Om op een tweedimensionaal scherm driedimensionale objecten vorm te geven staan ons heel wat technieken ter beschikking. Met SketchUp is dat relatief eenvoudig - en gratis! Het lijkt ingewikkeld, maar dat valt best mee.
Nog helemaal niet bekend met SketchUp? Lees hier dan meer over de basics.
Dat SketchUp zich van origine richt op het (na)maken van gebouwen merken we aan de aanwezige ontwerptools. Waar concurrerende programma’s vaak uitgaan van 3D-objecten zoals kubussen en bollen (solids) die we kunnen vervormen (handig voor het snel maken van organisch aandoende vormen), werkt SketchUp op basis van lijnen, curven, veelhoeken en cirkels die we vervolgens moeten uitrekken of anderszins manipuleren om er een 3D-object van te maken.
We selecteren het Rectangle-gereedschap om een rechthoek op het grondvlak te tekenen. In tegenstelling tot veel andere programma’s werkt SketchUp nauwelijks met slepen met ingedrukte muisknop; vrijwel elke handeling verricht je door een gereedschap te selecteren, te klikken, dan te slepen en tot slot nogmaals te klikken. Merk op dat tijdens het maken van de rechthoek rechts onderin de afmetingen zichtbaar zijn. Dit is uiteraard van belang voor het maken van objecten met correcte verhoudingen.
Standaard wordt een object getekend op het grondvlak (blauw) maar met de pijl naar links of rechts kunnen we ook een ander vlak kiezen. De pijl omhoog selecteert weer het grondvlak.
Met het Push/Pull-gereedschap kunnen we een willekeurig vlak van een object naar ons toe trekken of van ons af duwen. Doen we dit met de rechthoek dan ontstaat een doos. Dit is een van de meest gebruikte methodes om vormen te maken. Ook bij deze handeling zien we rechtsonder weer de afstand.
Objectdelen
Kiezen we het Circle-gereedschap en tekenen we een cirkel op het bovenvlak van de doos dan kunnen we ook deze weer omhoog trekken of omlaag duwen met Push/Pull. We trekken hem omhoog. Merk op dat SketchUp ons nieuwe object op slimme wijze in componenten verdeelt. Zo kunnen we bijvoorbeeld het voorvlak selecteren door er met Select op te klikken en vervolgens kunnen we het geselecteerde object met een druk op Delete wissen. Roteren we de scène dan zien we dat we al bijna een kamer met een lichtkoepel hebben gemaakt.
Het wissen van onderdelen geldt niet alleen voor vlakken maar ook voor randen. Daarbij kan het echter wel gebeuren dat een heel object verdwijnt. Probeer maar eens wat er gebeurt wanneer je de bovenste cirkel van de cilinder selecteert en wist. Ctrl+Z maakt het ongedaan. En wat gebeurt er als je de onderste wist?
Met Select is het overigens ook mogelijk om een rechthoek om objecten te slepen (nu wel met ingedrukte muisknop) om er meerdere tegelijk te selecteren.
Materialen in SketchUp
Aan elk object dat we selecteren kunnen we een materiaal toekennen. Selecteer de bovenste cirkel en ga rechts naar het tabblad Materials. Kies daar voor Glass and Mirrors en Translucent Glass Tinted. Via het tabblad Edit kunnen we desgewenst de kleur nog aanpassen. SketchUp heeft inmiddels zelf het Paint Bucket-gereedschap gekozen en daarmee kunnen we op de cirkel klikken om onze lichtkoepel van glas te maken.
Behalve kiezen uit een groot aantal voorgebakken materialen kun je ook zelf materialen maken via Create Material. Ook is het mogelijk om eigen foto’s als textuur te gebruiken.
Van dat glas lijkt visueel weinig te merken maar wanneer we in het menu View Shadows aanzetten en in het tabblad Shadows een beetje met de schuifregelaars voor tijd en datum spelen zien we dat onze koepel wel degelijk licht doorlaat – al is het beeld natuurlijk niet fotorealistisch.
Complexe vormen en Follow Me
Mooi, al die vlakken en zo’n cilinder maar hoe zit het met echt ronde vormen? En wat als we massieve objecten willen maken? Daarvoor zijn meer geavanceerde technieken nodig.
We wissen onze laatste creatie en tekenen een cirkel op het grondvlak. Vervolgens tekenen we een cirkel van vergelijkbare grootte loodrecht op de groene as (pijl links activeert deze richting). Met het Move-gereedschap kunnen we de tweede cirkel nu boven het middelpunt van de eerste zetten waarbij we eventueel gebruik kunnen maken van de andere aanzichten zoals Top en Front. Kiezen we nu de bovenste cirkel met het Scale-gereedschap dan kunnen we hem wat elliptischer maken,
Nu komt de crux: we kiezen het Follow Me-gereedschap en schakelen over naar bovenaanzicht (dat werkt in dit geval het makkelijkst). We selecteren de cirkel waar we langs kijken en vervolgens die waar we recht op kijken. We kunnen nu de eerste cirkel roteren via het pad van de tweede zodat een ei ontstaat!
Merk op dat het ei wat hoekig is. Cirkels zijn in SketchUp eigenlijk veelhoeken met 24 zijden. Wanneer we een cirkel selecteren kunnen we dat aantal in het tabblad Entity Info echter vergroten. Doen we dat voor beide cirkels dan wordt de vorm ronder.
Hidden Geometry
Wanneer we in het menu View Hidden Geometry aanzetten dan zien we de vlakken waaruit ons ei is opgebouwd. We kunnen deze nu met Push/Pull verplaatsen. Met Move kunnen we op dezelfde manier hoekpunten en zijden verplaatsen. Met Rotate kunnen we vlakken en zijden roteren. Op deze manier is het mogelijk om een betrekkelijk simpele vorm heel snel te vervormen tot een object met een hoge mate van complexiteit.
De driehoekjes en vierkantjes waaruit zo’n object uiteindelijk is opgebouwd kunnen we individueel van een materiaal of kleur voorzien. Met het nodige geduld, training en een flinke dosis talent is het zo mogelijk om zelfs dieren of gezichten te boetseren.
Heb je een model gemaakt waarover je zeer te spreken bent dan kun je dit delen met de rest van de wereld zodat ook anderen het kunnen gebruiken. Daarvoor moeten we het eerst opslaan als 3D-model (meerdere populaire formaten beschikbaar) bij File, Export om het vervolgens met Share Model te kunnen delen.
Tekst: Ap de Smits