Tips en trucs voor het herstel van Windows 8

Windows 8 lijkt een ‘stabiel’ besturingssysteem. Dat neemt niet weg dat er onverhoeds problemen kunnen optreden: een nukkige driver, een wispelturige (dual?) bootloader, corrupte systeembestanden, een vergeten wachtwoord… Dankzij enkele handige (en geavanceerde) herstelopties en -tools blijf je ook zulke rampscenario’s de baas.

Mac-gebruikers doen er wel eens smalend over: het blue screen of death (BSOD) dat bij zware problemen kan opduiken bij Windows. Ook in Windows 8, al heeft Microsoft het uiterlijk van het BSOD aangepast. Het scherm kleurt nu lichtblauw, bevat zowaar een emoticon (:() en verder een eenvoudige foutboodschap die je kunt gebruiken om op internet een oplossing te zoeken. Iets als system_thread_exception_not_handled (pci.sys), bijvoorbeeld. De kans is inderdaad groot dat je hier nuttige feedback krijgt (én dat het euvel aan een onvolkomen stuurprogramma te wijten is). Standaard komt dit BSOD slechts even in beeld, waarna Windows 8 zal herstarten. Om zo’n automatische herstart te vermijden moet je vooraf een instelling aanpassen: druk op Win+Pause, kies Geavanceerde systeeminstellingen, ga naar het tabblad Geavanceerd, klik op de onderste knop Instellingen en verwijder het vinkje bij De computer automatisch opnieuw opstarten.


Met wat geluk biedt het internet concrete oplossingen voor je BSOD-probleem.

Je kon in Windows 7 je pc in veilige modus opstarten door net voor het opstarten van Windows even de F8-toets ingedrukt te houden. In Windows 8, en met name op een ssd-gebaseerd uefi-systeem, lukt dat zo niet meer. Gelukkig zijn er andere manieren om – al dan niet via het geavanceerde startmenu zoals we dat nog van Windows 7 kennen – in de veilige modus te komen. Bijvoorbeeld via de charmsbar: klik op Win+C en kies achtereenvolgens Instellingen, PC-instellingen wijzigen. Open de rubriek Algemeen en klik bij Geavanceerde opstartopties op Nu opnieuw opstarten. Je belandt nu in de WinRE-omgeving (zie ook verder) waar je achtereenvolgens Problemen oplossen, Geavanceerde opties, Opstartinstellingen en Opnieuw opstarten aanklikt.

Een alternatieve methode is via de toetscombinatie Win+R, waar je het commando msconfig uitvoert. Ga naar het tabblad Computer opstarten, stip Veilige modus aan en kies de gewenste optie (zoals Minimaal of Netwerk). Bevestig met OK en met Opnieuw opstarten.

Wil je toch de oude F8-methode, dan vereist dat enige voorbereiding. Klik op Win+X en kies Opdrachtprompt (administrator). Tik het volgende commando in en bevestig met de Enter-toets: bcdedit /set {default} bootmenupolicy legacy. Net voor je de blauwe Windows-vlag ziet verschijnen houd je even de F8-toets ingedrukt: die brengt je naar het geavanceerde opstartmenu. Hiermee verdwijnt wel het grafische opstartscherm van Windows 8 en zie je het tekstuele bootscherm van Windows 7 terug (wat overigens sneller blijkt te schakelen als je met een dual boot-configuratie zit). Hoe dan ook, wil je terug naar de vorige situatie, vervang in het bovenstaande commando legacy dan door standard.


Op weg naar het bootmenu met extra opties...


Terug naar het vertrouwde opstartscherm?

We hebben het al even over WinRE gehad. WinRE staat voor Windows Recovery Environment en is een herstelomgeving die zwaar steunt op een sterk uitgeklede Windows-omgeving: Windows Preinstallation Environment 4.0 (kortweg WinPE). Tijdens de installatie van Windows 8 zijn hiervoor al de nodige bestanden op je harde schijf gezet. Wanneer nu het bootmenu van Windows 8 (dat de items bevat die je ziet verschijnen op het tabblad Computer opstarten bij Msconfig) op een of andere manier corrupt zou raken, dan zal Windows niet meer (normaal) opstarten. Windows zal dan automatisch overgaan naar de WinRE-omgeving en een wizard zal proberen de boel te herstellen. De kans is overigens groot dat dat lukt zonder verdere hulp van de gebruiker.


Weigert Windows op te starten? Probeer het dan (eerst) met automatisch herstellen.

Installatie-dvd
Blijkt de corruptie te groot, dan heeft Windows alsnog je hulp nodig en wordt je normaliter gevraagd het systeem op te starten van de installatie-dvd van Windows. Hier kies je dan eerst de gewenste toetsenbordindeling/taal en vervolgens Uw computer herstellen. Je belandt nu in het WinPE-menu. In dit menu kies je nu Problemen oplossen. Je krijgt dan, naast de twee nieuwe opties PC vernieuwen en Fabrieksherstel (zie ook verder), ook Geavanceerde opties te zien. Klik hierop en probeer het in eerste instantie met de optie Automatisch herstellen. Lukt het hier niet mee – wat wel vaker het geval is als de bootmanager en/of de bootsectoren corrupt zijn geraakt, kies dan de optie Opdrachtprompt. Verder in dit artikel, bij Opdrachtprompt, zie je welke commando’s je dan nog kunnen helpen.


Hou altijd een herstelmedium achter de hand.

Herstelmedium
Zo’n installatie-dvd kan dus ook dienst doen als herstelmedium. Maar het gebeurt vaak dat er bij een nieuwe pc geen installatie-dvd wordt meegeleverd. Beschik je evenmin over een geschikte herstel-cd, dan kan je zelf een herstelschijf creëren, desnoods op een andere pc. Druk hiervoor op Win+X, kies Configuratiescherm (in pictogramweergave) en kies achtereenvolgens Herstel, Een herstelstation maken. Bevestig met Ja en met Volgende. Standaard stelt Windows 8 voor de WinPE/RE-omgeving op een usb-flashstation te zetten. Dat mag uiteraard – en is zelfs de aangewezen route wanneer je bijvoorbeeld op een netbook werkt die niet over een optische schijf beschikt. Heb je liever een cd/dvd, klik hier dan op In plaats daarvan een systeemherstelschijf maken met een cd of dvd. Druk op de knop Volgende en bevestig met Maken. Besef wel dat alle bestaande gegevens op de drager worden verwijderd! Net als bij de installatie-dvd van Windows kan je ook vanuit dit herstelmedium in de WinPE/RE-omgeving komen en de gewenste functies opstarten.

Zoals al aangegeven, kan het gebeuren dat het (semi-)automatisch herstel van Windows 8 faalt en er dus ‘manueel’ herstelwerk nodig is. Daarvoor open je de Geavanceerde opties van WinPE/RE en kies je Opdrachtprompt. Nu blijkt dat bepaalde commando’s uit Windows 7 nog wel aanwezig zijn in Windows 8 maar dat ze niet langer (goed) functioneren (zoals bootrec /scanos dat geen Windows 8-partities meer blijkt te detecteren). Er is echter een krachtig(er) commando beschikbaar – overigens ook al in Windows 7 – waarmee je in één keer de complete Windows-bootmanager kunt herstellen: bcdboot x:\windows /l nl-nl. Let wel: vervang x: door de juiste stationsletter van je Windows-partitie! Dat is niet noodzakelijk de c:-partitie, ook al geeft Windows dat als stationsletter aan bij een normale opstart. Met een trucje kom je de correcte letter te weten: tik het commando Notepad in, druk op Enter, ga naar het menu Bestand en kies Openen, waarna je naar de juiste schijf navigeert (die de map \windows van je Windows 8-installatie bevat) – dat kan bijvoorbeeld e: zijn. Als alles goed is, krijg je na uitvoering ‘Boot files succesfully created’ te lezen. Mocht je (eerst) meer informatie over dit commando willen: de opdracht bcdboot /? geeft je de nodige feedback.


Sommige commando’s uit Windows 7 blijken niet goed te functioneren.

Het valt niet uit te sluiten dat Windows weigert (correct) op te starten doordat het register corrupt is. Mogelijk valt dat nog te herstellen vanuit de Geavanceerde opties van WinRE/PE, met name via de optie Systeemherstel – althans wanneer je over een geschikt (recent) systeemherstelpunt beschikt. Lukt het daar niet mee, dan kunnen gevorderde gebruikers zich nog aan manueel herstel wagen. Dat kan via de optie Opdrachtprompt bij Geavanceerde opties. Hier voer je dan het commando regedit uit. Het register verschijnt, maar jammer genoeg is dat wel de versie van WinPE. Je kunt echter het register van de corrupte Windows 8 als volgt inladen: selecteer de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE, open het menu Bestand, kies Component laden en verwijs naar de gewenste registerhive(s), zoals system of software (standaard staan die in de map \windows\system32\config van het station waarop je Windows 8 hebt geïnstalleerd). Zodra je een naam aan deze component hebt gegeven, kan je die vanuit regedit bewerken.


Je kunt een ‘externe’ registerhive inladen in Regedit.

We hebben de twee nieuwe herstelopties in Windows 8 al even aangehaald: PC vernieuwen en Fabrieksherstel. Deze laatste is eigenlijk geen hersteloptie, aangezien je hierdoor alle gegevens, instellingen en toepassingen verliest. Je Windows-installatie wordt eigenlijk compleet vernieuwd, wat bijvoorbeeld interessant kan zijn als je je pc wilt doorverkopen. Met PC vernieuwen is er wel nog sprake van enig herstel, of liever: van enig behoud van informatie. In principe worden namelijk alle gegevens behouden, met als belangrijkste uitzonderingen je beeldscherm, toetsenbord- en firewallinstellingen, bestandstype-associaties en de klassieke programma’s – de apps daarentegen blijven wel intact. Dat komt doordat Windows tijdens deze ‘hersteloperatie’ start vanuit een basisimage van Windows 8. Met enige moeite en geduld is het mogelijk die basisimage door een eigen up-to-date image te vervangen. Meer zelfs: als je wilt, kan je verschillende images creëren en duidelijk maken aan PC vernieuwen welke image die als vertrekpunt moet nemen.

Om zo’n image te creëren, toets je Win+X in en kies je Opdrachtprompt (administrator). Hier voer je dan het volgende commando uit: recimg.exe /createimage “<pad_naar_lege_map”>. Zodra je met Enter bevestigt, gaat Windows aan de slag – een proces dat flink wat tijd in beslag kan nemen. Om ervoor te zorgen dat PC vernieuwen in die map naar een geschikt image zoekt, voer je de volgende opdracht uit: recimg.exe /setcurrent “<pad_naar_lege_map”>. Controleer met recimg /showcurrent of de wijziging correct is doorgevoerd.


Creëer een eigen (herstel)image en neem die in het standaardpad op.

Stel dat je je wachtwoord vergeten bent en je niet langer kunt aanmelden (met je beheerdersaccount). Er bestaan wachtwoordkrakers, maar bij een ijzersterk wachtwoord wordt dat een tijdrovende opgave. Het kan ook anders – sneller en makkelijker – op voorwaarde dat je je gegevens niet had versleuteld (met het ingebouwde EFS).

Start je pc op met het WinRE/PE herstelmedium en open de opdrachtprompt. Ga op zoek naar de juiste stationsletter van je Windows 8-installatie en blader met cd-commando’s naar de map \windows\system32. Hier voer je dan de volgende opdrachten uit:

ren utilman.exe utilman.bak copy cmd.exe utilman.exe

-

Herstart Windows op de normale manier maar druk op Win+U zodra je in het aanmeldscherm komt. Je belandt nu op de opdrachtprompt van Windows 8, waar je de volgende commando’s uitvoert:

net user <naam> <wachtwoord> /add net localgroup administrators <naam> /add

-

Hiermee creëer je een nieuw beheerdersaccount met de naam <naam> en je hoeft nu maar Windows te herstarten en je met het nieuwe account aan te melden. Om van hieruit toegang te krijgen tot de gegevens van je oude account zal je via het eigenschappenvenster van de Verkenner wellicht wel het eigenaarschap van je oude profielmap moeten overnemen.


Via een achterdeurtje: toegang tot de opdrachtprompt als beheerder!

In Windows is een functie ingebouwd waarmee je bestanden kunt terughalen die per ongeluk zijn overschreven. Of liever: wás ingebouwd, want waar je in Windows 7 vanuit het eigenschappenvenster van de Verkenner het tabblad Vorige versies kan oproepen, (b)lijkt dat in Windows 8 verdwenen. Nu is daar wel de Bestandsgeschiedenis bijgekomen, waarmee je automatisch backups maakt (inclusief versiebeheer) van belangrijke gegevens, maar het blijft onbegrijpelijk dat Microsoft de functie Vorige versies er bewust heeft uitgehaald. Met een trucje kan je, afhankelijk van de geïnstalleerde Windows-versie, die tóch weer gebruiken. Stel, je wilt gegevens uit een map op je c:-schijf terughalen, dan moet je in de adresbalk van je Verkenner niet C:, maar het overeenkomstige UNC-pad intikken: \\localhost\c$. Lukt het zo niet, dan kan je eventueel nog een gratis externe tool toepassen: Shadow Explorer (www.shadowexplorer.com). Het programma opstarten, de beoogde datum selecteren, rechtsklikken op het gewenste item en Export selecteren volstaat om een vorige versie terug te halen.


Met een omweg kom je wellicht toch nog bij ‘Vorige versies’.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten