Solid voor een eigen gedecentraliseerd sociaal netwerk

Voel jij je er niet comfortabel bij dat enkele grote internetbedrijven zoals Facebook heel veel informatie over je weten en je sociaal bijna verplicht bent om op die netwerken te zitten? Je bent niet de enige. Sir Tim Berners-Lee, de uitvinder van het web, wil sociale netwerken en het web in het algemeen weer decentraliseren. Dat kan met zijn nieuwe project, Solid.

Toen Sir Tim Berners-Lee in 1990 samen met zijn manager Robert Cailliau in het Europese onderzoekscentrum CERN in Genève het world wide web uitvond, kon hij niet voorspellen dat enkele decennia later een klein aantal partijen zoals Facebook en Google zoveel macht over de gebruikers zouden hebben: zijn bedoeling was juist dat iedereen op het web zou kunnen lezen en publiceren wat hij wil, zonder dat er een centrale partij tussen zit die kan censureren.

Helaas zien we de laatste jaren vooral in de wereld van de sociale media dat de realiteit lijnrecht tegenover die originele visie van Berners-Lee staat. Sociale media zoals Facebook zijn zogenoemde ‘walled gardens’: als je Facebook wilt gebruiken, ben je verplicht om je data aan hen af te geven, en er is geen interactie met andere sociale-mediadiensten mogelijk. Facebook is dan een centrale partij die je niet kunt vermijden, en die alles over zijn gebruikers weet.

Dat legt veel te veel macht in de handen van één partij. En die centralisatie maakt de gebruikers ook kwetsbaarder voor de gevolgen van een inbraak of misbruik van hun data. Kijk maar naar Cambridge Analytica, het Brits-Amerikaanse bedrijf dat de data van miljoenen Facebook-gebruikers zonder hun medeweten en toestemming gebruikte voor politieke profilering voor de presidentiële campagne van Donald Trump.

Lees ook: De risico's van centralisatie

Data en diensten ontkoppelen

Berners-Lee ziet deze evolutie al enkele jaren met lede ogen aan, maar heeft niet stilgezeten. De uitvinder van het web werkt aan Solid, een project dat data en diensten ontkoppelt en zo het web weer wil decentraliseren. Als je momenteel Facebook wilt gebruiken, ben je verplicht om al je gegevens aan Facebook prijs te geven. Met een systeem als Solid kun je zelf beslissen bij welke dienst je je gegevens opslaat en welke diensten (bijvoorbeeld sociale media) toegang tot welke gegevens krijgen. Je kunt ook ervoor kiezen om je gegevens zelf op te slaan.

Op deze manier is er geen ‘lock-in’ meer: je kunt op elk moment van sociaal netwerk veranderen en toch al je gegevens (foto’s, statusberichten, contactgegevens, ...) meenemen. En ook je data zelf staan niet vast op één plaats: je kunt ze eenvoudig naar een andere dataprovider overzetten.

Media has no description

© PXimport

Dit ontkoppelen van data en diensten is niet alleen interessant voor de controle die je zelf weer over je data krijgt, maar verandert ook onvermijdelijk het businessmodel en de marktwerking van sociale media. Momenteel kan bijna geen enkel bedrijf meer concurreren met Facebook omdat het sociale netwerk zoveel gebruikers heeft die ervan afhangen én omdat het de volledige controle heeft over de gegevens van al zijn gebruikers.

Maar als je de data van de dienst ontkoppelt, zou Facebook niet meer de controle over die data hebben en kan de concurrentie puur op het gebied van de dienst gebeuren. Elke nieuw opgerichte socialenetwerksite heeft dan immers toegang tot dezelfde data als Facebook.

Die extra concurrentie zal er ook voor zorgen dat je data veiliger zijn, want nu hebben diensten als Facebook door het gebrek aan concurrentie geen enkele reden om je data te beschermen, tenzij het verplicht wordt door wetgeving zoals de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) in de EU.

Maar als je de data ontkoppelt van de diensten en je data dus aan een van de zovele dataproviders toevertrouwt (waarschijnlijk tegen betaling), zal er concurrentie tussen de verschillende dataproviders bestaan, wat hen aanspoort om de veiligheid van je data serieus te nemen.

Pods en WebID

Solid begon als een onderzoeksproject bij het vermaarde MIT (Massachusetts Institute of Technology) in de VS en momenteel is Berners-Lee er ook een bedrijf rond aan het bouwen: Inrupt. Maar de code is volledig opensource, en nu al kan iedereen het proberen. Dat gaan we verderop in deze masterclass ook doen.

De focus van Solid ligt op het delen en ontdekken van informatie zonder dat je je privacy hoeft op te geven. Als gebruiker sla je je gegevens op in ‘pods’ (‘personal online data stores’), die je gelijk waar laat hosten. Solid-apps kunnen je data opvragen als je die app daarvoor toestemming hebt gegeven. Je kunt je gegevens over verschillende pods verspreiden.

Media has no description

© PXimport

WebID is daarnaast een standaard voor een draagbare, gedecentraliseerde identiteit op het web. Een WebID-url is een unieke gebruikersnaam die je op het hele web kunt gebruiken en het bijbehorende WebID-profiel is een gebruikersprofiel dat je overal op het web kunt meenemen. In de praktijk wil dat zeggen dat je met dit ene WebID op allerlei websites kunt inloggen en dat je op al deze websites niet meer dezelfde profielinformatie hoeft in te voeren.

Die WebID registreer je op een Solid-server: die van jezelf of een andere. Dat is niet alleen gebruiksvriendelijker voor de gebruikers, maar ook voor de ontwikkelaars van webapps: die hoeven geen accounts meer te beheren en op te slaan, want de gebruikers nemen gewoon hun eigen account mee.

Linked data

Solid is gebouwd volgens de principes van linked data. Hierbij publiceer je gestructureerde gegevens, die niet bedoeld zijn voor mensen maar voor machines. Op die manier koppel je eenvoudig datasets die verspreid staan over verschillende servers aan elkaar. Deze aanpak is een belangrijke component in het ‘semantische web’, dat op zijn beurt deel uitmaakt van ‘Web 3.0’. In het semantische web kunnen computers door gestructureerde gegevens in te lezen gevolgtrekkingen maken over de betekenis ervan. Elk object waarnaar verwezen wordt, heeft in het semantische web een unieke url.

De term ‘semantische web’ is in 2001 door Tim Berners-Lee naar voren gebracht als onderdeel van een duidelijke visie, die hij nu met Solid (wat voor Social Linked Data staat) in de praktijk wil brengen. De gegevens worden in de vorm van RDF-bestanden (Resource Description Framework) beschreven en opgeslagen en je kunt ze opvragen met de taal SPARQL (een recursief acroniem voor SPARQL Protocol and RDF Query Language).

Nog niet klaar voor gebruik

Solid is duidelijk nog in een testfase. Toen we de Solid-server op onze vps uittestten, werkten er allerlei zaken niet of kregen we foutmeldingen terwijl achteraf onze acties wel (deels of geheel) bleken te werken. In de huidige vorm is Solid dan ook zeker niet voor het brede publiek bruikbaar.

Technologisch hebben we echter alles al wat nodig is om het web weer te decentraliseren en weer de controle over onze data in sociale netwerken te verkrijgen. Het moet alleen gebruiksvriendelijker worden én mensen moeten een systeem zoals Solid gaan gebruiken. Want als niemand het gebruikt, blijven we alsnog allemaal opgesloten in de ‘walled garden’ van Facebook.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000