Het is je vast weleens overkomen dat een vriend of familielid een berichtje van De Speld doorstuurde, denkende dat het echt was. Nu is de Speld satire, maar het internet staat wel degelijk vol met nepberichten die bedoeld zijn om serieus te worden genomen. Hoe kan technologie ons tegen nepnieuws beschermen?
is uiteraard nepnieuws, maar net als toen het hoorspel van War of the Worlds net even iets te echt klonk op de radio - waarna mensen op de vlucht sloegen - waren er ook hier mensen die geloofden dat het echt was. En misschien is het vorige filmpje nog duidelijk nep; deze komt al veel realistischer over. Visueel dan...
Met technologie kun je het nieuws erg goed manipuleren, maar je kunt dat nepnieuws met ook technologie opsporen.
Kunstmatige intelligentie
Op de universiteit MIT in Amerika heeft het Computer Science and Artificial Intelligence Lab (CSAIL) kunstmatige intelligentie ontwikkeld om nepnieuws te weren. De kunstmatige intelligentie bepaalt of een bron accuraat is. Er is in het onderzoek gebruikgemaakt van 1.000 nieuwsbronnen die beoordelen of er feiten in de berichtgeving staan, of dat het om vooroordelen gaat.
Het beoordelen van de nieuwsbronnen wordt gedaan aan de hand van een x aantal artikelen. Er is een minimum van 150 artikelen benodigd om vast te stellen dat een nieuwe bron kan worden vertrouwd. Niet dat de computer alleen daar naar kijkt: de structuur, het sentiment en het onderwerp spelen ook een grote rol in de keuze nepnieuws of niet.
Nu gaat nepnieuws natuurlijk vooral als een lopend vuurtje dankzij social media, maar er is bijna altijd een website waarop het nieuws te lezen is. Of tenminste een link naar een pagina waarop het nieuwtje staat. Je kunt bovendien naar het grotere plaatje kijken: als een bepaalde bron al eerder nepnieuws heeft geplaatst, kun je er donder op zeggen dat dit nog een keer zal gebeuren.
WhatsApp’s strijd tegen nepnieuws
Zoals net ter sprake kwam zijn het vooral sociale kanalen waarop nepnieuws wordt gedeeld. Hierop heeft WhatsApp besloten om het label “doorgestuurd” toe te voegen aan alle berichtjes die je van het ene gesprek naar het andere verzendt. Dat is wel een beetje vreemd: als je weet dat er “doorgestuurd” bij komt te staan, dan klik je zelf op de link en verstuur je die toch direct? Aan de andere kant is het goed dat WhatsApp poogt te helpen: reden voor het “doorgestuurd”-pijltje is dat de Indiase overheid niet accepteerde dat er mensen werden gelyncht die vals via de chatdienst waren beschuldigd kinderlokker te zijn.
Hoewel de meeste bedrijven technologie inzetten tegen fakenieuws, gooit Facebook het over een heel andere boek. Het grootste sociale platform gaat voor menselijke nepnieuwsspotters. Het doel was om eind 2018 in totaal 20.000 menselijke “moderators” in huis te hebben. Ze worden ‘News Feed Integrity Data Specialists’ genoemd en ze moeten grasduinen door miljoenen artikelen, video’s en posts die de code of conduct van Facebook ondermijnen. De reden dat er voor mensen wordt gekozen in plaats van kunstmatige intelligentie is omdat er onderzoeken zijn die beweren dat algoritmes nog steeds niet goed kunnen zien of iemand in een video een broodje kip eet of een seksuele handeling uitvoert.
Is tech beter dan de mens?
YouTube gaat voor een combinatie van de twee. Susan Wojcicki, de CEO van YouTube, heeft geschreven aan het einde van 2017: “Sinds we in juni 2017 machine learning gebruiken om gewelddadige of extremistische content aan te merken, is er al zoveel content gefilterd die anders 180.000 mensen met een fulltime job hadden moeten doen.” Kortom: het lijkt erop dat de technologie aldoende leert en uiteindelijk steeds meer menselijke banen kan overnemen. Zo is dat ook ooit gegaan met de opstart van zoekmachines: Yahoo had duizenden mensen in dienst om websites in haar zoekmachine te categoriseren. Nu is dat niet voor te stellen.
Het zal zelfs voor technologie nooit helemaal mogelijk zijn om al het nepnieuws uit de wereld te bannen, maar dat geldt ook voor mensen. Niet alleen omdat de hoeveelheid content ongelooflijk groot is, maar ook omdat mensen er niet toe in staat zijn altijd te kunnen waarnemen of iets echt is of nep. Hoewel iedereen nepnieuws kan verspreiden of maken, kan niet iedereen goed inschatten of iets op feiten is berust. Zelfs iets wat overduidelijk nep is zoals het eerder genoemde Trump-filmpje kan grote gevolgen hebben, dus het is een strijd die zeker verder moet worden gestreden. Het is echter afwachten tot onze technologie verder ontwikkeld is om deze gevaarlijke berichtgeving snel op te kunnen sporen.