Wie opensource-software voor een zelfbouw-nas zoekt, kan FreeNAS overwegen. Hiermee profiteer je van het robuuste bestandssysteem zfs, dat beschermt tegen bitrot en dat handige extra’s mogelijk maakt, zoals encryptie, compressie en snapshots. Een overzicht van de voordelen van FreeNAS installeren.
Een kant-en-klare nas is aantrekkelijk voor beginners, maar heeft ook voor gevorderde gebruikers vaak meer dan genoeg te bieden. Toch blijft ook een zelfbouw-nas interessant. Je bent allereerst natuurlijk veel flexibeler in de keuze voor hardware. Je kunt het goedkoop houden of juist een echte krachtpatser bouwen met bijna onbeperkte uitbreidingsmogelijkheden qua opslag, of die je aan het werk kunt zetten met bijvoorbeeld virtualisatie. Ook aan de softwarekant kun je alle kanten op. In deze workshop gaan we met FreeNAS aan de slag, een van de populairste opties bij professionals.
Hardware voor FreeNAS
FreeNAS benut het geavanceerde bestandssysteem zfs, dat alleen al de moeite waard is vanwege de extra bescherming tegen datacorruptie ofwel ‘bitrot’ en mogelijkheden als encryptie, compressie en snapshots. Het gevolg is wel dat je veel geheugen nodig hebt om zfs tevreden te houden. Kies minimaal 8 GB, maar liever nog wat meer. Dat is ook afhankelijk van de totale hoeveelheid opslag, al is de vuistregel (1 GB extra per 1 TB opslag) voor een thuissituatie wat overtrokken.
Het is mooi is als je een systeem met ecc-geheugen hebt, dat door de extra pariteitscontrole geheugenfouten uit zal bannen, maar ook dit is voor een thuisgebruiker geen must. De processor kan in principe een eenvoudig exemplaar zijn, een dualcore of quadcore volstaat in de regel, zolang deze 64 bit ondersteunt, maar dat is al heel lang de norm.
Direct toegang tot schijven
Om fouten te kunnen detecteren en herstellen is het voor zfs belangrijk dat het direct toegang tot informatie van harde schijven krijgt. Om die reden kun je beter geen hardware-raid gebruiken, tenzij je die in jbod-mode kunt instellen, anders blijft te veel verborgen voor zfs. De ahci-sata-poorten zoals je die op ieder moederbord vindt, voldoen prima voor zfs.
Recente moederborden voorzien er vaak ruimschoots in. Heb je meer poorten nodig, dan is een host bus adapter (hba) ook een mooie optie. Het best ondersteund zijn modellen met chipset van LSI. Op websites als eBay worden ze voor een paar tientjes verhandeld. Een van de populairste is de IBM ServeRAID M1015.
Bootschijf voor FreeNAS
FreeNAS heeft genoeg aan een kleine bootschijf van 8 of 16 GB. Die wordt hoofdzakelijk voor het opstarten van FreeNAS zelf gebruikt. Je kunt het hele systeem als je dat wilt ook gewoon op een usb-stick van dat formaat installeren. Bij veel besturingssystemen zal zo’n usb-stick snel de geest geven, maar bij FreeNAS werkt het, omdat de bootschijf verder niet of nauwelijks wordt belast. Je spaart ook een sata-poort uit, zodat je meer harde schijven of ssd’s kunt toevoegen voor je opslag.
Een alternatief is de installatie op een (kleine) ssd van bijvoorbeeld 32 GB. Mocht de bootschijf onverhoopt stukgaan, dan heeft dat voor je opslag geen gevolgen. Na een herinstallatie van FreeNAS kun je je bestaande zfs-volumes eenvoudig weer importeren. Ook prettig om te weten is dat een upgrade van FreeNAS eenvoudig uit te voeren is.
Bovendien kun je, geholpen door snapshots, als het misgaat ook weer terug naar de vorige versie. Houd wel altijd wat ruimte vrij op de bootschijf, anders kan een upgrade ook mislukken. FreeNAS geeft een waarschuwing als de bootschijf meer dan 80 procent vol raakt.
Eerder schreven we al een geavanceerder artikel over de opties van FreeNAS. Lees hier meer over wat je zoal met FreeNAS kunt.