De invloed van smartphones en tablets op laptopgebruik

© PXimport

De invloed van smartphones en tablets op laptopgebruik

Geplaatst: 24 september 2020 - 06:15

Aangepast: 25 november 2022 - 10:33

Bastiaan Vroegop

Ons computergebruik is de afgelopen anderhalve decennia volledig veranderd. De smartphone en tablet hebben niet alleen ervoor gezorgd dat we andere apparaten zijn gaan gebruiken, maar hebben ook onze traditionele laptops getransformeerd in totaal andere machines. Hoe is dat zo gegaan?

Wie voor 2007 op het internet zat, deed dat nog gewoon op een computer. Even op de bank Hyves checken kon alleen als je met een laptop op schoot zat, het liefst met een verbonden stroomkabel vanwege de beperkte accuduur. Even ‘computeren’ was in de meeste gevallen toch iets wat je ergens aan een tafel of een bureau deed, los van de andere activiteiten van de dag.

Dat veranderde ingrijpend met de komst van de eerste iPhone, die het tijdperk van de smartphone inluidde. Ineens was er een veel handzamer computertje, die het met een volle batterij (meestal) een dag wist vol te houden. Dat apparaatje zorgde ervoor dat we ineens continu in verbinding met de online wereld wilden zijn en dat we compleet andere verwachtingen kregen van onze andere hedendaagse computers. En nog belangrijker: we realiseerden ons dat een aanraakscherm een prima manier is om een apparaat te bedienen.

Traditionele computermakers vreesden dat hun klanten zouden overstappen naar een compleet andere productcategorie. De laptop was immers ineens alleen interessant voor werkgerelateerde zaken, waarvoor je liever een fysiek toetsenbord en groter scherm gebruikt. Er werd daarom teruggegrepen naar een oud idee van Toshiba, dat in de jaren negentig eens een laptop met een 6inch-scherm had gemaakt. De Toshiba Libretto was met zijn gewicht van 840 gram toen nog de meest handzame laptop ter wereld, met aan de binnenkant maar liefst 8MB werkgeheugen en 270 gigabyte aan opslagruimte.

 

© PXimport

Datzelfde schermformaat werd hergebruikt in nieuwe minilaptops, die werden omgedoopt tot netbooks. Aan de binnenkant zaten zuinigere Atom-processors, gemaakt door Intel, waardoor de batterijduur langer was dan bij een gewone laptop. Vaak waren de laptops ook voorzien van statische ssd-schijven in plaats van een traditionele harde schijf, die het stroomgebruik ook verlaagden en de machines ondanks hun verdere matige hardware sneller maakten.

Het netbook wist tussen 2007 en 2010 maar liefst 20 procent van de laptopmarkt weg te snoepen, waarna de productgroep door een nieuwkomer werd gedecimeerd: de iPad.

Tablets en Chromebooks

Apples tablet beloofde met zijn batterijduur van tien uur ideaal te zijn voor al die netbook-momentjes. Een veel langere accuduur dan een netbook of wat voor laptop dan ook, die grotendeels te danken was aan de speciale processor: de iPad gebruikte net als de iPhone en andere smartphones een ARM-processor, die energie-efficiënter te werk gaat. En omdat een tablet een vrij groot apparaat is, kon hij tot de nok toe worden gevuld met een forse accu.

Verder had de iPad ook een touchscreen, iets wat op bijna geen netbook te vinden was. Wie graag korte tekstjes tikte, kon ook een toetsenbord via bluetooth aansluiten. Het netbook werd een nicheproduct, dat met het verschijnen van de eerste Chromebooks in 2011 nog minder over de toonbank ging.

Want wie liever geen tablet in huis haalde, kon zijn ei prima kwijt bij een Chromebook. Deze laptops waren gemaakt voor langdurig gebruik: het eerste model van Samsung kon 6,5 uur meegaan op een volle accu.

 

© PXimport

Het Google-besturingssysteem was gemaakt voor de zwakkere hardware in kleine laptops, waardoor alle onnodige processen en programma’s in Windows niet werden ingeladen. Een oude Chromebook was in no-time opgestart. Bovendien stonden de laptops in nauwe verbinding met de cloud, waardoor de beperkte opslagruimte amper benut hoefde te worden.

Het bleek een logische evolutie van het aanvankelijk wat onhandige netbook, en een gouden greep van Google. Hoewel deze laptops in eerste instantie niet krachtig genoeg waren voor de zakelijke markt, waren scholen enthousiast. Studenten konden voor een paar honderd euro al een schoolcomputer in huis halen, die via de Google-cloud meteen toegang bood tot alle lesstof.

Het zorgde ervoor dat miljoenen studenten voor hun opleiding afhankelijk werden van Googles online diensten. Chromebooks worden nog steeds verkocht en worden inmiddels ook steeds duurder en krachtiger. Recente Chromebooks met een prijs van rond de 900 euro zijn sterk genoeg om met Windows-laptops en MacBooks te concurreren.

Lees ook: De beste Chromebooks van 2020 voor werk en school

Geboorte van hybride laptop

Toch bleven tablets een doorn in het oog van laptopfabrikanten. Tegelijk met de iPad kwam de ene na de andere Android-telefoonmaker met eigen tablets, waardoor de markt gestaag bleef groeien. Ieder kwartaal werden er tientallen miljoenen aanraakcomputers verscheept door fabrikanten, waardoor inmiddels ruim een miljard mensen weleens een tablet hebben gebruikt. Uiteindelijk vlakte de verkoop af, omdat mensen niet iedere paar jaar een nieuwe tablet kopen, zoals ze wel bij smartphones doen.

In de jaren daarvoor leek de tablet echter de gedoodverfde winnaar op de computermarkt, die de laptop weleens definitief van de markt kon vegen. Het was tijd voor fabrikanten om weer iets nieuws te proberen, in een poging om relevant te blijven. Microsoft nam in mei 2013 het voortouw door een compleet nieuw type computer aan te kondigen: de Surface Pro. Strikt gezien was dit geen laptop, want hij had een afneembaar aanraakscherm en bijbehorende stylus.

Maar een tablet kon je hem ook weer niet noemen: aan de binnenkant zat een traditionele laptopprocessor, waardoor hij Windows kon draaien en traditionele software erop werkt. En wie het toetsenbord bevestigde, kon op ouderwetse wijze typen en de bijbehorende trackpad gebruiken. Het was het ideale apparaat voor mensen die best een tablet wilden, maar tegelijkertijd graag de voordelen van hun laptop wilden behouden.

 

© PXimport

Fabrikanten zoals HP, Acer en Lenovo volgden al snel het voorbeeld van Microsoft. Bij sommige van deze alternatieven kon het scherm net als bij de Surface worden losgemaakt van het toetsenbord, terwijl andere het laptopscharnier helemaal lieten ombuigen, zodat de knoppen naar de achterkant van het scherm gevouwen worden. Maar het idee was overal hetzelfde: de machines moesten het beste van een tablet en een laptop combineren, zodat je met één aanschaf beide in huis haalde.

De hybride laptop bleek een succes. Fabrikanten maken ze nog steeds - en de Surface bood Microsoft het zetje om de hardwaremarkt volwaardig te betreden en later ook zijn krachtigere Surfacebook te introduceren. Een laptop volgens hetzelfde principe als de Surface Pro, waarbij in het toetsenbord extra processorkracht verstopt zit. Wie een grafisch intensieve taak moet doen, kan het toetsenbord verbinden om zo de vereiste kracht te krijgen.

In 2017 kwam het bedrijf ook nog met de Surface Laptop, een verrassend traditionele laptop die wel van een aanraakscherm was voorzien. Daarmee leek Microsoft de strijd aan te gaan met Apple, dat zijn MacBook nog steeds als traditionele laptop verkoopt, zonder aanraakscherm.

Andersom afkijken

In 2015 werd er andersom bij elkaar afgekeken: Apple leek zijn nieuwe iPad Pro deels te baseren op de Surface Pro, door hem van een afneembaar toetsenbord te voorzien. Bovendien kreeg de iPad voor het eerst ondersteuning voor een stylus, zoals we eerder bij de Surface-computer zagen.

Daarmee wilde Apple een iPad maken die nog directer de strijd aangaat met zijn laptopconcurrenten: door de zakelijke markt proberen te veroveren. Het bedrijf hield echter voet bij stuk door daarnaast de MacBook te blijven verkopen, die volgens traditioneel principe een beeldscherm en toetsenbord heeft, zonder aanraakpanelen of afneembare onderdelen.

 

© PXimport

Inmiddels probeert Apple zijn nieuwste iPad Pro te verkopen als een volwaardige laptopvervanger, die net zo veel kan als een traditionele computer. Besturingssysteem iOS is veranderd in iPadOS, dat speciaal voor de serieuze en productieve gebruiker wordt doorontwikkeld. Het nieuwe Magic Keyboard moet de iPad Pro voorzien van een toetsenbord vergelijkbaar met veel hoogwaardige laptops. Het is afwachten wat de impact hiervan zal worden.

Er begon een periode waarin tabletmakers vooral zoekende waren. Bedrijven zoals Samsung brachten hybride apparaten met zowel Windows als Android uit, om te zien waar de meeste vraag naar was: een tablet of een Windows-computer. Beide hadden immers voor- en nadelen: een Android-apparaat heeft een energiezuinige chip en een lange batterijduur, terwijl een Windows-machine allerlei veelgebruikte zakelijke programma’s goed kan draaien.

Samsung nam in 2017 een zijstraatje door zijn DeX-dock voor smartphones te presenteren. Door je telefoon in deze houder te zetten, transformeert hij in een volwaardige computer die je met een muis, toetsenbord en beeldscherm verbindt.

De invloed van smartphones en tablets op laptopgebruik-18712947

© PXimport

Besturingssysteem Android wordt daarbij getransformeerd in speciale desktopsoftware, waardoor je telefoon aanvoelt als de gemiddelde desktopcomputer. Daarmee is je telefoon ineens zowel je draagbare computer als je werkmachine, zonder dat je een tablet of laptop hoeft te kopen.

Sindsdien sleutelt Samsung gestaag aan DeX. Het besturingssysteem werkt op steeds meer apparaten, de achterliggende software is robuuster en werkt flexibeler. Inmiddels heb je bijvoorbeeld geen lompe dock meer op je bureau nodig, maar kun je een telefoon via usb verbinden met een DeX-setup.

De strijd om ARM

De komende jaren zal de grens tussen laptops en tablets waarschijnlijk nog sterker vervagen. Zowel Microsoft als Apple heeft de ambitie om laptops te voorzien van ARM-chips, zoals ook te vinden zijn in hun smartphones en tablets. Omdat chips met een ARM-architectuur zuiniger te werk gaan, is er een veel langere batterijduur mogelijk. Dat was waarom de iPad in 2010 een accuduur van tien uur kon beloven, terwijl laptops zelden de helft daarvan haalden.

Microsoft experimenteert nu al met die ARM-chips in zijn nieuwe Surface Pro X, die voor rond de duizend euro wordt verkocht. Deze hybride laptop is op de meeste fronten verder gelijk aan de vroegere Surface Pro’s, met een iets vernieuwd en aangepast ontwerp. Maar door de ARM-chip kan hij veel langer achter elkaar worden gebruikt.

Apple heeft nog geen ARM-laptop op de markt gebracht, maar analisten verwachten dat dit snel gebeurt. Ming-chi Kuo, een analist die zeer goed geïnformeerde contacten binnen de techgigant heeft, vermoedt dat dit in 2021 al gebeurt. Waarschijnlijk zal Apple hier zijn eigen chips voor ontwerpen, zoals het bedrijf nu al doet bij iPhones en iPads.

 

© PXimport

Die overstap naar ARM is makkelijker gezegd dan gedaan. Vroege bezitters van de Surface Pro X ontdekten het onlangs al: hoewel hun spiksplinternieuwe computer draait op Windows, werken lang niet alle Windows-applicaties hierop. Een ARM-chip zit op fundamenteel niveau anders in elkaar dan de gebruikelijke computerprocessoren in laptops, waardoor software moet worden herschreven om deze werkend te krijgen. Daar loopt Microsoft nu tegenaan - en zal Apple in 2021 vermoedelijk ook last van krijgen.

Inmiddels is ARM in handen van Nvidia en het is de vraag wat de impact van deze tech-overname zal zijn. Maar als over een paar jaar alle laptops over zijn naar ARM-chips en de meeste software compatibel is, zal de computerwereld significant veranderen. Software voor smartphones, tablets, laptops en op termijn desktops wordt dan immers nagenoeg gelijk, waardoor een mobiele appmaker bijvoorbeeld zomaar zijn app werkend op je laptop kan krijgen. Besturingssystemen worden uitwisselbaar, waardoor je oude tablet misschien wel op Windows werkt en je iPad op macOS.

De verschillen tussen al je computers zullen vervagen en verdwijnen, waardoor de techwereld nog minstens één keer op zijn kop zal staan.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten
ID.nl logo

ID.nl, onderdeel van Reshift BV, is in 2022 gestart en uitgegroeid tot de meest toonaangevende en complete consumentensite van Nederland. Het doel van ID.nl is om de consument te helpen met alle technologie die hoort bij het dagelijks leven: van smart-health-meters tot e-bikes, van warmtepompen tot zonnepanelen - en alles daar tussenin!

Duidelijk, betrouwbaar en onafhankelijk: ID.nl maakt moeilijke dingen makkelijk.

Contact

ID.nl

Nijverheidsweg 18

2031 CP Haarlem

info@id.nl

Telefoon: 023-5430000