Laten we beginnen bij het meest voordehandliggende aspect van Windows 10: Het uiterlijk en het dagelijks gebruik. Wat is er allemaal nieuw aan Windows 10, en kun je zonder problemen overstappen?
In het kort: Windows 10 is erg stabiel en je zult geen onoverkomelijke problemen tegenkomen, maar de menu-structuur is chaotisch en inconsistent.
Goed
Slecht
Stabiel
Duidelijke nieuwe look
Erg geschikt voor touch
Inconsistent uiterlijk
Verwarrende menu's
Driver-problemen bij sommige gebruikers
1. Inleiding
2. Uiterlijk/dagelijks gebruik
3. Het vernieuwde startmenu
4. Edge
5. Virtuele bureaubladen
6. Cortana
7. De Store
8. Conclusie
Windows 10 moet de problemen van Windows 8 doen vergeten. Hoewel dat een ambitieuze poging van Microsoft was om de desktop met touch te mengen, ging dat grandioos mis en raakten gebruikers in de war. Het nieuwe besturingssysteem doet dat een heel stuk beter.
Grote blokken
Het 'nieuwe' Windows is al te zien bij het opstarten: Een moderner inlogscherm met een strak vormgegeven inlogbalk, en grote iconen (voor 'afsluiten' en 'assistentie bij inloggen') in de rechteronderhoek.
Opvallend daaraan zijn de grote blokken en invulvelden, die een stuk makkelijk te gebruiken zijn wanneer je ze met handgebaren bedient.
Industrieel
De 'moderne' look zie je overal terug in Windows 10: In het startmenu, in standaardprogramma's zoals de Mail-app, in de taakbalk, in (sommige) instellingen... Het betekent in de praktijk vooral een gelikter systeem, een industriële look die vooral uit grote kale blokken bestaat. Die zijn makkelijk te gebruiken met je handen, want de afsluitknoppen en menu's zijn makkelijker te selecteren waardoor je niet hoeft te lopen priegelen met bijvoorbeeld een aanraakpen.
Instellingen
Waar die touch-interface het best naar voren komt, is in de instellingen van Windows 10. Het 'Instellingen'-menu bijvoorbeeld bestaat uit grote blokken die je makkelijk kunt aanraken, en doordat de blokken met opties allemaal zo groot zijn weergegeven vind je ook snel welke optie je wil hebben.
Wel hebben iconen in veel menu's de bovenhand, en is tekst minder belangrijk geworden. Dat maakt het soms moeilijk om direct te vinden wat je zoekt: In het belangrijkste instellingen-menu zijn de privacy-opties een slotje, dat we meer met beveiliging associëren. Ook is er een icoontje om het systeem te personaliseren, dat bestaat uit een beeldscherm waarop geschreven wordt (wat van alles zou kunnen betekenen), terwijl de logischere optie (het getekende poppetje) juist staat voor gebruikers-accounts.
Schuifjes
Windows 10 werkt ook steeds minder met blokjes die je kunt afvinken om opties in of uit te schakelen. Voor die blokjes zijn schuifjes in de plaats gekomen, vergelijkbaar met hoe opties tegenwoordig op mobiele besturingssystemen als Android en iOS worden afgehandeld. Ook Microsoft zelf gebruikt zulke opties in Windows Phone 8, maar op de desktop komen die onnatuurlijk over. Als je een optie aan moet zetten met je vinger, is een schuifje een logische keus - met een muis voelt dat raar en niet logisch. Je hoeft zulke schuifjes ook niet echt te schuiven; gewoon aanklikken is voldoende.
Twee verschillende vormen
Aan de andere kant zijn de schuifjes ook weer niet overal doorgevoerd, maar de inconsistentie ervan is verwarrend. Zo zitten in bepaalde 'oudere' instellingen-menu's zoals het klassieke configuratiescherm nog wel ouderwetse vinkjes, terwijl in specifieke Windows 10-apps (zoals de Edge-browser) alles is omgezet naar schuifjes. Bovendien zijn in sommige Windows 10-apps nog steeds vinkjes aanwezig, maar die zijn weer wel opgepoetst en groter gemaakt, en ze hebben een andere kleur (grijs) gekregen.
En om het geheel nog wat verwarrender te maken hebben sommige applicaties (zoals de Mail-app) beide opties onder elkaar staan, zoals hier:
Inconsistentie
Wat wel verwarrend is, is de inconsistentie van Windows 10. Die gaat namelijk van hot naar her en is een duidelijk bewijs dat het besturingssysteem nog ergens midden in de ontwikkelfase zit. De afgelopen maanden heeft het besturingssysteem meer vorm gekregen, en in iedere nieuwe Technical Preview was wel iets nieuws te merken aan de menu's. Die werden bijgeschaafd en soms helemaal overhoop gegooid, waardoor we veel hoop kregen dat Windows 10 later een mooi geheel zou worden.
Maar nu Windows 10 echt klaar is, hebben we onze twijfels.
Actiecentrum
We zijn bijvoorbeeld groot fan van het nieuwe Actiecentrum (die je kunt oproepen met een icoontje naast de kalender rechtsonder). Dat scherm is handig en biedt in één keer toegang tot je instellingen. Ook van dat instellingen-menu zijn we fan, want dat is duidelijk, helder, en hoewel over smaak niet te twisten valt durven we het ook mooi te noemen.
Configuratiescherm
In het Instellingen-menu is echter maar heel weinig te regelen, want voor zo'n 80% van de échte opties in het besturingssysteem moet je terug naar het Configuratiescherm, dat ook gewoon nog aanwezig is in het OS.
Daar kun je dieper in de instellingen duiken. Als je de netwerk-instellingen als voorbeeld pakt, kun je bijvoorbeeld wel verbinding maken met wifi, maar als je een nieuw LAN-netwerk wil opstellen of handmatig een proxy wil opzetten, dan moet je toch door naar het Configuratiescherm.
Dat is weer precies hetzelfde als in de oude versies van Windows, wat toch een beetje een deceptie is. Waarom zijn deze menu's hetzelfde gebleven? Had Microsoft daar geen tijd meer voor?
Het is daarom extra bizar dat het Configuratiescherm toch wél visueel is aangepast - al moet je goed zoeken voor je het ziet. Kijk maar eens naar de verschillen tussen de icoontjes in het startscherm:
Om nog extra duidelijk te maken hoe inconsistent Windows 10 is, is hier een goed voorbeeld: Het besturingssysteem heeft niet minder dan 6 verschillende UI's voor drop-down-menu's.
Verwarrend
Windows 10 is qua instellingen nogal lastig onder de knie te krijgen. De inconsistentie van menu's die we net noemden betekent in de praktijk dat er twee soorten instellingen zijn ontstaan. Aan de ene kant heb je de 'Pc-instellingen', te vinden via het startmenu en het Actiecentrum. Daar staat echter maar een beperkt aantal opties. Voor veel geavanceerdere zaken, zoals het beheren van drivers, moet je het configuratiescherm in duiken.
Nou zou dat op zichzelf niet onlogisch zijn, want je kunt het onderscheid maken tussen de simpele snelle instellingen en de moeilijke functies die echt je systeem fundamenteel veranderen, maar dat is niet het geval. In het configuratiescherm is het namelijk ook gewoon mogelijk om je gebruikersnaam te veranderen of om de achtergrond van je scherm aan te passen. Die functies zitten dus in beide menu's, maar zien er wel heel anders van elkaar uit. Dat is niet erg logisch.
Dubbelop
Daar komt ook bij dat sommige opties op meerdere plekken in het OS te vinden zijn. Zo is er de optie om je wifi-netwerken in de buurt te bekijken, maar je kunt daar ook naar je netwerkinstellingen waar je een VPN kunt opzetten. Die VPN-optie zit echter ook onderin het snel-menu in het Actiecentrum - nogal dubbelop dus.
Virtuele bureaubladen
Windows 10 heeft nog een belangrijke nieuwe toevoeging: Virtuele bureaubladen. Als je daar meer over wilt lezen, kun je dit gedeelte van onze review lezen, waarin we dieper ingaan op deze functie. En in in dit artikel laten we je precies zien wat je er allemaal mee kunt. We gaan er nu dus niet al te veel op in, maar we durven wel te zeggen dat de virtuele bureaubladen een geweldige toevoeging op je systeem zijn. Je kunt deze functie gebruiken om perfect te multitasken, om meerdere apps naast elkaar te draaien, en om overzicht te houden wanneer je veel programma's tegelijk gebruikt.
We zullen toegeven dat we de eerste keren dat we met Windows 10 werkten niet veel gebruik maakten van de bureaubladen - ze hebben een nogal steile leercurve. Maar als je ze eenmaal goed weet te gebruiken hebt is Windows 10 het beste besturingssysteem voor hardcore gebruikers.
Het dagelijks gebruik
We proberen de Technical Preview van Windows 10 al sinds oktober uit, en omdat het daar gaat om experimentele software kunnen we ermee leven dat er af en toe onverklaarbare bugs in het OS zitten. Maar als je een besturingssysteem definitief naar al je miljoenen gebruikers uitrolt, mag je wel verwachten dat alles gewoon werkt zoals het hoort.
Dat is niet helemaal het geval. Hoewel het besturingssysteem in de meeste gevallen zonder problemen draait, kom je heel soms nog vreemde bugs tegen.
Zo krijgen we nog altijd een pop-up-menu met rare cijfers te zien tijdens het afsluiten. Die kun je gewoon wegklikken, en er is dan niets mis met het systeem, maar toch is het vreemd - en de error-code is op internet niet te achterhalen.
Drivers
Ook zijn op internet te lezen van gebruikers die problemen hebben met hun drivers. Onze redacteur Randolf had na het upgraden plots geen LAN-driver meer - en zie dan nog maar eens een update te vinden.
Microsoft zegt dat alle drivers wel automatisch moeten werken in Windows 10, maar houdt daarbij zelf ook een slag om de arm. Het is namelijk nooit 100% te garanderen dat álles werkt, en dat zal vaak ook niet het geval zijn. Hou er dus bij het upgraden nog rekening mee dat printers het misschien wel niet doen, of (erger nog) usb-poorten.
Onvoorspelbaar
Het vervelende is dat het niet te voorspellen is of alles gewoon werkt. Bij de schrijver van deze review ging alles bijvoorbeeld perfect: Een 15 jaar oude game startte zonder problemen op, oude muizen en usb/2-toetsenborden werkten gewoon, twee printers werkten zelfs beter dan voorheen. Maar een paar van onze collega's moesten de upgrade weer terugdraaien omdat hun systeem niet werkte. Zorg dus dat je in ieder geval een backup klaar hebt staan.
De upgrade zelf gaat wel soepel. Windows 10 pakt gewoon alle instellingen mee, en zelfs programma's op het bureaublad staan gewoon waar ze horen te staan. Toetsenbordinstellingen, snelkoppelingen, alles wordt gewoon meegenomen.
We durven je best aan te raden om te upgraden - mits je weet hoe je een nieuwe driver moet installeren wanneer dat nodig is.
<- Vorige: InleidingVolgende: Het vernieuwde startmenu ->