Facebook-privacy: Hoe veilig zijn je gegevens?

Facebook en privacy zijn nu niet twee termen die lekker met elkaar boteren over het algemeen. Toch moet ook het grootste sociale netwerk ter wereld zich gewoon aan de wet houden. We duiken in het beleid van Facebook om te achterhalen hoe veilig je gegevens er zijn.

Het is geen geheim dat Facebook een groot deel van zijn inkomsten te danken heeft aan de verkoop van gerichte advertenties. Om deze dienst zo optimaal mogelijk te leveren aan zijn klanten, de adverteerders, gebruikt Facebook de persoonsgegevens van al zijn gebruikers om profielen op te stellen. Aan de hand van die profielen kan Facebook gebruikers vervolgens in categorieën indelen, waarmee adverteerders voor hen interessante doelgroepen kunnen bereiken. Dit gebeurt dus ook met de persoonlijke gegevens van de 9,6 miljoen Nederlandse Facebook-gebruikers. Hoe Facebook met persoonsgegevens omgaat, raakt dus veel mensen in Nederland.

Geen gebrek aan informatie

Aan een gebrek aan informatie ligt het bij Facebook niet. Facebook biedt heel veel informatie aan over (het gebruik van) zijn diensten en de daarbij behorende gegevensverwerkingen. Daar doet Facebook het goed. Maar het bedrijf biedt (minstens) dertien bronnen van informatie aan die verspreid zijn over verschillende pagina’s van de website. Daar komt bij dat niet alle voor privacy relevante informatie in het gegevensbeleid te vinden is.

Dat Facebook informatie over de gegevensverwerking op gelaagde wijze aanbiedt, is op zich een pluspunt en in overeenstemming met de informatieplicht. Een gelaagde informatiestructuur wordt ook aanbevolen door de Europese privacy-toezichthouders. De belangrijkste doeleinden van de verwerking moeten echter wel in de eerste laag van informatie te vinden zijn, in dit geval in het gegevensbeleid. Maar omdat verschillende belangrijke aspecten van de gegevensverwerking alleen genoemd worden in onderliggende documenten en niet (ook) in het gegevensbeleid, worden gebruikers niet voldoende geïnformeerd over de gegevensverwerkingen met de grootste impact op hun privacy. Er ontbreekt in het gegevensbeleid een duidelijk overzicht van de belangrijke verwerkingen. Deze verwerkingen worden uitsluitend in allerlei verschillende (onderliggende) documenten beschreven.

Zo verwerkt Facebook een veelheid aan persoonsgegevens, waaronder ook gegevens van gevoelige aard (zoals locatiegegevens, ook van vrienden, en gegevens over surfgedrag en appgebruik) en intieme informatie uit het profiel, zoals het bijzondere persoonsgegeven seksuele geaardheid voor advertentiedoeleinden. Facebook hoort in het gegevensbeleid te verduidelijken welke persoonsgegevens zij verwerkt voor advertentiedoeleinden en dat zij deze persoonsgegevens zowel op directe als op indirecte wijze verkrijgt. Dit doet Facebook echter niet.

Welke gegevens worden verzameld?

Het eerste deel van het gegevensbeleid van Facebook zet uitgebreid uiteen welke soorten gegevens worden verzameld. Facebook biedt gebruikers dus wel een volledig beeld van de informatie die het verkrijgt. Ook onder het kopje ‘Hoe gebruiken we deze gegevens?’ legt Facebook gebruikers haarfijn uit voor welke doeleinden de gegevens gebruikt worden. Wat vervolgens minder duidelijk is, is het antwoord op de vraag welke gegevens voor welk doeleinde worden gebruikt.

Zo zegt Facebook dat het voor advertentiedoeleinden ‘de gegevens in ons bezit’ gebruikt, met een hyperlink naar de hoofdpagina van het gegevensbeleid. Op die pagina luidt het eerste kopje: ‘Wat voor soorten gegevens worden verzameld?’ Daar beschrijft Facebook welke soorten gegevens er worden verzameld bij gebruik van de diensten van Facebook. Betekent dit dat alle verzamelde gegevens worden gebruikt voor advertentiedoeleinden? Dat lijkt weer tegenstrijdig met de uitspraak van Facebook dat bijzondere persoonsgegevens niet voor advertentiedoeleinden worden gebruikt.

Facebook biedt in ieder geval geen duidelijk overzicht van de soorten persoonsgegevens die worden verwerkt voor advertentiedoeleinden.

Betekent het bovenstaande dat Facebook alle persoonsgegevens voor advertentiedoeleinden gebruikt? Dus ook bijzondere persoonsgegevens? Volgens Facebook is dat laatste niet (meer) het geval. Maar in het advertentieselectieproces stelt Facebook adverteerders nog steeds in staat om advertenties te richten op gebruikers die geselecteerd zijn op hun seksuele voorkeur.

Advertenties kunnen toegespitst worden op seksuele voorkeuren van gebruikers

-

Voor bijzondere persoonsgegevens geldt in beginsel een verwerkingsverbod, tenzij een wettelijke uitzondering van toepassing is. Een uitzonderingsgrond kan zijn de uitdrukkelijke toestemming van de gebruikers. Facebook vraagt in zijn algemene voorwaarden toestemming voor het gebruik van (bijzondere) persoonsgegevens voor advertentiedoeleinden.

Een geldige toestemming op basis van privacywetgeving kan echter niet via algemene voorwaarden worden verkregen. Een algemene toestemming zonder dat precies is aangegeven wat het doel is van de verwerking waarmee wordt ingestemd, is onvoldoende. Dat betekent dat de informatie over het doel van de verwerking niet in de algemene voorwaarden moet worden opgenomen, maar in een aparte toestemmingsclausule.

Cookies

De AP heeft geconcludeerd dat Facebook via meer dan de helft van de 500 best bezochte websites in Nederland cookies plaatst, en daarmee informatie over het surfgedrag en appgebruik van Facebook-gebruikers buiten de Facebook-dienst verzamelt. Facebook verzamelt deze gegevens, zoals ook in het cookiebeleid staat beschreven, via de ‘Vind ik leuk’-knoppen op websites. Dit gebeurt echter ook als een gebruiker niet op die knop klikt of al is uitgelogd bij Facebook.

Facebook wijst gebruikers hier weer niet op. Wel biedt Facebook via zijn cookiebeleid een overzicht aan van derde partijen die via Facebook cookies kunnen plaatsen en informeert Facebook gebruikers via zijn cookiebeleid over het bestaan van controlemogelijkheden waarmee gebruikers het tonen van gerichte advertenties op basis van hun gedrag buiten Facebook kunnen beïnvloeden.

Conclusie en reactie Facebook

Al met al is het duidelijk dat Facebook wel zijn best doet om zijn gebruikers te voorzien van informatie, maar voor een netwerk met meer dan een miljard gebruikers is het nog niet voldoende.

Facebook laat in een reactie weten: “Gebruikers zelf controle geven over hun privacy staat voorop bij Facebook. We hebben ons beleid in de afgelopen jaren sterk vereenvoudigd om gebruikers te laten begrijpen hoe wij informatie gebruiken om Facebook beter te maken. We hebben ook teams van specialisten die zich primair bezighouden met privacy en bescherming daarvan. Zo hebben zij functies ontwikkeld die gebruikers meer keuzemogelijkheden en controle over hun gegevens hebben gegeven. Facebook voldoet aan Europese wetgeving voor gegevensbescherming en we zijn ons ook verder aan het voorbereiden op de invoering van de AVG (algemene verordening gegevensbescherming).”

Tekst: Lora Mourcous (SOLV advocaten)

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000