Waarom zelf je smartphone repareren zo lastig is

Even een defect onderdeel vervangen, het was ooit zo makkelijk. Maar tegenwoordig moet je er flink voor studeren en bovendien een serieuze gereedschapskist hebben. Als reparaties en upgrades überhaupt mogelijk zijn. Natuurlijk, smartphones en laptops zijn wel even wat anders dan die oude pc-kasten. Maar je eigen smartphone repareren - of een soortgelijk apparaat - wordt tegenwoordig wel érg lastig gemaakt...

Naast een ontwerp dat reparaties lastig maakt komt er ook nog een andere factor bij kijken: geld, heel veel geld. Daarnaast heb je als gebruiker rekening te houden met (vaak onredelijke) garantievoorwaarden en cryptische gebruiksvoorwaarden. Mag je zelf eigenlijk wel de schroevendraaier pakken om te knutselen aan je zelf-gekochte apparatuur?

Voor hardwarefabrikanten is het lucratief om reparaties zo moeilijk mogelijk te maken. Onderdelen en reparaties leveren serieus geld op, dus nemen ze liever zelf de reparatie op zich dan dat ze die uit handen geven. Maar het dient ook een ander doel: door het onmogelijk te maken om onderdelen te vervangen en accu’s (die over het algemeen het snelst slijten) in een niet-te-openen behuizing te zetten, dienen de gadgets eerder vervangen te worden. Kortom, geplande veroudering.

Het begrip is zeker niet het domein van ‘aluhoedjesmensen’. Geplande veroudering bestaat al sinds de gloeilamp (zoals het Phoebus-kartel, dat ervoor zorgde dat lampen niet langer dan 1000 uur brandden), maar komt ook softwarematig voor. Denk aan Android-fabrikanten die weigeren updates beschikbaar te maken. Ook Apple is betrapt met iOS-updates: het bedrijf stelde iPhones bewust trager te maken om ‘de accu te ontzien’.

Wat hulp van iFixit

Rots in de branding voor iedereen die zelf upgradet of repareert is iFixit. Deze site plaatst zogeheten ‘teardowns’, een soort fotoverslag van hoe smartphones, tablets, pc’s enzovoort tot op de kleinste chip worden ontleed. Zo kom je erachter hoe de producten in elkaar zijn gezet (welke onderdelen zijn gebruikt, gebruikte schroefjes, gelijmde en gesoldeerde onderdelen).

Apparatuur krijgt daarnaast een beoordeling het op gebied van repareerbaarheid. Berucht is de Surface Laptop: deze kreeg een 0. Een van de kritiekpunten is dat de accu zit vastgelijmd en je deze met een heteluchtpistool moet losweken, wat ontploffingsgevaar veroorzaakt.

Deze teardowns worden door medewerkers van de site gemaakt, maar ook door een actieve community. Slim is dat je via de site ook sleutelsetjes met de juiste onderdelen kunt kopen om zelf je reparaties en upgrades uit te voeren. Zo hoef je daar niet meer naar op zoek en heeft de site een handige inkomstenbron. Je moet zelf alleen nog op zoek naar de onderdelen voor je reparatie of upgrade. Chinese webshops bieden hier vaak een betaalbare (maar kwalitatief soms iets mindere) uitkomst.

Hoe je tegengewerkt wordt

Uit de iFixit-teardowns is gebleken dat vooral smartphones en tablets berucht zijn omdat ze nauwelijks te demonteren, repareren of weer in elkaar te zetten zijn (wat natuurlijk ook niet geheel onbelangrijk is). Deze producten zijn dan ook ontworpen om niet te repareren, laat staan upgraden.

Helaas geldt dat voor steeds meer moderne apparatuur, maar er zijn uitzonderingen. De ouderwetse pc ligt voor de hand. Je kunt de kast nog altijd makkelijk openmaken en onderdelen loskoppelen, én vervangen. Er zijn ook nog steeds laptops verkrijgbaar waarvan je gewoon nog geheugenreepjes kunt vervangen of de accu kunt loskoppelen, waardoor je je laptop binnen een paar minuutjes weer toekomstklaar maakt.

Smartphones en tablets zijn natuurlijk een lastiger categorie, omdat het ontwerp zo compact mogelijk gehouden moet worden en er vanwege designoverwegingen vaak wordt gekozen voor unibody metalen of glazen behuizingen. Hierdoor zit de accu – het snelst slijtende onderdeel – vast in het toestel. Er zijn echter nog altijd smartphones met verwisselbare accu, vooral in het goedkopere prijssegment. Nadeel is weer dat smartphones in deze prijsklasse vaak slechte update-ondersteuning krijgen, waardoor je ook softwarematig moet knutselen met Android-roms.

Welk gereedschap?

Wanneer je de juiste onderdelen hebt, kun je je pc al in elkaar zetten met een schroevendraaier en een tubetje koelpasta. Wanneer je apparatuur van een fabrikant die het niet zo op reparaties heeft onder handen neemt, dan puilt de gereedschapskist uit. Je komt schroefjes tegen met de meest inventieve schroefkoppen – als je de schroefjes überhaupt al tegenkomt. Vaak zitten ze verstopt, bijvoorbeeld onder rubber pootjes. Het schroevendraaierkitje van een reparateur wordt hierdoor behoorlijk groot.

smartphone repareren

© PXimport

Steeds vaker wordt gebruikgemaakt van lijm en tape, waardoor je een heteluchtpistool en een klein mesje nodig hebt om de lijm los te maken. Vaak zijn het de schermen die vastgelijmd zitten; met een soort plectrum (wig) duw je het scherm los van de plakrand, zodat je hem met een zuignap kunt optillen zonder dat het breekt. Vergeet natuurlijk ook de lijm en tape niet om de apparatuur weer in elkaar te zetten. O, een minuscule pincet, een spudger, een antistatisch armbandje en een soldeerbout mogen ook niet ontbreken in je gereedschapskist.

Recht op reparatie

De roep om wetgeving voor het recht om je apparatuur te repareren zwelt met elke anti-reparatiestreek aan. Heftige lobby’s van machtige tech-bedrijven hinderen reparatierechtwetgeving. Maar het Europees Parlement werkt wel degelijk aan wetgeving die reparaties mogelijk moeten maken, bijvoorbeeld door bedrijven te dwingen reparatiehandleidingen vrij te geven en vervangende onderdelen beschikbaar te stellen.

Ook in de VS wordt er aan dergelijke wetgeving gewerkt. Naleving is natuurlijk een tweede. Zo gelden er in Europa strenge garantiewetten, maar veel techbedrijven hebben daar gewoon lak aan. Zo zijn er meerdere rechtszaken geweest tussen consumentenorganisaties en tech-giganten als Apple, die natuurlijk liever twee jaar Apple Care-garantie verkopen dan de wettelijke twee jaar garantie naleven...

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten