"Externe usb-geluidskaarten lijken het ei van Columbus. Je hoeft geen computers open te schroeven, je hebt geen vrije pci-slots nodig en dankzij plug&play werkt hij op elke willekeurige pc met usb-ondersteuning. Toch zitten er wel een aantal addertjes onder het gras. In de praktijk blijken usb-poorten namelijk al aardig snel vol zitten. Bovendien zijn er verschillende usb-standaarden en is het maar de vraag of de beschikbare bandbreedte op uw usb-poort voldoende is. Daarom is het zaak om eerst een kritische blik op deze universal serial bus te werpen. Usb 1.1 of 2.0? Werkt u nog met usb 1.1, dan kunt u maar beter zo snel mogelijk overstappen naar usb 2.0; de bandbreedte van usb 1.1 is namelijk niet toereikend voor de huidige generatie 24 bit 96 KHz-kaarten - in onze test nemen we twee van dit soort kaarten mee. Usb 1.1 laat maximaal een 24-bit stereosignaal door. Met 16-bit kaarten bestaat het probleem niet; surround sound (5.1 en 7.1) werkt perfect via een usb 1.1 poort. Gebruikt u uw usb 1.1-poort ook nog voor uw printer of adsl-modem, dan is een 24-bit kaart al helemaal geen optie. Hetzelfde geldt als u uw geluidskaart tegelijkertijd wilt gebruiken voor opnemen en afspelen, zoals in een studio-omgeving. Usb 2.0 is dan het enige alternatief. Testopstelling Voor deze test gebruiken we een 3 GHz Pentium 4-pc met 512 MB ram-geheugen, een Intel D875PBZ moederbord en een serial ata harde schijf van 120 GB. De pc heeft 6 usb-poorten, waarop verschillende apparaten zijn aangesloten: een externe dvd-speler, een cd-schrijver, een Epson Stylus C64 kleurenprinter en achtereenvolgens de geluidskaarten uit onze test. We gebruiken steeds dezelfde basisconfiguratie zonder audio-drivers. Ook testen we alle kaarten op een notebook (Dell Inspiron 500m). Onze speakerset is een Terratec Home Arena 5.1. De usb-stresstest - tegelijk een dvd bekijken, een cd branden en een document afdrukken - voeren we uit op de desktop pc. Verder kijken we naar dvd-beelden, luisteren we naar (surround) dvd-audio, cd's en mp3's. Extra aandacht gaat naar de functionaliteit van de bijgeleverde configuratiesoftware en tools, de aansluitmogelijkheden en de gebruiksvriendelijkheid van hard- en software. De geluidskwaliteit weegt slechts voor een deel mee in de eindbeoordeling. Creative Audigy 2 NX De Audigy 2 NX is een compact 24-bit 96 KHz kastje met alle mogelijke aansluitingen. De kaart gebruikt mini stereo-jacks om de 5.1 (of 7.1) speakerset met een minimum aan kabels (3/4 in plaats van 6/8) aan de subwoofer te hangen. Behalve de traditionele 5.1- en 7.1-aansluiting is er een spdif-uitgang en een optische in- en uitgang. Ook is er plaats voor een lijningang, een microfoon- en een hoofdtelefoonaansluiting. Helaas fungeert de hoofdtelefoonaansluiting ook als aansluiting voor de twee bijkomende luidsprekers in een 7.1 configuratie - dan kunt u de hoofdtelefoon dus niet meer gebruiken. Jammer vinden we de aansluiting voor de externe voeding - de Creative Audigy is de enige uit de test die een externe voeding heeft. De Audigy 2 NX is echter ook de enige met een afstandsbediening. Handig als u uw surround set in de huiskamer wilt hebben, want u kunt het kastje dan verbergen en uw monitor op afstand bedienen. De software die u hiervoor nodig hebt, start u op via een toets op de afstandsbediening. Daarna navigeert u met de afstandsbediening door uw pc. Een pluspuntje vinden we de kleurgecodeerde aansluitkabels. De volumeknop op het kastje is een geval apart. Die werkt namelijk in tegenovergestelde richting: draait u naar rechts, dan gaat het geluid zachter - erg onlogisch. Net als de Philips Aurilium is de Creative Audigy 2 NX voorzien van Nederlandstalige software (Creative Mediasource 2). Het is even zoeken naar de juiste knoppen en schuifregelaars. Er is ook equalizing aan boord (7-bands), maar die werkt niet nauwkeurig. De equalizing sectie van Philips is wat dat betreft veel beter. Alle bronnen met surround sound (dvd-films en -audio bijvoorbeeld) komen zonder enige bijregeling glashelder en duidelijk gescheiden uit onze 5.1 set. De geluidskwaliteit is subliem. Hercules Muse Pocket De Hercules Muse pocket is bijzonder klein en wijkt wat design betreft af van de traditionele vormgeving: de Muse is van aluminium, is perfect rond en voelt degelijk aan. De connectoren zitten op de zijkant en Hercules heeft zich beperkt tot slechts drie kabels die de 5.1 speakerset moeten voorzien van surround sound. Die kabeltjes gaan naar de subwoofer, in dit geval de subwoofer van onze Terratec Home Arena 5.1. Een externe voeding is niet nodig. De volumeknop zit bovenop de ronde basis. De knop heeft ook een mute-functie: eventjes indrukken en het geluid gaat aan of uit. XP herkent de Muse probleemloos en drivers installeren hoeft niet. Toch raden we het installeren van de drivers en de meegeleverde toepassingen aan, omdat dit de beste garantie biedt voor probleemloos surround soundplezier. Over de instelmogelijkheden kunnen we kort zijn: de software laat weinig aanpassingen toe. Geen regeling per luidspreker, equalizer, enz. De Muse Pocket is dan ook een eenvoudige externe geluidskaart voor de gebruiker die niet te veel eisen stelt aan zijn surround geluid. Geluidspuristen moeten elders zijn. Dat het installatieproces en de software in het Nederlands is, is in dit geval een te verwaarlozen pluspunt. M-Audio Sonica Theater De elegante en vederlichte 24-bit kaart M-Audio Sonica Theater heeft alleen een paar connectoren op de achterkant. Eén ledje geeft aan dat de kaart werkt. Aan de achterkant is plaats voor de usb-stekker, een spdif-uitgang, een lijn-ingang en vervolgens vier stereo mini-jack aansluitingen voor de 6 of 8 speakers van uw surround-opstelling. De connectors zijn kleurgecodeerd, maar de kabels ontbreken helaas. Regelknoppen heeft het apparaatje niet, waardoor u bent aangewezen op de software. In de praktijk bijzonder onhandig als u een dvd zit te kijken. Helaas loopt de installatie van de M-Audio Sonica Theater compleet in het honderd: we krijgen de kaart maar gedeeltelijk ge'nstalleerd. We proberen de drivers uit op drie verschillende pc's zonder audiodrivers, maar in alle gevallen krijgen we dezelfde foutmelding: dat de kaart correct is ge'nstalleerd (getuige het brandende ledje), maar dat hij niet wordt gevonden door de software. Een nieuwe M-Audio kaart mag ook niet baten. De helpdesk telt voor het on-board audio in het bios uit te zetten. Ook dat zet geen zoden aan de dijk, maar we zijn inmiddels wel achter de oplossing voor dit probleem: de audiodrivers moeten handmatig uit de Windows directory gewist worden. Dit is overduidelijk een fout in de installatiesoftware en blijkbaar wist zelfs de leverancier van dit probleem niets af. De installatieperikelen terzijde, is de de M-Audio kit uitgerust met een van de fraaiste en compleetste configuratietools uit deze test. Zo kunt u bij installatie uit een reeks voorgeconfigureerde speakersets kiezen van ondermeer Creative, Monsoon, Altec Lansing, Cambridge, Harman Kardon, Klipsch, Logitech en S4 Midiland. Onze Terratec Home Arena vonden we helaas niet in het lijstje terug, maar u kunt er uiteraard alle bestaande stereo-, 5.1-, 6.1- en 7.1-sets op aansluiten. U hebt veel instellingingsmogelijkheden op het niveau van de afzonderlijke luidsprekers. Ook de samplefrequentie (van 11025 Hz tot 96 KHz) en diepte (16 of 24-bit) is makkelijk te selecteren. Bepaalde bronnen worden uiteraard automatisch geselecteerd zoals de 44,1 KHz frequentie van traditionele audio-cd's. De bediening is intu'tief en de accuraat bewegende vu-metertjes zorgen voor een professioneel uiterlijk. Slechts één ding ontbreekt: een equalizer. Bovendien krijgt u bij deze kaart een volledige versie van Tony Hawk Pro Skater 3, MixMan Studio, VJ Lite en WinDVD 4 Dolby Digital EX version."