De antitrusttak van de Europese Commissie (EC) heeft zojuist een vers onderzoek naar de praktijken van Google aangekondigd. De Amerikaanse internetreus heeft al twee andere antitrustonderzoeken van de EC tegen zich lopen. Deze nieuwe kwestie gaat over de kern van Googles imperium: Google Ads. Specifiek advertenties bij zoekresultaten voor gebruikers.

Misbruik van machtige search

Volgens Eurocommissaris Margrethe Vestager maakt Google misbruik van zijn dominante positie, wat dus een schending van Europese antitrustregels betekent. “Dominantie is geen probleem volgens de EU-wet, je kunt groot zijn. Het is echter illegaal om een krachtige marktpositie te misbruiken”, stelt de mededingingscommissaris.

Het gaat hierbij niet alleen om de ads die Google toont bij zoekresultaten op zijn eigen websites. De EC neemt vooral aanstoot aan de vertoning van ads op de sites van derde partijen. Google maakt het voor sitebouwers namelijk mogelijk een Google-zoekbalk te implementeren waarmee bezoekers de site direct kunnen bezoeken.

De voorwaarde hiervoor is wel dat Google daar advertenties mag plaatsen, waardoor eventuele concurrenten worden buitengesloten. Dit benadeelt de concurrentie, beperkt de keuzes van consumenten en beperkt innovatie, stelt de EC nu in een persverklaring.

De kroonjuwelen pakken

Het nieuwe onderzoek draait om ads bij zoekresultaten op sites van derdenMededingingscommissaris Vestager kondigde het nieuwe onderzoek naar Google vandaag aan. Hiermee mikt ze op het bedrijfsmodel van de firma, die voor veel eindgebruikers een zoekmachine of cloudaanbieder is maar die in de kern een reusachtig advertentiebedrijf is. Nagenoeg alle andere activiteiten van Google dienen het doel van beter leren kennen van gebruikers om ze dan beter gerichte en relevantere ads te kunnen voorschotelen.

Google spreekt de beschuldigingen van machtsmisbruik tegen. Het geeft een eerste reactie vanaf zijn Brusselse Twitter-account speciaal voor EU-kwesties: “We geloven dat onze innovaties en productverbeteringen de keuze voor EU-consumenten hebben verbeterd en dat ze concurrentie promoten.” Het bedrijf verklaart dat het zich nu buigt over de zaak en dat het in de komende weken met een uitgebreidere reactie zal komen. Google moet dat binnen tien weken doen.

Plus aanscherpen eerdere zaak

Tegelijk met het nieuwe onderzoek wordt ook een ander onderzoek naar de internetgigant aangescherpt. Het gaat om het EC-onderzoek naar Googles handelen voor prijsvergelijken. De EC verdenkt Google ervan zijn eigen prijsvergelijker en shopping-mogelijkheden voor te trekken, wat dan concurrenten benadeelt en uiteindelijk ook consumenten schade berokkent.

Google heeft nu 8 weken de tijd gekregen om te reageren op de aangescherpte bezwaren. De shopping-zaak was de eerste antitrustkwestie van de EC tegen Google. De tweede kwestie is de combinatie van Android en Google-apps. Het mobiele besturingssysteem van Google wordt gratis aangeboden aan toestelmakers, maar die zijn dan wel verplicht om bepaalde apps van Google mee te leveren op hun smartphones en tablets.

Het is niet Googles eerste onderzoek...Het gaat hierbij om bijvoorbeeld Maps, Gmail en Chrome naast ingebouwde Android-functionaliteit zoals de zoekbalk die standaard bovenin beeld is. Enerzijds is dit handig voor gebruikers, anderzijds maakt dat het lastiger voor concurrenten, waardoor de consument er uiteindelijk minder keus mee heeft. De deadline voor Googles reactie hierop is net gisteren door de EC met zes weken verschoven naar begin september.

Kan nog jaren duren

In alledrie de gevallen gaat het vooralsnog niet om echte aanklachten maar om formele klachten, die zijn samengevoegd in een zogeheten ´verklaring van bezwaar´. Google krijgt voor elk de tijd om daar inhoudelijk op te reageren, waarna de mededingingstak van de EC kan besluiten om wel of geen zaak aan te spannen.

Eerder is pc-maker Microsoft in een jarenlange procedure al aangepakt voor misbruik van zijn monopoliepositie met Windows. Microsoft kreeg eerst vooronderzoeken en toen formele bewaren voor de kiezen, gevolgd door aanklachten, veroordelingen, boetes en opgelegde veranderingen.

Miljardenboete dreigt

Voor Google is het nog lang niet zo ver. De nieuwe derde zaak is net als de twee al lopende antitrustonderzoeken slechts in de vroege fase van bezwaarsverklaringen door de Europese antitrustwaakhond. Volgens diverse nieuwsberichten, op basis van ingewijde bronnen, stevent de EC wel af op rechtszaken over die kwesties. Daarbij hangt Google een ongekend hoge boete van wel 3 miljard dollar boven het hoofd.