In Nederland hebben we steeds meer hogesnelheidslijnen rijden, van de Thalys en de ICE tot de Eurostar. Maar zo snel als de Japanse shinkansen (zweeftrein) hebben we hier nog niet. De magneettrein loopt hier vertraging op. Dit is waarom.
In Beijing rijdt een magneetzweeftrein op een kippenstukje van ruim 8 kilometer met 105 kilometer per uur, waarmee dagelijks 2.800 reizigers worden geholpen. Het is de zesde zweeftrein in de wereld. De eerste vijf zijn te vinden in Zuid-Korea, Japan en elders in China. Die in Shanghai gaat tot wel 430 kilometer per uur, wat veel sneller is dan de hogesnelheidstreinen die we kennen in Europa en maximaal 320 kilometer per uur rijden. Maar niet in landen buiten Azië.
Er wordt wel veel getest, bijvoorbeeld in Europa. Denk aan de Hyperloop, waar bij ons in Nederland door de TU Delft hard aan wordt gewerkt. In Duitsland startte men al in 1971 met het testen van de Maglev (magnetic levitation), zoals de magnetische manier van treinen heet. Het idee is dat er een geleidebaan is waarom trein een soort grijper omheen vouwt die via elektromagneten aantrekkingskracht uitoefenen op de rails. De trein zweeft als het ware boven de rails, maar dit is slechts 10 tot 20 millimeter. Het kan op twee manieren, want of de elektromagneten zitten in de trein, of in de baan.
Passieve rails
Het verschil tussen de twee is dat als de baan elektromagneten heeft, het voertuig licht kan zijn en deze makkelijker kan zweven. Echter is er veel rails nodig en is het goedkoper om juist een zogeheten passieve rails te hebben, zodat je alleen hoeft te investeren in wat duurdere treinen die zijn voorzien van elektromagneten. De treinen gebruiken minder energie dan de treinen die we nu in Nederland kennen.
Op zich zijn er dus veel voordelen, maar het nadeel is dat er nu eenmaal al rails ligt. Er is al een systeem in werking en het is moeilijk om daaraan wijzigingen door te voeren. Het is dan uiteindelijk een kostbare lijn om neer te leggen en reizigers moeten daarna bereid zijn om meer geld neer te tellen voor een ticket dat ze weliswaar meer tijd moet besparen dan bij een reis met een bestaande trein.
In Nederland hadden we er bijna één tussen Amsterdam en Groningen. Maar omdat de kosten zo hoog zijn en de trein de hoofdsteden van de tussenliggende provincies zou overslaan, is er gekozen voor een meer gangbare methode in de vorm van de gewone intercity. Onze economie vraagt echter steeds meer om snelheid, bijvoorbeeld in goederenvervoer, waardoor het niet ondenkbaar is dat er ooit een magneettrein speciaal daarvoor komt.
De Stichting Freedom of Mobility is echter bezig met het ontwikkelen van wel tien Maglev-trajecten in Nederland, waarbij het gaat om het vervoeren van mensen. Denk bijvoorbeeld aan een lijn tussen verschillende luchthavens en tussen verschillende hoofdsteden. Daarvoor is echter hulp nodig van het bedrijfsleven, want de overheid lijkt nog niet echt warm te lopen voor deze nieuwe technologieën.
Ongeteste tech
In Amerika zijn de treinen om die reden ook niet te vinden. Er is onvoldoende financiering, omdat de overheid vaak onvoldoende kennis heeft over de technologie of deze te nieuw en onbewezen vindt. Dit speelde vooral begin deze eeuw. Maar aangezien Japan in 2010 supergeleiding toevoegde aan die Maglevtechniek, is er nieuwe hoop dat ook Amerika straks een eigen magneetzweeftrein heeft. Die supergeleiding zorgt ervoor dat de magneetzweeftrein op gigantisch hoge snelheden kan zweven. In 2015 tikte een Japanse magneettrein 603 kilometer per uur aan. Dat is sneller dan de snelste TGV ooit reed (dat was 574,80 km/u).
Er zijn een heleboel voordelen te ontdekken aan magneetzweeftreinen, maar tegelijkertijd is er één grote aanwezige die de boel verstiert. Namelijk geld. Dat is ook te merken in de regio van München, waar tussen het centraal station en de luchthaven Franz-Josef Strauss een baan moest komen. Hierdoor zou de reistijd van drie kwartier naar tien minuten gaan. Een enorme vooruitgang. Maar de kosten liepen op tot 3,4 miljard euro waarna de stekker uit het project werd getrokken.
Ondertussen gaat Japan door. Het land wil een maglev introduceren die standaard 550 kilometer per uur rijdt. Deze wordt wel pas verwacht in 2027. De EU heeft niet zulke langetermijnplannen voor een Europese hogesnelheidsrails, laat staan voor magneetzweeftreinen. Opmerkelijk, want elke minuut die mensen sneller op hun bestemming kunnen zijn staat voor zo’n 369 miljoen euro. Bovendien kan het een duurzamer alternatief zijn voor vliegen binnen de EU.