Waarom zou u nieuwe hardware kopen, als de oude nog een tijdje mee kan? Met de juiste firmware-updates en biosupgrades presteert uw pc beter dan ooit tevoren. Zo kunt u uw dvd-brander dubbel zo snel laten branden. Of wat dacht u van een hogere klokfrequentie op uw moederbord? Met zo'n update kunt u uw pc echter niet alleen 'opvoeren'; bijkomend voordeel is namelijk dat de getunede hardware er vaak ook extra functionaliteit bij krijgt. Zo geven digitale camera's opeens meer informatie weer op hun display en zijn de afdrukjes uit uw printer van betere kwaliteit. Ook uw grafische kaart hoeft nog lang geen plaats te maken voor een nieuwe: die ATI Radeon 9800 Pro die u kocht voor € 400 transformeert u in een dubbel zo dure Fire GL X2-kaart. Hoe dat kan? Beide grafische kaarten maken gebruik van dezelfde chipset. Wij laten u zien hoe u de diverse onderdelen van uw pc kunt opvoeren en hoe u de prestaties van uw notebook, pda en draadloze netwerk opdrijft. Voor u aan de slag gaat Natuurlijk wilt u uw pc graag sneller zien, maar een firmware-update kan ook problemen geven. Sla dus eerst de oude firmware-versie op voordat u uw hardware naar een nieuwe toestand flasht. Bijna alle flashtools bieden deze optie aan. Loopt het betreffende onderdeel na de update toch niet goed, dan kunt u altijd de oude firmware-versie terugzetten. Het meest gebruiksvriendelijk zijn de tools die gewoon onder Windows werken. Gaat u uw cd/dvd-brander of digitale camera flashen, dan komt u bijna altijd uit bij een flashprogramma dat onder Windows werkt. Hier is een simpele muisklik voldoende om de firmware-update te starten. Zelfs printers, grafische kaarten en moederborden laten zich tegenwoordig direct en eenvoudig vanuit Windows flashen. Een tweede punt van aandacht is een stabiel systeem; wanneer u onder Windows wilt flashen, moet uw pc probleemloos functioneren – dit is vooral belangrijk bij moederborden. Een instabiel Windows-stuurprogramma kan het flash-proces namelijk verstoren. Is voor het flashen van de meeste pc-onderdelen een stabiel systeem en de juiste voorzorgsmaatregelen voldoende, wat meer moeite kost het u wanneer u uw draadloos access point van nieuwe firmware wilt voorzien. U moet in dat geval namelijk eerst het access point via een ethernet-kabel aan de pc koppelen. Het wlan-protocol is voor een kritisch flash-proces namelijk te onbetrouwbaar. De nieuwe firmware wordt dan via een Windows-programma in het access point geflashed of via een eigen webinterface vanaf de pc ingeladen. Meer zekerheid met dos Vertrouwt u Windows niet helemaal, dan kunt u het bios/de firmware ook met een diskette updaten – op voorwaarde dat de fabrikant flashen onder dos ondersteunt. U kopieert dan de nieuwe firmware en een bijbehorend flashprogramma op een bootable diskette. Maakt u liever niet zelf zo'n diskette, neem dan eens een kijkje bij de diskette-images van www.bootdisk.com. Om van diskette te booten, moet in het bios het diskettestation als eerste boot-device zijn ingesteld. De update zult u na het booten handmatig op de commandoregel moeten uitvoeren. Hiervoor typt u de naam van het flashprogramma, de naam van de firmware en eventuele verdere parameters in. In vrijwel alle gevallen vindt u een uitstekende uitleg van het flashprogramma in het bestand readme.txt. Let op: wanneer het update-proces eenmaal loopt, mag de computer absoluut niet uitgeschakeld worden! Wanneer dit toch gebeurt, kan de pc onbruikbaar worden. Een voorbeeld: bij het flashen van het moederbord van een laptop, moet de stroomadapter ten allen tijde op het stroomnet aangesloten blijven. Een uitval van de accu bij het flashen kan tot gevolg hebben dat u de laptop naar het service center moet brengen. Pas op voor illegale firmware Op het internet komt u ook veel gehackte firmware-versies tegen, die vaak een meerwaarde bieden boven de originele firmware. Daarbij worden de apparaten meestal boven de specificaties van de fabrikant getuned. Het lijkt aantrekkelijk, maar pas op: door bijvoorbeeld een te hoge klokfrequentie kan de hardware beschadigd raken. Ook kunt u geen aanspraak meer maken op uw garantie als u gehackte firmware installeert. Bovendien maken door derden gefabriceerde updates inbreuk op het auteursrecht en zijn ze illegaal. Blijft u dus bij deze updates uit de buurt: over het algemeen brengen de officiële firmware-updates al genoeg voordelen met zich mee. Asus biedt met een flashtool de mogelijkheid om het bios vanuit Windows te updaten. Moederborden en processoren Met een firmware-update kunt u een ouder moederbord naar het prestatieniveau van een duurdere opvolger tillen. U bespaart met zo'n update al snel € 50. Zo kunnen moederborden met een Intel 865PE-chipset (Springdale) met een bios-update naar het prestatieniveau van de highend-chipset Intel 875P (Canterwood) gebracht worden. Het verschil tussen beide chipsets zit in de pat-functie (Performance Acceleration Technology). Deze geeft extra prestatiereserves vrij door de toegangsstrategie tussen de processor en het dual-channel-geheugen te optimaliseren. Het activeren van deze functionaliteit is mogelijk omdat de Springdale (865PE) en Canterwood (875P) uit hetzelfde productieproces komen. Bij de kwaliteitscontrole werden de best presterende chips als Canterwood gelabeled, de rest kreeg het Springdale-stempel. De vrijschakeling van de pat-functie via een bios-update zorgt voor een prestatieverbetering van zo'n 2 procent. Hogere frontsidebus Hebt u nog een moederbord op basis van een Intel 845P-chipset met een fsb-snelheid van 533 MHz, dan kunt u toch een Intel-processor gebruiken die een FSB800-moederbord vereist. Een nieuw moederbord kopen is niet nodig: de meeste fabrikanten bieden een bios-update aan waarmee ook deze hogere snelheid ondersteund wordt. Hetzelfde geldt voor AMD-processoren met FSB400: moederborden met een nVidia nForce2-chipset, die normaal op een systeemfrequentie van 333 MHz werken, kunnen na een bios-update ook met de nieuwere processoren overweg. Door de hogere kloksnelheid is de prestatiewinst tot maar liefst 6 procent. Automatisch overklokken Producenten als Abit, MSI en EPoX integreren overklokfunctionaliteit in hun bios, die met elke update verder geoptimaliseerd wordt. Naast keuzemenu's voor vooraf vastgestelde waarden vindt u hier ook de mogelijkheid terug om de klokfrequentie van de fsb, het kernvoltage en de multiplicator te veranderen. De meest uitgebalanceerde overkloktechniek vinden we terug bij MSI: dot (Dynamic Overclocking Technology) verhoogt automatisch de frequentie van de fsb tot 20 procent, wanneer een applicatie intensief van het systeem gebruik maakt. In het bios kunnen verschillende prestatieprofielen gekozen worden. De dot-ondersteuning en updates hiervan worden via het bios doorgevoerd. Dubbel bios Wanneer de pc na een mislukte bios-update niet meer wil starten, dan rest slechts een hardwarematige ingreep. Enkele fabrikanten, zoals Gigabyte, leveren moederborden met een dual-bios: bij schade aan het bios wordt een tweede bios aangesproken. Enkele moederborden hebben ook de mogelijkheid om het complete bios te resetten. Hebt u deze mogelijkheden niet, dan is er bij een defect bios nog maar één optie: het vervangen van de bios-chip, en daarvoor kunt u alleen terecht bij de fabrikant. Nog meer voor niets Door regelmatige upgrades van de chipset-driver worden de toegangstijden van harde schijven en ide-apparaten geoptimaliseerd. Het doel hiervan is een hogere datadoorvoersnelheid bij een lagere processorbelasting. Bij moederborden met een Intel-chipset moet de Intel Application Accelerator geïnstalleerd worden, deze vermindert de opstarttijd van Windows en programma's. Bezitters van een AMD Athlon 64-processor moeten de processordriver geregeld updaten. Deze driver zorgt voor Windows-ondersteuning van onder meer de stroombesparingsfunctie Cool 'n' Quiet. Meer weten? www.wimsbios.com (omvangrijke bios-verzameling van vrijwel alle producenten, update-tips) www.flashbios.org (hulp bij een verkeerd gelopen bios-update en nieuwe bios-chips) www.intel.com/support/chipset (Intel Application Accelerator) Met de X-Editor kunt u de firmware van Nvidia-kaarten tot in detail tunen. Grafische kaarten De echte tuning-fans richten zich steeds meer op de firmware van de grafische kaart: hier kunnen geoptimaliseerde instellingen gelijk in de hardware aangebracht worden. Er is een duidelijk voordeel ten opzichte van softwaretuning: software-mogelijkheden voor 3D-kaarten zijn weliswaar ruim voorhanden (van het instellen van klokfrequenties tot het veranderen van de agp-modus), maar na een herinstallatie van Windows of het updaten van de grafische driver, moet u al uw instellingen weer opnieuw uitzoeken en aanpassen. Het aanpassen van de firmware heeft deze nadelen niet. ***Ati-01.eps en Ati-02.eps – Bios-tuning bij ATI-kaarten: de firmware wordt met WinFlash uitgelezen, met Radedit bewerkt en met WinFlash weer teruggeschreven. Twee wegen naar succes Om veranderingen aan het grafische kaart-bios door te voeren, kunt u twee wegen bewandelen. Allereerst is er de mogelijkheid om een bios-editor te gebruiken en uw eigen bios rechtstreeks aan te passen. Daarmee kunt u bijvoorbeeld een snellere klokfrequentie instellen. Het alternatief is dat u een bios zoekt van een technisch gelijkwaardige kaart met hogere prestaties. nVidia GeForce FX 5900-kaarten kunnen bijvoorbeeld met het bios van een GeForce FX 5950 Ultra uitgerust worden, een upgrade waar vooral de grafische chip en het geheugen van profiteren. Bij allebei de tuningmogelijkheden is de juiste flashtool onmisbaar om de firmware uit te lezen en het gemodificeerde bios op de grafische kaart terug te zetten. De flashtools voor grafische kaarten van nVidia of ATI kunt u op internet terugvinden, bijvoorbeeld op mvktech.net. Hebt u een ATI-kaart, dan is het bijzonder prettig werken met de Winflash-tool. Deze maakt het mogelijk om het bios onder Windows rechtstreeks te benaderen. Na een klik op Load Image wordt de bios-informatie uitgelezen en via Save als bin-data opgeslagen. Met Program kunt u het bios opnieuw programmeren. Hebt u een kaart met een nVidia-chipset, dan kunt u gebruikmaken van Nvflash. Helaas moet u hiervoor wel een boot-diskette aanmaken: dit programma werkt alleen onder dos. Het bios zelf aanpassen Is het bios eenmaal op de harde schijf opgeslagen, dan kunt u voor een ATI-kaart de waarden in het bios aanpassen met de tool Radedit. Deze tool kan veranderingen aanbrengen aan de instellingen voor klokfrequentie, de tv-uitgang-standaard en de beeldfrequentie in dos-modus. Versie 1.1D ondersteunt alle bekende ATI-modellen. Een goede tool voor nVidia-kaarten is de X-Bios Editor (laatste versie is 1.0 b520). Deze biedt voor de laatste kaarten helaas niet de volledige functieomvang. Klokfrequenties laten zich bijvoorbeeld alleen tot en met de GeForce 4-modellen instellen, nieuwere kaarten worden op dit punt tot nu toe niet ondersteund. De Russische ontwikkelaar is inmiddels bezig met een nieuwe versie. Bij oudere kaarten zijn vergaande mogelijkheden in te stellen. Zo kunnen bij compatibiliteitsproblemen bepaalde agp-instellingen als sideband- of fast write-addressering uitgeschakeld worden. Wat bijzonder is, is dat bij alle grafische kaarten met de X-Bios Editor de opstart-boodschap aangepast kan worden. Praktisch is dat het bios van de grafische kaart via deze tool uit te lezen is, maar voor terugschrijven is helaas toch een aparte tool als nvflash nodig. ***Bios.eps – vormgeving, is het mogelijk om PC Professionell er uit te Photoshoppen en er PCM voor in de plaats te zetten? We kunnen deze dump n.l. niet zelf maken. Bijschrift: Ook de opstartboodschap van de grafische kaart kunt u met de firmware-update aanpassen. Metamorfose Het installeren van firmware van een andere kaart kan uitgebreide tuning-mogelijkheden vrijgeven die een bios-editor niet biedt. Zo zwerven er op internet bios-versies rond die de klokfrequentie van ATI-kaarten vrijgeeft. Of ze maken het mogelijk om een ATI Radeon 9800 Pro in een Fire GL X2-model te veranderen. De Fire GL-kaarten maken gebruik van dezelfde chiptechnologie, maar hebben extra functies die u niet terugvindt in de goedkopere Radon-modellen. Deze functies zijn voornamelijk gericht op het gebruik van professionele grafische applicaties zoals 3D Studio Max of cad-programma's. Voor vervangende bios-versies kunt u terecht op sites als www.mvktech.net of softmod.ocfaq.com als verzamelplaats voor bestanden en informatie over de verschillende kaarten. Het is wel zaak om alle instellingen die u van plan bent in het bios uit te voeren van tevoren eerst goed uit te testen. Hiervoor kunt u tools als Powerstrip gebruiken, die de meeste instellingen ook softwarematig kunnen uitvoeren. Wanneer u na een bios-update in de problemen raakt, dan is het meestal mogelijk om op te starten met een extra pci grafische kaart en vervolgens het oude bios terug te schrijven naar uw agp-kaart. Of u kunt gebruik maken van een bootdiskette met de flashtool, uw oude bios en een aangepaste autoexec.bat, zodat de 'terug-update' automatisch en zonder beeld uitgevoerd wordt. Meer weten? www.mvktech.net (download-adressen voor flashtools en firmware-bestanden) softmod.ocfaq.com/bios.php (firmware-bestanden voor ATI-kaarten) www.radeon2.ru/radedit_eng.html (homepage van de Radedit-tool) www.guru3d.com/xbiox (X-Bios Editor voor nVidia-kaarten) ***Sony.eps – Eenvoudig: de firmware-update voor de Sony DRU-530A kunt u vanuit Windows oproepen. ***Decrypter.eps – Gepatchede firmware zorgt voor een hogere leessnelheid bij de NEC ND-1100A. Dvd-branders Het is een misvatting dat u naar de winkel moet voor een nieuwe dvd-brander, wanneer de schrijfsnelheid van de oude niet meer voldoet. In veel gevallen bent u namelijk goedkoper uit met een firmware-update. Een hogere brandsnelheid, ondersteuning van nieuwe dvd-formaten en geoptimaliseerde schrijfstrategieën: het is allemaal mogelijk met gratis firmware-updates. Dubbel schrijftempo Voor nieuwe dvd-brandfuncties hoeft u alleen maar te kijken op de website van de fabrikant. Sony bijvoorbeeld biedt voor de multiformat dvd-brander DRU-530A een direct onder Windows uit te voeren update aan (versie 2.0c). Hiermee wordt niet alleen de dvd-r brandsnelheid verdubbeld van 4x naar 8x, maar ook de snelheid voor dvd-rw stijgt van 2x naar 4x. Ook Benq helpt kopers van de 8x-brander DW822A: in het derde kwartaal zal er gratis firmware beschikbaar zijn waarmee de dvd-brander opgewaardeerd wordt met dual-layer mogelijkheden. Het is prettig dat nog maar weinig fabrikanten hun drive onder dos laten flashen; bijna alle flashtools verrichten met een enkele muisklik hun werk onder Windows. De genoemde voorbeelden voor firmware-updates zijn helaas wel eerder uitzondering dan regel. Over het algemeen schrijft een dvd-brander niet sneller met nieuwere firmware. Wel bevatten deze updates informatie over hoe verschillende schijfjes zich het beste laten branden. Hoe belangrijk de afstemming van dvd-brander en -schijfje is hebt u kunnen lezen in onze media-tests (PCM mei en juni 2004). Opgepast voor gehackte firmware Ook voor dvd-branders is er veel illegale firmware. In meerdere forums worden firmware-versies aangeboden die niet van de oorspronkelijke fabrikant komen. Zo laat de 4x-brander NEC ND-1100A zich met een gehackte firmware transformeren tot het multiformat-model ND-1300A. Ook de 4x-brander Lite-On LDW-411S is op deze manier in het 8x-model LDW-811S te transformeren. Deze gehackte firmware-versies zijn gebaseerd op originele firmware, maar het is vaak onduidelijk welke parameters de hackers precies veranderd hebben. Het verwijderen van de regiocode en de dvd-kopieersnelheid brengen over het algemeen geen schadelijke gevolgen met zich mee. Pas echter op wanneer er aan de schrijfmogelijkheden gesleuteld wordt; in het voorbeeld van de NEC ND-1100A wordt de drive na het flashen met de gehackte firmware inderdaad als ND-1300A herkend. De brander brandt nu ook min-media, maar met zeer veel problemen. Veel gebruikers geven in een enquête op forum.rpc1.org aan dat de schijfjes die met de aangepaste NEC ND-1100A gebrand zijn, niet meer in andere drives zijn af te lezen. Tuning ook voor cd-branders De zojuist genoemde tuning-mogelijkheden (en risico's) gelden ook voor cd-branders. Veel extra prestatiewinst is er niet te halen uit de huidige 52x-modellen, maar oudere drives profiteren wel degelijk van firmware-updates. Zo laat het 32x-model Lite-On LTR-32125W zich met een firmware-update naar zijn 48x-opvolger LTR-48125W flashen en biedt daarmee maar liefst 25 procent snelheidswinst... Meer weten? forum.rpc1.org/portal.php (firmware voor dvd- en cd-branders) Digitale camera's Ook bezitters van een digitale camera doen er goed aan om nieuwe firmware-versies te installeren. Met de gratis updates worden meestal kleine foutjes verholpen. Vaak krijgt u er met de nieuwe firmware ook wat nieuwe features bij: bij de Nikon Coolpix 5000 zorgt firmware v1.8 ervoor dat bij handmatige belichting de juiste sluitertijd op het display getoond wordt. Canons EOS 100D herkent na een upgrade naar versie 1.0.3 ook compact flash-kaarten met een grootte van 2 GB (met oudere firmware werden deze kaarten niet goed herkend en geformatteerd). Een nieuwe feature vindt u ook bij de Sony DSC-T1 wanneer u firmware v2.0 installeert: met de PictBridge-functie kunnen foto's nu rechtstreeks op een compatibele printer afgedrukt worden, zonder tussenkomst van een pc. Geen dataverlies meer Bij de firmware-update van de 8-megapixel Sony DSC-F828 wordt dataverlies voorkomen. Wanneer op de memory stick meer dan twee mappen aangemaakt zijn, dan bestaat het gevaar bij het wissen van een foto dat de foto in de verkeerde map gewist wordt. Iets vergelijkbaars geldt voor de beeldoverdracht van de memory stick; wanneer de camera in usb 2.0-modus geschakeld is, kan de gekopieerde data van de memory stick corrupt raken. Versie 2.0 van de firmware zorgt dat dergelijke fouten niet meer optreden. Meer weten? www.dpreview.com (tests en informatie over digitale camera's) www.steves-digicams.com (tests en informatie over digitale camera's) Notebooks, pda's en wlan Er is een verschil tussen bios-updates van gewone pc's en van notebooks. Bij gewone pc's gebruikt u namelijk firmware van de fabrikant van het onderdeel dat u wilt upgraden. Bij notebooks komen de upgrades echter van de fabrikant van het notebook, ongeacht wie de fabrikant van het bios of het moederbord is. Moederborden worden meestal specifiek voor een bepaalde notebook-lijn gefabriceerd en hebben dan ook een aangepast bios nodig. Zelfs als het bij een notebook van bijvoorbeeld Samsung om een standaard Phoenix-bios lijkt te gaan, is een update alleen dan mogelijk als deze door Samsung zelf wordt aangeboden. Vaak is het niet op een eenvoudige manier mogelijk om te zien of er nieuwe updates zijn, u zult de website van de fabrikant in de gaten moeten houden. Dell.eps – Makkelijker kan niet: met één enkele muisklik start de bios-update van het Dell-notebook. Wat schiet ik er mee op? In tegenstelling tot bij desktop-computers geven bios-updates voor notebooks in de regel geen ondersteuning voor nieuwere processoren. Mobiele computers zijn meestal op basis van de thermische specificaties voor een klein aanbod aan processoren geschikt, waardoor het vervangen van de processor zelden mogelijk is. In plaats daarvan biedt een bios-update vaak betere ondersteuning voor bestaande hardware: een snellere wlan-module, een grotere harde schijf of de mogelijkheid om van een usb-stick te booten. Vooral het laatste wordt door veel gebruikers gewaardeerd. Dergelijke afwezige functies worden door fabrikanten alsnog geboden met een bios-update; zo kan een Dell Inspiron D600 in eerste instantie niets met een bootable usb-stick, maar na het installeren van bios-versie A11 heeft de Dell hier geen problemen meer mee. De pda opgefrist Upgrades voor palm pda's of pocket-pc's zijn er in twee varianten: ten eerste de patches van enkele kilobytes groot, die kleinere problemen met bijvoorbeeld bluetooth verhelpen. Ten tweede zijn er de complete update-pakketten die het rom overschrijven en meestal een verbeterd besturingssysteem installeren. Ongeacht welke soort upgrade u uitvoert, de data worden altijd door de pc via een usb-kabel geleverd. Het proces is evenals bij notebooks simpel en dankzij Windows eenvoudig uit te voeren. Maar opgelet: ook hier geldt dat u de stroomkabel moet aansluiten voor u een update uitvoert, zodat er geen dataverlies kan optreden als de accu leeg blijkt. Ook wlan access points kunnen profiteren van nieuwe firmware-versies. Updates voor wlan Ook wie een wlan-access point heeft, kan profiteren van nieuwe firmware-versies. Zo bieden bijna alle fabrikanten updates aan die het mogelijk maken om wpa-encryptie te gebruiken (zie PCM juli 2004). Een dergelijke update is zeker aan te raden, omdat voorganger wep enkele grote veiligheidsproblemen kent. Om de update uit te voeren moet het access point via een ethernet-kabel aan de pc verbonden worden. Het wlan-protocol is voor een update te probleemgevoelig. Wanneer de nieuwe firmware van de fabrikant gedownload is, installeert u deze met een Windows-flashtool of via de webinterface van het access point. Meer weten? www-5.palmone.com/nl/support/downloads.html (Nederlandse support-site van Palm One met downloads voor alle modellen) www.worldofppc.com/swtests/updates.htm (pagina met links naar firmware-fabrikanten van pocket pc's) Stylus.eps – Met de nieuwe firmware kunt u met de Epson Stylus 10600 Pro nauwkeuriger afdrukken. Printers Fabrikanten van printers stellen doorlopend nieuwe firmware-versies van hun laser- en inkjet-printers beschikbaar. Of het nu om een simpele bugfix of om een prestatievermeerdering gaat, met de updates wordt het gehele functiepakket van de printers beïnvloedt. Daarbij tellen prestatiekenmerken als afdruksnelheid en afdrukresolutie. Om het laatste te verhogen wordt bijvoorbeeld bij Konica-Minolta met een firmware-update de laserspiegel van het apparaat opnieuw uitgericht. Door een firmware-update kunnen printers ook meer en nieuwe informatie op het display tonen, zoals het inktniveau van de patronen of de ingestelde afdrukkwaliteit. Professionele apparaten als de Epson Stylus Pro 10600 worden na het updaten van de firmware op meerdere punten opgewaardeerd. Naast exactere afdrukmodi kan de printer ook het papier nauwkeuriger invoeren. Dit zorgt voor een hogere drukkwaliteit bij een aantal papiersoorten. Canon stelt bijzonder grote firmware-updates ter beschikking. Zo kunnen oudere Canon-modellen na de update opeens met Direct Print-functionaliteit overweg. Dit is een koppelingstechniek voor digitale camera's, waarmee rechtstreeks kan worden afgedrukt vanuit bijvoorbeeld de Canon EOS 300D of de Powershot G3. Lexmark gaat nog een stap verder. Voor grote klanten kunnen er speciaal aangepaste firmware-versies gemaakt worden. Het enige nadeel van firmware-updates is dat u meestal uw kleurprofielen opnieuw moet instellen. Updaten met ip-adres Alle printerfabrikanten stellen de firmware-updates via hun website ter beschikking. Een printer-update uitvoeren kan op twee manieren. U kunt de aanbevolen Windows-flashtool van de fabrikant gebruiken, maar ook een update via dos is mogelijk. De commandoregel copy filename LPT1: w b (waarbij filename voor de firmware staat) zorgt ervoor dat de firmware rechtstreeks in de printer geflashed wordt. Bij netwerkprinters werkt dit trucje ook onder dos als u het ip-adres meegeeft. Wel moet u dan dos-stuurprogramma's voor uw netwerkkaart geïnstalleerd hebben. Bijzonder makkelijk werkt het flashen met een bootable usb-stick. U steekt de flashstick gewoon in de usb-poort van de printer; na het inschakelen van de printer wordt de update automatisch herkend en uitgevoerd. Meer weten? www.epson.nl/support/download (laatste firmware-updates voor Epson-printers) support.lexmark.com (laatste firmware-updates voor Lexmark-printers)