"De hevige concurrentiestrijd tussen de twee belangrijkste processorproducenten - Intel en AMD - maakt het kiezen van een nieuwe processor voor uw pc er niet makkelijker op. Het voordeel is dan weer wel dat de onderlinge rivaliteit de prijzen laag houdt - dat is gunstig, want zo betaalt u niet teveel. AMD maakt het Intel behoorlijk lastig met de Athlon 64, een volstrekt nieuwe processor die de 'oude' Athlon XP naar de koopjeshoek verdrijft. Intel is nog altijd zeer succesvol met de Pentium 4 die inmiddels over een kloksnelheid van 3,2 GHz en een 800 MHz frontsidebus (fsb) beschikt. Oudere Pentium 4's zijn inmiddels stukken goedkoper geworden. Om een goed overzicht te krijgen van wat er op dit moment te koop is, maken we onderscheid tussen drie soorten processoren: de budgetprocessoren - deze worden door de fabrikant bewust geproduceerd voor de goedkope markt; de middenklassers - dit zijn de 'vorige' topmodellen die nu stukken goedkoper zijn; tot slot bespreken we de huidige topmodellen - dit zijn de allernieuwste processoren daarmee ook de duurste. Budgetprocessoren Gebruikt u uw pc alleen voor zaken als internet en tekstverwerking en niet voor zware 3D-toepassingen, dan kunt u prima uit de voeten met een budgetprocessor. Let op: het gaat hier niet om voormalige topmodellen, maar om processoren die speciaal als goedkoop model in de markt zijn gezet. Zo hebben budget-processoren vaak minder cachegeheugen en moeten ze het doen met een langzamere systeembussnelheid. Intel noemt haar budgetprocessor al jaren Celeron. Deze is gebaseerd op de Pentium 4-technologie. De Celeron moet het echter doen met een kwart van het cachegeheugen van een P4 en communiceert met de rest van de pc via een 400 MHz systeembus, terwijl de P4 533 of 800 MHz gebruikt. Zodoende presteert de Celeron een stuk minder dan een gelijk geklokte P4, maar betaalt u hiervoor dan ook een stuk minder. Desondanks kunt u beter kiezen voor een lager geklokte Pentium 4, omdat die waarschijnlijk betere prestaties neerzet. Celerons passen op alle reguliere socket 478 Pentium 4-moederborden. Nog wel aanwezig, maar waarschijnlijk geen lang leven meer beschoren, is de AMD Duron processor. Deze uitgeklede Athlon XP - dus met minder cache - is leverbaar met snelheiden tot 1,6 GHz en presteert goed bij kantoortoepassingen, maar ook niet meer dan dat. De Duron past op alle moederborden voor de Athlon, maar gebruikt een systeembus van slechts 266 MHz terwijl de echte Athlons met 333 of 400 MHz werken. Middenklassers Bent u een gemiddelde pc-gebruiker, dan speelt u misschien af en toe een 3D-game, surft u over internet, verstuurt u e-mail en gebruikt u een tekstverwerker. In dat geval kunt u toe met een zogeheten middenklasse-processor. Dit zijn feitelijk 'de vorige modellen' ofwel de oude topmodellen die net vervangen zijn door een nieuw model. Ze zijn niet minder mooi geworden of minder snel; alleen niet meer de nieuwste en daardoor ook niet meer de duurste. Intel levert niet alleen lager geklokte Pentium 4's met 800 MHz fsb, maar ook nog steeds Pentium 4's met 533 MHz fsb met kloksnelheden van 2,67 en 2,8 GHz. Deze chips zijn inmiddels flink in prijs gezakt. Oudere P4-chips kunnen prima ingezet worden op oudere en veel goedkoper geworden moederborden, zodat u voor een redelijk bedrag toch nog een behoorlijk stevig systeem kunt samenstellen. AMD heeft nog altijd de Athlon XP in de aanbieding, verkrijgbaar in verschillende snelheden. Het modelnummer lijkt een indicatie voor de snelheid, maar dat is niet zo: bij de 3000+ ligt de werkelijke kloksnelheid lager. Toch kan de Athlon XP aardig concurreren met de wat oudere Pentium 4-processoren, maar zelfs de snelste XP kan de nieuwe P4's met 800 MHz bus niet bijhouden. Ondanks dat leveren deze chips goede prestaties en zijn ze goedkoper dan de Pentium 4's, met uitzondering van de hoogste modelnummers. Topmodellen Houdt u zich bezig met zaken als 3D-modeling, videobewerking of bent u een echte gamesfreak? Dan is elke seconde of frame per seconde er één en wilt u ongetwijfeld de allersnelste processor in uw systeem hebben. Intel levert de Pentium 4-processoren met 800 MHz interfacebus (fsb) en hyperthreading met als topmodellen de 3,0 en 3,2 GHz versies - snelle processoren die u kwijt kunt op zeer redelijk geprijsde moederborden die inmiddels allemaal gebruik kunnen maken van het goedkope ddr-ram. Dit maakt de Pentium 4 een stuk betaalbaarder. Hyperthreading zorgt voor enige versnelling, maar voorlopig alleen onder Windows XP. Intel denkt ook aan de extreme gebruiker en brengt de nog snellere Pentium 4 Extreme Edition op de markt met 2 MB extra level 3-cache. De extreme Edition is de snelste Pentium 4 tot nu toe, maar kost dan ook meer dan het dubbele vergeleken met een normale 3,2 GHz Pentium 4. Extra kosten die volgens ons niet gerechtvaardigd zijn; zo veel beter presteert deze chip nu ook weer niet. AMD heeft sinds kort de Athlon 64 in het segment. Deze processor is geschikt voor (nog niet leverbare) 64-bit besturingssystemen, maar kan ook prima met de huidige 32-bit-programmatuur uit de voeten: met een verbeterde architectuur en een dubbele hoeveelheid cache zet de 64-bitter ook onder een 32-bit omgeving betere resultaten neer dan zijn voorganger, de Athlon XP. De Athlon 64 heeft een in de chip ge'ntegreerde geheugencontroller en is bovendien uitgerust met de sse2 instructieset, zodat deze ook profiteert van software die voor de Pentium 4 geoptimaliseerd is. De Athlon 64 is goedkoper dan een vergelijkbare Pentium 4 en is dus een stevige concurrent. Bent u echt veeleisend, dan heeft AMD de Athlon 64 FX-51 in het assortiment, die dankzij drie HyperTransport datalijnen (de normale Athlon 64 heeft er slechts één), dual channel-geheugen en een iets hogere kloksnelheid nog betere prestaties neerzet, vooral bij 3D-applicaties. Groot nadeel van de FX-51 is dat hij slechts overweg kan met zeer duur registered geheugen en een andere socket nodig heeft dan de Athlon 64. De FX-51 is weliswaar goedkoper dan de Pentium 4 Extreme Edition, maar dat prijsverschil wordt teniet gedaan door het duurdere geheugen. Conclusie: Voor elke budget is er een processor. Wat u moet betalen hangt af van wat u wilt - maar hoe meer u wilt, des te duurder is uw nieuwe processor. Budgetprocessoren kosten nog maar weinig, maar laten het afweten bij veeleisende programma's; 3D-spellen gaan al snel haperen door het ontbreken van cachegeheugen. Daardoor is de budgetprocessor eigenlijk alleen geschikt voor internet en tekstverwerking. Met een middenklasse-processor krijgt u het meeste waar voor uw geld: uitstekende prestaties voor een goede prijs. Prijsvoorbeelden: Budgetklasse Intel Celeron 2,6 GHz 400 MHz" € 100 AMD Duron 1,6 266 MHz € 46 Middenklasse Intel Pentium 4 2,8 GHz 800 MHz € 249 Intel Pentium 4 2,8 GHz 533 MHz € 215 Intel Pentium 4 2,67 GHz 533 MHz € 190 AMD Athlon 3000+ € 245 Topklasse Intel Pentium 4 3,2 GHz Extreme edition € 1060 Intel Pentium 4 3,2 GHz 800 MHz € 460 AMD Athlon FX-51 2,2 GHz 1MB € 820 AMD Athlon 64 3200+ 2,0 GHz 1MB € 330 AMD Athlon 64 3000+ 2,0 GHz 512KB € 260 *** kader bij prijsvoorbeelden Wilt u per se het nieuwste model? Er is geen pc-onderdeel dat zo snel veroudert als een processor. Om de haverklap worden nieuwe en nog snellere modellen op de markt gebracht. Wanneer u vandaag een topmodel koopt, kunt u morgen al de eigenaar zijn van een verouderd type - dat echter nog steeds bijna even snel is als de nieuwe topper. U moet zich daarom afvragen of u wel altijd het nieuwste van het nieuwste moet kiezen. Voor beduidend minder geld kunt u evengoed een wat ouder model kopen waarvan de prestaties in de praktijk weinig voor de topmodellen onderdoen.