Wat als eerste opvalt aan onze testversie van Firefox 4, is de vernieuwde interface. Voor gebruikers van Mac, Windows Vista en 7 wordt linksboven de Firefoxknop weergegeven. Deze vervanger van de menubalk heeft de meest gebruikte opties onder één knop. Onder Windows XP en (vooralsnog) Linux blijft de traditionele menubalk wel zichtbaar. De werkbalk met bladwijzers wordt standaard ook niet weergegeven. De favoriete webpagina's bevinden zich nu onder een knop, maar als u de werkbalk fijner vindt, is deze nog te herstellen. Deze twee aanpassingen leveren een groot gewin op aan schermruimte: de hele bovenrand van Firefox 4 is veel compacter, waardoor er meer ruimte overblijft voor de weergave van webpagina’s.

Een even simpele als controversiële aanpassing is het omwisselen van tabs en adresbalk. De adresbalk wordt nu onder de tabs weergegeven in plaats van erboven. Volgens Mozilla heeft dit te maken met de “evolutie van het web als een platform”. Voor ons is het logisch: elke tab heeft een ander webadres, dus om de adresbalk 'in' de tab weer te geven, is een logische stap. Ook het zoekveld van Google en de navigatieknoppen bevinden zich nu in de tabs. Mocht dit alles u niet bevallen, dan zijn de wijzigingen alsnog terug te draaien. De navigatieknoppen zien er nu iets strakker uit en bovendien zijn de knoppen voor Stop en Vernieuwen samengevoegd. In de adresbalk kon u voorheen al zoeken, maar nu wordt automatisch ook gezocht in de openstaande tabs en kunt u direct naar de betreffende tab overspringen.

Webtrends

Net als de rest van de browserontwikkelaars gelooft ook Mozilla in de toekomst van webapplicaties. Omdat veel mensen gebruikmaken van webmail, online kalenders en zelfs online muziek (denk aan diensten als Spotify), wordt de browser steeds vaker gebruikt als verzamelpunt voor toepassingen. In Firefox 4 heeft Mozilla daarom App Tabs geïntroduceerd. U kunt willekeurige tabs markeren als App Tabs, waarna deze als een soort favorieten worden vastgepind aan de linkerkant van de tabbalk. U kunt ze niet per ongeluk sluiten als u met andere tabs bezig bent, en als u Firefox opnieuw opstart, verschijnen ze vanzelf weer. Erg handig, ware het niet dat ze in de door ons geteste bètaversie nog niet werkten. Voor mensen die veel gebruikmaken van webdiensten zijn App Tabs erg nuttig, en zeker als webapplicaties door html5 meer mogelijkheden krijgen, zoals het weergeven van notificaties, kunnen webapplicaties concurreren met desktoptoepassingen.

Het Firefox-team heeft hard gewerkt aan ondersteuning van nieuwe webstandaarden. Uit de css3-specificatie hebben de ontwikkelaars gezorgd dat overgangen (transitions) beschikbaar zijn. Webontwikkelaars kunnen met css3 hun pagina’s voorzien van nette overgangsanimaties in plaats van abrupte stijl- of kleurveranderingen. Er zijn echter nog genoeg delen van de css3-specificatie die nog niet af zijn en ondersteuning verschilt per browser, dus veel webpagina's die van css3 gebruikmaken zult u nog niet tegenkomen.

Ook aan het grote buzzword van het afgelopen jaar is gedacht: html5. In Firefox 3.6 werden al diverse html5-elementen ondersteund, zoals de videotag. In Firefox 4 is daar de WebM-codec aan toegevoegd. Video’s die met deze door Google beheerde codec zijn geëncodeerd, zijn in Firefox nu zonder verder configuratieperikelen te bekijken. Op onze test-pc lijkt dit echter niet probleemloos te verlopen. De testvideo’s van Mozilla zelf beginnen soms na een minuut zodanig te stotteren (terwijl ze wel volledig geladen zijn) dat we de pagina opnieuw moeten openen om een fatsoenlijke weergave te krijgen. Raar, want de video's worden met hardwareversnelling weergegeven, dus zouden voor onze test-pc geen probleem moeten vormen.

Techniek

Firefox is altijd sterk geweest met het aanbod van duizenden add-ons. Met versie 4 probeert Mozilla het vinden en installeren van add-ons nog eenvoudiger te maken. De nieuwe add-onbeheerder wordt schermvullend weergegeven en laat u eenvoudig extensies, thema's en plugins beheren. Add-ons kunnen nu ook automatisch bijgewerkt worden zonder tussenkomst van de gebruiker. De overzichtelijke manier om nieuwe add-ons te installeren, was in onze testversie helaas nog niet beschikbaar.

Vorige versies van Firefox wilden nog wel eens snelheid verliezen. Een vol profiel of veel tabs konden zorgen voor lange opstarttijden of langzame rendertijden. Van langzaam opstarten hebben we in onze tests met Firefox 4 niets gemerkt. Ook het openen van tabs en het laden van pagina’s gaat zonder merkbare vertraging. Wel is het geheugengebruik van Firefox als vanouds hoog: met één tab waarin we slechts enkele webpagina’s hebben bezocht, zitten we in no time boven de 120 mb. De Acid3-test, die compatibiliteit met webstandaarden onderzoekt, wordt met 97 van de 100 punten beter doorlopen dan Firefox 3.6 (die op 94 punten blijft steken). Ter vergelijking: Opera 10.60 haalt de volledige 100 punten, maar concurrent Internet Explorer blijft in versie 8 steken op een magere 20 punten.

PluspuntenMinpuntenConclusie

Qua moderne webtechnologieën komt Firefox 4 moeiteloos mee – op papier. Met de video-ondersteuning voor WebM ondervinden wij nog wat problemen. Een andere nieuwe feature, App Tabs, werkt ook nog niet naar behoren. De nieuwe, verduidelijkte interface bevalt ons in ieder geval al goed, en zodra de beloofde features ook naar behoren geïmplementeerd worden, zal Firefox op features een geduchte concurrent blijven voor Opera en Chrome.