Je hebt een ssd ingebouwd en nu wil je weten of deze optimaal presteert. PCM zet wat tips voor je op een rij, zodat je alles uit je nieuwe ssd kunt halen.
Lees eerst: Tips bij het installeren van een ssd
Op een bepaald moment wil je natuurlijk wel weten of je systeem optimaal is ingesteld voor je ssd. In eerste instantie klop je hiervoor best ook aan bij de tool die door de ssd-fabrikant is meegeleverd of die je op hun site kan downloaden, zoals Intel (Solid State Toolbox), OCZ (Toolbox), Corsair (SSD Toolbox), SanDisk (SSD Toolkit) en Samsung (Magician).
Nemen we deze laatste als voorbeeld. Bij System information kom je onder meer te weten of je systeem wel op ahci is ingesteld en met welke sata-interface je ssd is verbonden (bijvoorbeeld sata II of sata III). Verder kun je hier nagaan of de firmware van je ssd wel up-to-date is en die met een muisklik ook laten upgraden. Je vindt hier tevens een wizard die verschillende aspecten van je besturingssysteem controleert en eventueel optimaliseert voor je ssd.
Ook is er een tool waarmee je de s.m.a.r.t.-waarden van je ssd kunt lezen en controleren. En, zoals ook bij andere fabrikanten vaak het geval is, voorziet Samsung in propriëtaire optimalisatietechnieken die je hier kunt activeren. Je doet er wel goed aan voor en na eventuele ingrepen enkele benchmarks uit te voeren, zodat je de impact beter kunt beoordelen.
Ssd benchmark met CrystalDiskMark
Zo’n benchmark is typisch ook weer een onderdeel van de toolkit van de fabrikant. Er zijn echter nog andere degelijke benchmarks, waaronder CrystalDiskMark en AS SSD. Deze laatste richt zich specifiek op ssd’s en bevat zes synthetische tests (die de sequentiële en random lees- en schrijfprestaties van je ssd meten). Bij één ervan (4k-64 THRD) worden de prestaties op willekeurig gekozen 4k-blokken bepaald, maar dan opgedeeld in 64 threads, zodat met name de werking van ncq kan worden nagegaan.
Het is vooral hier dat je grote verschillen zult zien optreden tussen de ahci- en de ide-modus. Verder is er nog een compressietest, die relevante informatie verschaft over de ssd-controller, aangezien deze controllers compressie gebruiken met het oog op betere prestaties en een langere levensduur van de geheugencellen.
Tot slot zijn er nog drie verschillende kopieertests waarbij de cache ingeschakeld blijft (in tegenstelling tot de synthetische tests). Dat maakt dat de resultaten kunnen variëren, afhankelijk van je besturingssysteem. Verder geeft AS SSD ook aan of ahci is ingeschakeld en of de ssd-partitie wel correct is uitgelijnd. In dit laatste geval zie je 1024 K – OK staan.
Ssd-uitlijning met Disk Alignment Test
Je kunt overigens ook met een ander gratis tooltje nagaan of je ssd wel correct is uitgelijnd: Disk Alignment Test. Blijkt dat niet het geval, dan kan dat de prestaties en de levensduur van je ssd nadelig beïnvloeden. Nu is het wel zo dat wanneer je Windows 7 of hoger gebruikt om een ssd-schijf te partitioneren, die partitionering automatisch goed zal worden uitgelijnd. Stond echter bijvoorbeeld eerder een Windows XP-installatie op je ssd waarbij je naderhand de partitionering niet opnieuw hebt uitgevoerd, dan kan het gebeuren dat de uitlijning van je ssd niet correct is. In dat geval raden we je aan dat zo snel mogelijk bij te sturen.
Daar bestaan verschillende tools voor en met name partitiebeheerders, waaronder het gratis MiniTool Partition Wizard Free. In principe is zo’n operatie niet moeilijker dan bovenaan de gewenste partitie te selecteren en bij Operations de optie Align Partition te kiezen. De tool controleert of de uitlijning nodig is en voert de operatie dan eventueel na je bevestiging uit. Let wel, met de gratis versie kun je de clustergrootte niet wijzigen.
Op zich is deze procedure dus niet zo moeilijk, maar besef wel dat je partitie(data) verplaatst wordt en dus begin je aan zo’n delicate operatie maar beter niet zonder eerst een volledige back-up te maken!
In een volgend artikel leggen we uit hoe je data het beste van een ssd kunt verwijderen, of juist weer kunt herstellen.
Tekst: Toon van Daele