Beeldvorming. Opnames maken van schermafbeeldingen, streaming audio en

U hoeft maar door een willekeurige PCM te bladeren, of u ziet ze al: schermafbeeldingen. Deze screenshots zijn eenvoudig te maken met bijvoorbeeld de PrintScreen-knop van het toetsenbord, maar wat doet u als u opnames wilt maken van schermafbeeldingen waar beweging in zit, of streaming media? Wij zoeken het voor u uit.

Uw vakantiefoto's zet u zo op een schijfje, maar andere media laten zich lastiger vangen. Want hoe stopt u bijvoorbeeld dat uitklapmenu in een gif-je? En wat doet u als u die ene uitzending op uw favoriete internetradiostation wilt opnemen? Met de juiste tools draait u daar niet langer uw hand voor om. Schermafbeeldingen Om een screendump te maken kunt u natuurlijk gebruikmaken van de ingebouwde mogelijkheden van Windows – dus de PrintScreen-toets voor een afbeelding van het hele scherm of de toetscombinatie Alt+PrintScreen voor een momentopname van het actieve venster, maar dat is niet echt handig. De afbeelding komt namelijk eerst terecht in het klembord. Vandaaruit moet u het in een beeldbewerker binnenhalen om de afbeelding te kunnen opslaan (eventueel na verdere bewerking). Maakt u slechts een enkele keer een screenshot, dan is dit natuurlijk geen probleem, maar wie deze afbeeldingen vaker nodig heeft meer aan software die speciaal voor dat doel bestemd is, een zogenoemde screen capture tool. Een screen capture tool geniet de voorkeur boven de ingebouwde mogelijkheden van Windows, omdat zo'n specifiek programma niet alleen de gehele procedure automatiseert (met vooraf vastgelegde instellingen als schermobject, kleurdiepte, resolutie, bestandsformaat), maar ook gespecialiseerde opties biedt. Denk bijvoorbeeld aan opnames van niet-rechthoekige selecties (zoals cirkels en veelhoeken), volledige opnames van vensters die niet op één scherm passen (autoscroll), uitsluiting van de cursor, toevoeging van effecten en eigen annotaties op de schermafbeeldingen (zoals markeringen, figuren en tekst), opnames van objecten als knoppen en complexe uitklapmenu's en van DirectX schermen (games). SnagIt 7 heeft de meeste mogelijkheden en is erg gebruiksvriendelijk. Screen capture tools We hebben verschillende screen capture tools nader bekeken, waaronder TNT Screen Capture (www.ec-software.com), !Quick Screen Capture (www.etrusoft.com) en ScreenHunter (www.wisdom-soft.com, waarvan u ook een gratis, maar uitgeklede versie kunt downloaden). De twee meest veelzijdige tools bleken echter RoboScreenCapture 2.02 (www.macromedia.com, € 28, zeven dagen gratis proberen) en voor SnagIt 7.03 (www.techsmith.com, € 33,60, dertig dagen gratis proberen). RoboScreenCapture komt uit de stal van Macromedia, maar zij haalden het bij eHelp, die het op zijn beurt in licentie heeft van Hyperionics. De overeenkomsten met de tool HyperSnap-DX (www.hypersnap.com) zijn dan ook frappant. Beide tools hebben alle gespecialiseerde opties in huis die we eerder al noemden, maar toch zitten er tussen de twee nog een aantal verschillen: ***tabelsoftware.AB invoegen In de tabel ziet u dat SnagIt de meeste mogelijkheden biedt. Samen met de mooie, doordachte interface en de gebruiksvriendelijke wizard maakt dat SnagIt tot een handige tool. Meer weten over SnagIt? Doe de minicursus op pagina XX! Maak uw eigen profiel, compleet met voorkeursinstellingen en een vast bestandsformaat. Miniworkshop SnagIt Uw eigen profiel Als eerste gaan we een eigen profiel maken, bijvoorbeeld één waarbij u een gebied ook buiten het scherm kunt selecteren, waarna dat met uw eigen voorkeursinstellingen automatisch naar een vast bestandsformaat wordt opgeslagen. Dat gaat het eenvoudigst vanuit het opstartscherm, waar u de knop Add New Profile Wizard vindt. In de eerste stap bepaalt u om wat voor opname het gaat: Image, Text, Video of Web. In dit geval kiest u voor Image. In een volgende stap legt u de Input vast: u kiest hier voor Scrolling, Region. Druk meteen ook de ...-knop in waar u – afhankelijk van de gekozen invoer – verdere instellingen kwijt kunt. Zo kunt u op het tabblad General de standaard achtergrondkleur (buiten de eigenlijke selectie) vastleggen. De volgende stap is Output. Hier kiest u File, waarbij u via de ...-knop verdere specificaties vastlegt op het tabblad Image File. U kunt bijvoorbeeld het tif-formaat selecteren en via de knop Options kleuren en compressietype vastleggen. In de rubriek File Name kunt u meteen een sjabloon bepalen voor het bestand waarin het resultaat terechtkomt (eventueel met automatische oplopende nummering). Zorg dat u bij de volgende stap zeker de optie Preview Window selecteert, als u tenminste nog verdere bewerkingen wilt uitvoeren. Nog een stap verder belandt u bij de filters. Hier kunt u allerlei effecten toepassen (schaduw bijvoorbeeld), maar ook de schaalgrootte of de beeldresolutie instellen. Standaard richt SnagIt zich op schermresolutie (96 dpi), maar desgewenst past u dat aan. Binnen SnagIt merkt u dat verschil overigens niet op, maar bijvoorbeeld wel als u het resultaat naderhand in een programma als Word binnenhaalt (hoe hoger de resolutie, hoe kleiner het hier verschijnt). Tot slot geeft u een geschikte naam aan uw nieuwe profiel en koppelt u er een sneltoets(combinatie) aan. Er zijn volop bewerkingen mogelijk in het preview-venster. Bewerkingen Waneer u met behulp van dit profiel een schermobject hebt vastgelegd, komt u automatisch in een preview-venster terecht. Van hieruit kunt u allerlei leuke én handige bewerkingen uitvoeren. Ter illustratie: Via de Shape-tool (links in het scherm) plaatst u (transparant) een rechthoek rond een onderdeel dat u wil accentueren. De teksttool laat u ook toe eigen tekst in een verplaatsbaar kader toe te voegen. Via de selectietool kunt u een bepaald onderdeel selecteren en dat vervolgens uitvergroten via het menu Effects, Spotlight/Magnify. Verder zijn er allerlei bewerkingen mogelijk die u vaak in beeldbewerkingstools aantreft: spiegelen, roteren, aanpassen van helderheid en contrast. Hebt u aan dit alles niet genoeg, dan kunt u vanuit deze preview ook nog het vectoriële tekenprogramma SnagIt Studio opstarten dat onder meer allerlei extra vormen (zoals pijlen) aan boord heeft. Eenvoudige schermvangers: één gratis versie, één betaal-versie. Filmpjes Kunt u met SnagIt prima uit de voeten als het gaat om een screenshots, lastiger wordt het bij filmpjes. SnagIt kan in beperkte mate wel video-opnames maken (bijvoorbeeld van een wmv-filmpje dat in de Windows Media Player wordt afgespeeld), maar het programma schiet tekort als u bijvoorbeeld de werkingen van een applicatie wilt vastleggen in een filmpje. Tot voor kort kon u hiervoor terecht bij de gratis tool CamStudio 2.0 van E-help, maar dit is door Macromedia omgezet in het commerciële en meer professionele RoboDemo (www.macromedia.com, ongeveer € 420, vijftien dagen gratis proberen), aartsrivaal van Camtasia Studio (www.techsmith.com, ongeveer € 250, dertig dagen gratis proberen). Wie echter goed zoekt, kan CamStudio toch gratis vinden (bijvoorbeeld op http://brothersoft.com). Een andere handige site is www.ehelp.com/camstudio/faqs. Hier vindt u allerlei handige tips, waar u ook bij andere tools wat aan kunt hebben. Handig: de oorspronkelijke producent (eHelp Corporation) stuurt de 'unlock code' voor CamStudio via e-mail door, zodat u met dit product gratis kunt blijven werken. De mogelijkheden van CamStudio zijn weliswaar beperkt (geen interactiviteit of animatie), maar het programma voldoet prima wanneer u alleen cursorbewegingen én geluid (via microfoon of speakers) wilt opnemen. Bovendien kan het programma overweg met scherm- en videoannotaties en ondersteunt het auto-panning (de opname volgt dan de bewegingen van uw cursor). CamStudio kan helaas alleen overweg met het ruimtevretend avi-formaat, maar dit zet u – bijvoorbeeld met het gratis Windows Movie Maker (www.microsoft.com/windowsxp/moviemaker) – eenvoudig om naar het veel zuiniger wmv-formaat. Zoekt u een alternatief voor CamStudio, dan is Hypercam 2 een goede tweede (www.hypercam.com, ongeveer € 34, gratis (maar dan staat boven aan uw opnames wel het logo)). Hypercam is vergelijkbaar met CamStudio, maar heeft wat meer instellingsopties. Zet de grafische hardware-acceleratie uit om problemen te voorkomen. Probleem bij opname Tot slot doen we u nog een tip aan de hand. Na opname krijgt u soms alleen zwart beeld te zien. Dat heeft te maken met de 'hardware overlay modus' waarvan nogal wat mediaspelers en videopreviews gebruikmaken: deze modus omzeilt namelijk het normale Windows videogeheugen waarop de meeste opname-tools zich richten. Dat probleem voorkomt u door in de betreffende toepassing de grafische hardware-acceleratie uitschakelen. In de Windows Media Player doet u dat via het menu Extra, Opties, waarbij u op het tabblad Prestaties de schuifbalk van Videoversnelling volledig naar links verschuift. Desnoods kunt u dat ook globaal instellen via het Eigenschappenvenster van het beeldscherm: hier kiest u achtereenvolgens Instellingen, Geavanceerd, Probleem oplossen (Windows XP). Streaming media Moeilijk op te nemen zijn de zogenoemde 'streaming media'-data, die via een netwerk (zoals internet) worden aangeleverd. Met name 'realtime streaming' kan lastig zijn, omdat u hier meestal geen kans krijgt de media op te nemen: deze media worden namelijk verzonden vanaf een speciale mediaserver via een specifiek protocol als mms of rtsp (in tegenstelling tot progressive streaming, dat vanaf een gewone webserver via http kan worden verzonden). Echter, hebt u de juiste tools in handen, dan kunt u ook van streaming media wel een offline kopie maken. Gaat het om auteursrechtelijk beschermd materiaal, houd er dan wel rekening mee dat dat meestal alleen legaal is als u die kopie voor persoonlijk gebruik of in familieverband inzet! iTunes en Freecorder: handig duo voor opnames van internetradio. Loop Recorder is erg praktisch voor langere (internet)radio-opnames. Audio Een typisch voorbeeld van streaming audio zijn de talloze internetradiostations. Via het gratis iTunes (www.apple.com/itunes) kunt u hiervan opnames maken, mits u beschikt over een geschikte geluidskaart (full duplex) en de juiste instellingen kiest. Open daarom eerst de volumeregelaar van Windows (via Bureau-accessoires, Entertainment). Verwijder alle vinkjes bij Dempen, en selecteer Eigenschappen in het Opties-menu. Kies Opnemen bij Volume aanpassen voor, en vervolgens Stereo Mix (probeer andere opties als What u hear, Wave, Mixer of Output uit, mocht het hiermee niet lukken). Bevestig met OK en zet een vinkje bij Selecteren in de kolom van de gekozen optie. Sluit het venster. Houd tegelijk de Geluidsrecorder van Windows klaar en start vervolgens iTunes op. Hier klikt u Radio aan in het Bron-venster. Ga op zoek naar uw favoriete radiostation en dubbelklik hierop. Via de Record-knop in de Geluidsrecorder neemt u dan de muziek op. Aan deze Geluidsrecorder kleven jammer genoeg wel wat nadelen: de tijdsduur is telkens beperkt tot standaard één minuut én u kunt het resultaat alleen in het wav-formaat kwijt (hoewel u dat bestand binnen iTunes dan weer naar mp3 kunt omzetten). U kunt echter ook het gratis Freecorder inzetten (www.freecorder.com), als u tenminste geen bezwaar hebt tegen de reclamebanners. Deze tool laat zich eenvoudig bedienen en slaat het resultaat meteen op in mp3 (met een bitrate van 128 Kbit/s). Nog handiger, maar niet gratis, is Loop Recorder (www.looprecorder.de, € 19,95). Minpuntje is wel de gebrekkige kwaliteit van de ingebouwde mp3-encoders, maar gelukkig kunt u altijd nog een beroep doen op de voortreffelijke én gratis Lame-encoder (http://mitiok.cjb.net/). Hebt u de bestanden uitgepakt, dan hoeft u alleen lame_enc.dll naar de installatiemap van Loop Recorder te kopiëren. Start u de tool op, dan begint al direct een (poging tot) opname. Die stopt u door op de knop Loop Recording te drukken. Druk achtereenvolgens op de >>-knop, op Advanced en op Browse. Bij Opslaan als selecteert u mp3 (Lame), de bitrate stemt u af op uw favoriete webstation. Kies een geschikte bestandsnaam en druk op Opslaan. Terug in het hoofdvenster van Loop Recording drukt u op Save settings as default en vervolgens op de knop Change. Bij Save after stelt u in hoe lang de opname moet duren, waarna het resultaat naar het door u opgegeven bestand wordt weggeschreven. Vervolgens stemt u (via iTunes bijvoorbeeld) af op het radiostation en begint u de opname door op de knop Continuous Recording te drukken. Indien nodig regelt u het volume bij via de knop Mixer. WM Recorder en WorldTV richten zich op het Windows Media-formaat. R7C: Nogal Spartaanse converter voor Real Media. Video Er zijn nogal wat tools om streaming video mee op te nemen, maar bijna altijd richten die zich op het Windows Media-formaat. Niet handig dus als u liever werkt met andere protocols zoals Real Video (Real), QuickTime (Apple) en Shoutcast (Nullsoft Winamp). Gelukkig zijn er ook streaming media recorders die wél met verschillende – of zelfs ál deze – protocollen overweg kunnen. Op http://all-streaming-media.com vindt u een handig overzicht, maar wij beperken ons hier tot de gratis recorders. Wilt u vooral live-programma's van tv- en radiostations opnemen die via internet uitzenden in het Windows Media-formaat, dan hebt u aan WorldTV een handig én makkelijk programmaatje (www.netfor2.com/WorldTV.html). Deze tool heeft weliswaar een beperkte en niet echt up-to-date lijst van stations aan boord, maar via het menu Stations kunt u ook zelf stations toevoegen. Kijk maar eens op www.comfm.com voor een uitgebreid overzicht. Vreemd was wel dat we de url van de stream tweemaal moesten intikken. De juiste url vindt u overigens makkelijk terug door de stream in Windows Media Player af te spelen en vervolgens de eigenschappen op te vragen via het menu Bestand. De eigenlijke opname (onmiddellijk of via een ingebouwde timer) gebeurt met het meegeleverde WM Recorder. De nieuwste versie (9.1) staat op www.wmrecorder.com (ca. € 34, inclusief vcr-module). Helaas is de gratis versie beperkt tot twee minuten opname per clip. Het loont wel de moeite deze software uit te proberen, want WM Recorder is een van de beste tools voor Windows Media-opnames (houd er wel rekening mee dat u drm-beschermde uitzendingen niet kunt opnemen). Recorders voor streaming Real Video zijn dunner gezaaid. Gratis is R7C Real7ime Converter (http://r7cproj.euro.ru/indexe.htm). Strikt genomen gaat het hier om een conversietool, verwacht dus een langere opnametijd dan de eigenlijke speelduur van de Real media. Beschikt u over de juiste codecs, dan kan deze converter het resultaat in avi, mp3 of wav opslaan. Shoutcast-adepten kennen Streamripper wellicht al (te downloaden op http://streamripper.sourceforge.net). U installeert het in de vorm van een console of als plugin voor Winamp en u kunt er diverse streams mee rippen (Shoutcast, Icecast en Nullsoft Streaming Video). Een recorder die met bijna alle protocols overweg kan is het oorspronkelijk Chinese Net Transport (www.xi-soft.com, compatibel met Windows 95 en hoger), waarvan u ook een Nederlandstalige interface kunt oproepen. Een opname is zo gepiept door de knop Nieuw in te drukken, de juiste url van de mediastroom in te tikken en te bevestigen met OK: Net Transport gaat direct aan de slag en kan tijdens onze test probleemloos overweg met uiteenlopende media (waaronder rm, wmv en mov). Begint de (live) uitzending op een onhandig moment, geen nood: de ingebouwde tijdsplanner helpt dat probleem uit de weg. Conclusie Met de juiste tools kunt u ook allerlei 'lastige' media inblikken opnemen. Voor schermafdrukken kunt u natuurlijk gebruikmaken van de opties in Windows, maar die kunnen niet tippen aan de functionaliteit van een gespecialiseerde tool als SnagIt. SnagIt schiet echter tekort voor schermopnames-met-beweging, maar daarvoor kunt u bijvoorbeeld het gratis CamStudio gebruiken, of één van de commerciële pakketten. Tot slot zijn er nog de 'streaming media'. Deze 'vangt' u met gratis tools als iTunes of Freecorder (audio) of via het onvolprezen Net Transport (ook

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten