SketchUp is een prettig, maar ook eigenzinnig programma om 3D-scènes in vorm te geven. Door zijn roots als architectuurprogramma voor iedereen missen we mogelijkheden voor het mooi uitlichten van scènes, het maken van fotorealistische afbeeldingen (renderen), geavanceerde animatietechnieken en ga zo maar door. Maar... SketchUp is uit te breiden middels allerlei plugins, ook wel extensies genoemd.
Lees ook:
SketchUp-tutorial: de basics voor beginners
3D-objecten ontwerpen met SketchUp
3D interieur design met SketchUp
Via het menu Window, Extension Warehouse of het gelijknamige pictogram openen we de winkel met extensies. We zeggen met opzet ‘winkel’, want lang niet alles is gratis. We kunnen plugins selecteren op basis van gebruiksdoel of vakgebied en zoeken op naam. Het complete overzicht krijgen we door te klikken op Browse All...
Waar we op het hoofdscherm nog bijna 550 extensies zagen zien we door middel van de filters aan de linkerkant dat er voor onze versie (2017) nog maar 352 overblijven.
Animatie-extensies
Een van de populairste activiteiten met 3D-ontwerpsoftware is het maken van animaties. Bij SketchUp vinden we deze mogelijkheid onder View, Animation. De reden dat we er in vorige workshops geen aandacht aan hebben besteed is dat het in feite alleen om camera-animatie gaat en dat geldt ook voor vrijwel alle extensies in de categorie Animation. Dat betekent overigens helemaal niet dat SketchUp onbruikbaar is voor wie animaties wil maken.
Omdat het programma zich uitstekend leent voor het snel maken van scènes met gebouwen in een landschap kunnen we het goed gebruiken om een omgeving te maken. Die kunnen we vervolgens via File, Export wegschrijven in een formaat zoals Collada of 3Ds waarmee gespecialiseerde animatieprogramma’s uit de voeten kunnen; programma’s zoals het sublieme en kosteloze Blender.
Twilight Render
We hadden het in de vorige workshop al even over het realistisch weergeven van scènes toen we het hadden over licht. Waar SketchUp zelf kiest voor een weergavemodus waarmee we in realtime door een model kunnen navigeren, kunnen we ook een render-programma op ons model loslaten. Zo’n programma rekent uit hoe fysieke lichtstralen door onze scène zouden bewegen (denk aan reflectie en refractie). De genoemde commerciële extensies om lichten te plaatsen zijn beiden render-programma’s.
Twilight Render biedt meer dan genoeg stof voor een geheel eigen workshop, maar helaas moeten we ons hier beperken tot het noemen van wat hoogtepunten. Met Twilight kun je verschillende types lichtbronnen toevoegen (bijvoorbeeld spots), een omgeving toevoegen (zoals een 360-graden panorama), realistische materialen toekennen (zoals massief glas dat lichtstralen buigt) die ook een complexe structuur kunnen hebben en van dat geheel op verschillende manieren een afbeelding maken.
Daarbij kun je kiezen uit een aantal ‘quick and dirty’ methodes (nog altijd fraaier dan wat SketchUp zelf biedt) tot zeer hoogwaardig doorgerekende afbeeldingen waar zelfs een vlotte pc flink op moet rekenen. Ook kun je op die definitieve afbeelding nog allerlei post-processing loslaten zoals het toevoegen van lichtgloed.
SketchUp-modellen 3D-printen
Een reden waarom 3D-software aan populariteit wint is natuurlijk de mogelijkheid om tegenwoordig zelf 3D-objecten te printen of dit te laten doen. SketchUp kent de nodige extensies die hierbij van dienst zijn en zij vormen het onderwerp voor het laatste deel van deze workshop. Om er mee aan de slag te gaan starten we SketchUp opnieuw met als sjabloon 3D Printing – Millimeters en maken een eenvoudig model dat we qua materiaal een kleur toekennen uit de categorie Colors-Named. Vervolgens openen we het Extension Warehouse en filteren op 3D Printing en SketchUp 2017.
Enkele extensies zijn onmisbaar bij het maken van fysieke objecten. De eerste daarvan is Sketchup STL. Stl is een veelgebruikt bestandsformaat voor het printen in 3D. De eerste keer dat we op direct vanuit het Extension Warehouse willen downloaden om een extensie op te halen moeten we een account aanmaken of inloggen met een Google-account.
Hierna kunnen we extensies installeren en worden ze aan SketchUp toegevoegd. SketchUp STL is nodig voor de eveneens zeer nuttige 3D Printing Extension. Niet elk model dat er ogenschijnlijk goed uitziet is geschikt om te printen; 3D Printing test dit. We kunnen modellen tegenwoordig door veel aanbieders en met veel materialen verwerkelijken en 3D Printing helpt ons bij het maken van de keuze.
Het proces gaat als volgt. We selecteren ons model in zijn geheel en klikken vervolgens op het 3D Printing-pictogram of kiezen File, 3D Print. Ons model wordt nu geüploadet en onze browser opent een pagina waarin we een groot aantal aanbieders kunnen vergelijken. We kunnen filteren op materiaal, techniek en andere zaken en zien uiteenlopende prijzen. Kiezen we een materiaal dan krijgen we vervolgens een lijst met specifieke bedrijven waaruit we er een kunnen kiezen op basis van bijvoorbeeld prijs, levertijd of locatie.
Zoals je ziet liegen de prijzen er niet om. Printprijzen zijn opgebouwd uit proceskosten en materiaalkosten en met name op die laatste valt veel te besparen door goed op te letten of een model hol of massief is en – indien hol – hoe dik de wanden zijn. In hoeverre je hiermee kunt spelen hangt uiteraard van het gebruiksdoel van een model af. De site waarschuwt in elk geval als wanden te dun zijn en modellen daardoor breekbaar.
3D Printing staat nog in de kinderschoenen. Naarmate er meer aanbieders van printservices komen zullen de prijzen ongetwijfeld nog flink dalen. Tot die tijd blijft het virtueel spelen met modellen een mooie optie.
Tekst: Ap de Smits