultimate editie (helaas ontbreekt backuppen naar een netwerklocatie in de Home Premium-variant). Klik in het geopende venster op de link Backup instellen in het rechter paneel en vervolgens in een nieuw venster op de knop In een netwerklocatie opslaan. Klik op bladeren of vul de gewenste backuplocatie handmatig in. Vergeet ook niet je gebruikersnaam en wachtwoord voor je nas-account op te geven in de daarvoor bestemde velden.


Backuppen naar een netwerk werkt alleen in de meest uitgebreide Windows-varianten, ook onder Windows 8.

Klik op OK en daarna op Volgende. Door de optie Automatisch laten bepalen laat je Windows zelf kiezen wat er zoal wordt gebackupt, vooral handig als je netjes de standaardmappen gebruikt voor documenten, afbeeldingen en meer. Ook wordt er met deze optie op regelmatige basis een image van de systeemschijf gemaakt. Zorg uiteraard dat je genoeg vrije schijfruimte op de nas hebt om al deze data kwijt te kunnen! Wil je zelf kiezen welke mappen er meegenomen worden in de backup, dan kies je hier vanzelfsprekend voor de optie Zelf bepalen.


Desgewenst kan je Windows zélf laten bepalen wat er zoal in een backup wordt meegenomen.

Selecteer de mappen verdeeld over diverse schijven die je in de backup wilt meenemen. Vergeet ook niet de optie Systeemkopie opnemen van stations: OS (C) en eventueel een ook aanwezige recoverypartitie. Zo kan je in geval van nood altijd een werkend systeem terughalen vanaf je nas, eventueel gebruikmakend van de Windows installatieschijf voor het terugzetten van je C-schijf op een nieuwe harde schijf.


Kies zelf wat je veilig wilt stellen middels een regelmatige backup.

Na een klik op Volgende kan via de link Schema wijzigen de backupplanning naar wens geregeld worden, als alles naar wens is klik je op Instellingen opslaan en backup uitvoeren. Hiermee ontstaat een echt ‘set & forget’-backupsysteem waar je nooit meer naar om hoeft te kijken. Terugzetten van een backup kan via dezelfde app uit het Configuratiescherm, het wijst zich allemaal vanzelf!


Backuppen maar!

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten