Windows 1.0

Hier begon het allemaal. Waar besturingssystemen in 1985 nog grotendeels bestonden uit zwarte vlakken met witte tekst was Windows het besturingssysteem dat computertaal virtueel maakte. De GUI maakte het onderscheidend, maar ook ondersteuning voor de muis en het meeleveren van programma's zoals een klok, een rekenmachine en een tekstverwerker legde het grondwerk voor wat nog zou komen.

Helaas werd Windows 1.0 een flop - het programma had een destijds astronomische 256 KB aan RAM nodig om überhaupt te draaien, laat staan om te multitasken. Bovendien waren er nog amper programma's voor het OS beschikbaar, en was Windows erg onduidelijk en onoverzichtelijk door het oerwoud aan opties.

Goed:
+ Ondersteuning voor de muis
+ Tekstverwerker
+ Je kon zien wat je deed
+ Multitasking

Minder goed:
- Had veel RAM nodig
- Weinig alternatieve programma's
- Onoverzichtelijk

Windows 2.0

Windows 2.0 werkte eveneens op 16 bit en had iets minder RAM nodig, en bevatte bovendien de eerste versies van Word en Excel. Helaas was het nog steeds te onduidelijk en wist Microsoft het nog steeds niet aan de man te brengen.

Goed:
+ Word en Excel
+ Iets sneller

Minder goed:
- Net zo veel RAM nodig
- Net zo onoverzichtelijk

Windows 3.0

Dit was waar Windows écht populair werd. Windows 3.0 introduceerde namelijk een héél handige en vooral essentiële upgrade: De Verkenner. Daarmee werd het makkelijker bestanden te beheren, wat bij het grote publiek wel aansloeg. Bovendien zag de UI er een stuk gelikter uit, en had de eerste Windows 3.1-update ook nog Mijnenveger aan boord.

Windows 3.0 was het eerste besturingssysteem dat als OEM werd meegeleverd op computers van andere fabrikanten, waardoor het heel aantrekkelijk werd om die te kopen.

Goed:
+ Mijnenveger
+ Verkenner
+ Mijnenveger

Minder goed:
- Draaide nog steeds over DOS heen

Windows 95

Windows 95 was één van de belangrijkste Windows-edities ooit. Er werden twee belangrijke dingen toegevoegd: Het startmenu, en Internet Explorer. Met het startmenu werd het computergebruik in één klap een stuk overzichtelijker, en met Internet Explorer kon iedereen direct het internet verkennen. Tel daarbij op dat Windows 95 het eerste OS was dat op 32-bit-architectuur draaide, waardoor het mogelijk was om krachtigere applicaties te maken.

Microsoft kreeg ook kritiek na Windows 95, omdat het zijn monopoliepositie te veel zou gebruiken om gebruikers aan de UI te krijgen. Een ander groot probleem was dat het het eerste OS was dat wijdverspreid werd, maar dat betekende ook dat er een frustrerend gebrek aan drivers beschikbaar was. Wilde je een printer werkend krijgen op Windows 95, dan kon je je weekend wel gedag zeggen...

Goed:
+ Browser
+ De start van het startmenu
+ 32 bit

Minder goed:
- Kleine quirks zoals het beroemde 'Press start to stop'
- Slechte ondersteuning voor drivers

Windows 98:

Windows 98 borduurde voort op Windows 95 en probeerde af te maken wat Windows 95 moest worden. Vrijwel alle programma's waren 32 bit, het OS draaide soepel en ging een stuk beter om met drivers.

Goed:
+ Stabiel
+ Alles 32 bit

Minder goed:
- Eigenlijk niks...

Windows ME:

Misschien wel de allerslechtste versie van Windows, voornamelijk door de notoir slechte instabiliteit. Het OS bracht vooral een flink aantal kekke multimedia-programma's, met Windows Media Player voorop, maar de kritiek was dat WMP ook gewoon als gratis download te krijgen was. Tel daarbij op dat het besturingssysteem programma's significant trager maakte dan Windows 98, en je hebt een bijzonder slecht stuk software op je pc staan. Van de andere kant zag het er wel een stuk moderner uit dan Windows 98, dus dat is er in ieder geval wel.

Goed:
+ Modern uiterlijk

Minder goed:
- Trager
- Onstabiel
- Overbodige upgrade

Windows XP

Dit is 'em. Naast Windows 7 misschien wel het fijnste besturingssysteem van Microsoft. Met Windows XP wist Microsoft precies de brug te slaan tussen zakelijke en persoonlijke gebruikers, en dat werkte bijzonder goed. Windows XP was snel, veilig, en werkte met zowat alle nieuwe hardware. Windows XP werd in april 2014 uitgefaseerd, maar dat weerhoudt bijvoorbeeld de Nederlandse overheid er niet van om het alsnog te gebruiken.

Goed:
+ Stabiel
+ Werkte plug n play met veel apparaten
+ Handig voor bedrijven

Minder goed:
- Had een wat speels uiterlijk
- Was moeilijker voor ontwikkelaars

Windows Vista:

Vista was een puinhoop. Goed, dat is eruit. Windows Vista ziet er heel anders uit dat XP - moderner, minder speels, met doorzichtige menu's en titelbalken. Ook had Vista meer aandacht voor veiligheidsfuncties, en maakte het de verschillende gebruikersaccounts minder verbonden met elkaar. Daardoor kreeg je vervelende pop-ups, ELKE KEER dat je iets wilde kopiëren of wat dan ook wilde doen.

Het grootste probleem waren echter de drivers. Omdat Vista met een fundamenteel ander systeem voor drivers werkte, moesten fabrikanten vaak compleet nieuwe drivers bouwen voor hun apparaten. Dat deden ze niet, waardoor Vista vrijwel geen ondersteuning had voor de meeste drivers.

Tel daarbij op dat Windows XP juist zo goed was, en Vista kwam koud op ons dak vallen. Tijd voor het volgende.

Goed:
- Modern uiterlijk
- Meer aandacht voor veiligheid

Minder goed:
- Geen ondersteuning voor drivers
- Pop-ups bij ALLES wat je deed
- Logge programma's, traag opstarten

Windows 7

Windows 7 moest de puinhoop van Vista rechttrekken, en deed dat met verve. Niet voor niets is Windows 7 nog steeds het meest gebruikte besturingssysteem ter wereld. Windows 7 had alle goede elementen van Windows XP, combineerde dat met de prima veiligheidsfeatures van Vista, maar zorgde dat het geheel stabiel én snel draaide. Daardoor ontstond een besturingssysteem dat voor iedereen geschikt was.

Wat Windows 7 vooral zo goed maakte was dat het niet op de voorgrond probeerde te treden. Het was onopvallend, gooide je niet dood met nieuwe features en flashy designs, maar deed wat het moest doen en liet je daarmee zelf de macht houden. Dat was anders dan Vista, dan heel nadrukkelijk aanwezig wilde zijn in je besturingssysteem - en wat eigenlijk ook heel anders is dan Windows 10. "It just works", als we de woorden van een beroemde concurrent mogen lenen. En voor de meeste mensen is dat heel prettig.

Goed:
+ Licht
+ Geen onnodige poespas
+ Stabiel
+ Brede ondersteuning

Minder goed:
- Stiekem een beetje saai

Windows 8

Wauw, ging het hier weer even mis. Microsoft was altijd de heerser van de desktop, maar worstelde al sinds 2007 met de opkomst van mobiele apparaten en touchscreens. Maar ja, in een tijd waarin Apple en Google dat wél heel goed kunnen kan een gigant als Microsoft niet achterblijven - en dat resulteerde in het schizofrene Windows 8. Daarin werd alles uit de voorgaande Windows-versies radicaal deur gewezen en werd de UI compleet overhoop gegooid. Het startmenu en het bureaublad werden vervangen door de beruchte 'Metro UI', dat bestond uit grote blokken die makkelijk te gebruiken waren op tablets. Ook de apps zelf werden vervangen, want ook die moesten bestaan uit grotere velden en knoppen, allemaal gericht op 'touch'.
Dat sloeg niet aan. Gebruikers konden maar niet wennen aan de UI en het marktaandeel Windows 8 kelderde hard. Na een tijdje besloot Microsoft met een tussenoplossing te komen met Windows 8.1, dat in ieder geval de optie gaf om weer het vertrouwde bureaublad en de taakbalk terug te krijgen. Dat was iets aantrekkelijker, maar kon gebruikers nog steeds moeilijk overtuigen.

Goed:
+ Prettig voor het handjevol tablet-gebruikers

Minder goed:
- De complete UI

Windows 10

Windows 10 gaat terug naar 'Windows as a service', een besturingssysteem dat constant wordt bijgewerkt en geüpdate. Windows 10 kwam 29 juli van dit jaar uit en moet 'het laatste OS' van Microsoft zijn. Het moet tegelijk geschikt zijn voor mobiele apparaten, maar is in de eerste plaats vooral een traditioneel desktop-systeem, met een startmenu, een bureaublad, en gewone Win32-applicaties. Ach, lees onze review van Windows 10 maar gewoon.

Goed
+ Traditioneel startmenu
+ Nieuwe features als Actiecentrum, virtuele bureaubladen, en Edge
+ Gratis

Minder goed:
- Voelt nog niet helemaal af
- Soms nog instabiel door ontbrekende compatibiliteit