Steinberg heeft een speciale editie geïntroduceerd van Cubase. Cubase SE was eerder al te koop als onderdeel van de Steinberg Studio Case maar het pakket is nu ook afzonderlijk verkrijgbaar voor 150 euro. Opvallend detail: deze versie van Cubase wordt geleverd zonder dongle en dat maakt het installeren van dit pakket supereenvoudig. Vooraleer u met Cubase SE aan de slag kunt, test het pakket zelf de asio-compatibiliteit. Op die manier weet u op voorhand of u Cubase SE al dan niet voluit zal kunnen gebruiken op uw pc (of Mac). Ondanks de lage kostprijs stopt Steinberg bijzonder veel functionaliteit in de doos. Qua look and feel kunt u deze versie perfect vergelijken met het toppakket Cubase SX; er zijn slechts weinig cosmetische verschillen en wat gebruiksgemak betreft zijn ze quasi identiek. Het belangrijkste is dat deze afgeslankte versie dezelfde audiokwaliteit biedt als grote broer SX, namelijk 24-bit/96 KHz. Toegegeven, de SX-versie maakt gebruikt van een 32-bit floating point audio resolutie maar neem het van ons aan dat uw oor dit niet als een 'beperking' zal ervaren. 48 sporen Over beperkingen gesproken. Waar SX met een onbeperkt aantal audiosporen overweg kan, zult u zich met SE moeten beperken tot 48 sporen. Dat lijkt weinig maar in de praktijk zult u dat aantal sporen wellicht nooit nodig hebben. Idem dito voor het aantal VST-instrumenten die u kunt gebruiken. Bij SX kunt u er 64 gebruiken, bij SE slechts 16. Laat u echter niks wijsmaken: zelfs een fors uit de kluiten gewassen pc of Mac is niet in staat om zonder haperen 16 VST-instrumenten gelijktijdig weer te geven. Vandaar dat er in de SX versie extra tools zijn ingebouwd om die fysische beperkingen te omzeilen. In SX kunt u namelijk VST's bevriezen waardoor uw processor op rekenkracht bespaart; in SE is die optie er niet. Wat VST's betreft biedt de SE uitvoering talrijke bruikbare effecten. Wat VST-instrumenten betreft moet u tevreden zijn met twee stuks: een bas-synthesizer en een drumcomputer. De drumcomputer ziet er visueel erg fraai uit en nodigt uit om mee te experimenteren. Het klankenaanbod is beperkt maar de klanken op zich zijn van zeer goede kwaliteit. De bas-synthesizer is echter een klein VST-tje met beperkte mogelijkheden. Dat wil zeggen: alleen basklanken met weinig edit-mogelijkheden. Jammer ook dat Steinberg zich beperkt tot deze twee virtuele instrumenten want de toevoeging van een derde synthesizer, bij voorkeer een polyfoon instrument, had het aanbod veel evenwichtiger gemaakt. U zult dus zelf VST-instrumenten moeten kopen of downloaden van het internet. Er zijn namelijk talloze VST-instrumenten en VST-effecten als freeware beschikbaar, zélfs op de site van Steinberg. Een beperking die we wél vervelend vinden is de 'redo' functie. U kunt in SE slechts één stap teruggaan in het productieproces. In SX kunt u namelijk een onbeperkt aantal stappen terugkeren. En er zijn nog tal van beperkingen zoals minder mogelijkheden om het pakket qua look and feel naar uw hand te zetten of het ontbreken van bepaalde 'edit' vensters. Doch dit soort beperkingen valt slechts op als u gebruiker bent van SX. Consumenten die voor het eerst met Cubase aan de slag gaan - of ervaring hebben met de Cubasis producten - zullen niet gauw wakker liggen van deze zogeheten gebreken. Conclusie Cubase SE is een gestripte Cubase SX maar Steinberg knipte met chirurgische precisie functionaliteit weg die de doorsnee gebruiker niet als beperking zal ervaren. Voor 150 euro is er geen enkele andere software beschikbaar die dergelijke functionaliteit in één pakket bundelt: 48 audio tracks, onbeperkt aantal midi-sporen, 24-bit/96 KHz audio, ondersteuning voor 16 VST instrumenten en ga zo maar door. Een echte aanrader voor wie voor weinig geld een virtuele opnamestudio in huis wil halen. Wie na verloop van tijd toch tegen de beperkingen van Cubase SE aanloopt, kan nog altijd upgraden naar een krachtigere versie. Aanbevolen systeemeisen: Windows: Pentium 4 of Athlon 1,4 GHz, 512 MB ram. Apple Macintosh: G4 1,25 GHz Dual 512 MB ram. Prijs: € 149 Info: www.steinberg.net