Ten opzichte van Windows 8 is de nieuwe versie van het besturingssysteem op een aantal punten verbeterd. Allereerst de opstartprocedure: bij Windows 10 is weer een aantal seconden van het bootproces afgesnoept, waardoor het besturingssysteem sneller gebruiksklaar is, ook wanneer je het opstart vanaf een 'koude' boot, dus als de machine helemaal uit staat.

Startmenu
Een van de meest gehoorde klachten over Windows 8.1 is het ontbreken van een 'echt' startmenu. In Windows 10 heeft Microsoft gedeeltelijk aan de wens van vele gebruikers voldaan, want er is weer een menu aan de linkerkant op je desktop, waarmee je programma's kunt starten. Een kanttekening: het is wel een aangepast startmenu, waarin standaard toch weer een aantal tegels in zijn opgenomen. Deze zitten niet direct in het hoofdmenu, maar wel in het tweede uitklapscherm van het menu.

Je kunt die tegels - die ook 'live' zijn, dus status-updates kunnen tonen - ook uitschakelen. Klik er met de rechter muisknop op, en kies voor 'Unpin from Start'. De geselecteerde tegel verdwijnt dan uit het menu. Doe je dit voor alle tegels, dan heb je binnen een mum van tijd een startmenu dat lijkt op die van eerdere Windows-versies.

De eigenschappen van het startmenu kun je gedeeltelijk aanpassen. Door met de rechter muisknop te klikken op de taakbalk, roep je de eigenschappen op. Via het tabblad Start Menu kun je een aantal instellingen wijzigen, zoals welke apps als tegel mogen worden weergegeven, en of recent geopende bestanden mogen worden weergegeven. Voor de rest zijn de instellingen wat beperkt, zeker als we het vergelijken met Windows 7. Je kunt bijvoorbeeld niet opgeven of je grote of kleine pictogrammen in het startmenu wilt gebruiken en ook andere opties ontbreken.

Via het menu zelf kun je geen programma's koppelen aan het topmenu, dus veelgebruikte programma's bijvoorbeeld bovenaan het menu zetten. De functie 'Pin to Start' plaatst een programma of app weer als extra tegel op het startmenu. Een submap maken of laten weergeven met alle geïnstalleerde programma's, behoort ook niet meer tot de mogelijkheden. In plaats daarvan is er nu een 'All Apps'-menu, waarbij je al je geïnstalleerde programma's in een enkel menu te zien krijgt. Als je veel hebt geïnstalleerd, moet je dus aardig wat scrollen.

Snel starten
In Windows 10 kun je in het startmenu - net als bij de tegelinterface - direct een zoekopdracht uitvoeren of een programma starten door de eerste letters van de app of software in te typen. Typ je bijvoorbeeld 'Word' in (en Word is geïnstalleerd) dan krijg je de snelkoppeling naar de tekstverwerker te zien, die dan ook meteen voor je is geselecteerd. Een druk op enter start vervolgens het programma. Klik je eerst met de rechter muisknop op het pictogram van het gevonden programma, dan kun je die weer 'pinnen' aan het startmenu, maar dan ook weer alleen als tegel. Een gewone snelkoppeling aanmaken is dus niet mogelijk.

Opgepoetste interface
Alhoewel het misschien niet direct opvalt, is de interface van Windows 10 op een aantal punten veranderd. Zo zijn de vensters wat soberder geworden als je kiest voor de standaardinstellingen. Waren bij Windows 7 en Windows 8 de randen van programma's en vensters nog blauw, bij Windows 10 is alles wit. Dat is vooral in het begin wat wennen, maar als je meerdere vensters over elkaar heen plaatst, dan is de schaduw van de vensters wat meer aanwezig.

De kleuren van de randen en menu's van de vensters kun je wijzigen via het menu 'Personalize' op de desktop, dus het wit hoeft geen standaardonderdeel van je interface te blijven.

Automatische focus
Als je meerdere browservensters naast elkaar hebt staan, dan is het handig dat je makkelijk kan scrollen op een van die webpagina's door alleen je muis boven het venster te laten zweven. Onder Windows 7, 8 en alle andere eerdere versies van het besturingssysteem moet je altijd op het venster klikken om die te activeren. Pas daarna kon je door de pagina scrollen met het scrollwieltje op de muis.

In Windows 10 hoeft dat niet meer: de scrollfunctie is direct actief in het venster waarover je de muiscursor plaatst. Zo hoef je niet meer te controleren of een bepaald venster actief is, en beweeg je niet meer nutteloos het scrollwieltje zonder dat er iets gebeurt. Die functie werkt voor alle programma's waar een scrollfunctie aanwezig is, zelfs voor de Windows audioschuifbalk, rechts onderin op de taakbalk.

Schakelen tussen vensters
De manier waarop je kunt schakelen tussen vensters is in Windows 10 ingrijpend veranderd. Voorheen kon je alleen een venster naar links of rechts tegen de rand van je monitor plaatsen, waarna automatisch de helft van je scherm in beslag werd genomen.

Als je nu hetzelfde doet in Windows 10, dan wordt een venster bijvoorbeeld links over de helft van je scherm geplaatst, maar aan de andere kant krijg je een preview te zien van alle andere vensters die je open hebt staan. Als je daar vervolgens op een van die previews klikt, wordt dat scherm als tweede scherm naast het linkerscherm geplaatst.

Tot slot
Windows 10 bevat bij een eerste blik al wat handige functies waar we enthousiast van worden. Een echt volledig startmenu is er echter nog steeds niet, maar met de versie die in de eerste preview-versie van het besturingssysteem is ingebakken, komen we al een heel eind.