Het Europees Hof van Justitie heeft Google gisteren gedwongen een link te verwijderen naar een artikel waar een Spaanse man in werd genoemd. De man vond dat het artikel lasterlijk was, en wilde het verwijderd hebben van internet. 4 vragen over waarom dit een belangrijke uitspraak is voor Google en voor internetvrijheid en privacy.
1. Om welke uitspraak ging het precies?
Het Europees Hof van Justitie deed de uitspraak naar aanleiding van een Spanjaard, Mario Cosetja González. Hij klaagde Google in Spanje aan, omdat hij in de zoekresultaten telkens boven kwam drijven in een krantenartikel uit 1998. Toen schreef een dagblad dat de man noodgedwongen zijn huis diende te verkopen vanwege schulden. González vindt het niet meer relevant dat hij nog steeds in verband wordt gebracht met een zaak van 16 jaar geleden. Hij wilde daarom dat Google de zoekresultaten zou verwijderen.
Bij de Spaanse afdeling van Google ving hij bot, zowel bij de rechtbank als bij de Spaanse Hoge Raad. Daarop besloot de man naar het Europese Hof van Justitie te stappen. Die gaf hem vanmorgen gelijk.
2. Wat zei de rechter?
Volgens de rechter heeft de man inderdaad het 'recht om vergeten te worden' op internet. Het Hof stelt dat een zoekmachine alle resultaten over een persoon weergeeft, zonder dat de zoeker daar veel context over kan vormen. Dat is volgens het Hof een schending van privacy.
Het is opvallend dat de uitspraak tegen het advies van de advocaat-generaal ingaat. Die adviseur van de rechtbank stelde vorig jaar nog dat er onder Europees recht geen 'recht om vergeten te worden' bestond.
3. Waarom is deze uitspraak zo belangrijk?
De uitspraak is een stevige klap voor de internetvrijheid. Het is de eerste keer dat een uitspraak stelt dat een individuele burger zichzelf van het internet mag laten verwijderen. Omdat het een uitspraak is van het Europees Hof van Justitie, schept dat een precedent voor de toekomst. Andere (Europese) burgers kunnen zich beroepen op dit arrest, wat theoretisch zou kunnen betekenen dat iemand een nare Wikipedia-pagina over zichzelf zou kunnen laten verwijderen.
Bovendien laat de uitspraak ook zien dat een nieuwsaggregator als Google verantwoordelijk is voor het vinden van een balans tussen privacy en persvrijheid. Voorheen was dat alleen de verantwoordelijkheid van de media zelf.
Maar de uitspraak is nog om een andere reden belangrijk, namelijk de verantwoordelijkheid van een internationaal bedrijf. Omdat de uitspraak geldt voor een Spaanse burger maar wordt beoordeeld door een Europese rechter, vond Google dat het moest worden berecht volgens de regels van zijn thuisland (Amerika). Maar daar was de rechter het niet mee eens - de uitspraak geldt nu voor alle divisies van Google in Europa. Dat betekent dat iedere Europese burger in zijn thuisland kan verzoeken data te verwijderen.
4. Wat zijn de reacties?
Google is uiteraard teleurgesteld. Het bedrijf vindt het een slechte ontwikkeling voor de vrijheid van meningsuiting. "Nu kan iedereen die een probleem heeft met een bepaalde webpagina die offline laten halen. Dat gaat in tegen het vrije internet", laat de zoekgigant in een reactie weten. Ook de Nederlandse Vereniging van Journalistiek is het niet eens met de uitspraak, omdat het ermee laat zien dat niet alleen media verantwoordelijk zijn voor hun publicaties.
Toch zijn er ook positieve geluiden. Zo is burgerrechtenbeweging Bits of Freedom blij met de uitspraak. "Dit is een goede zaak. Het vergroot de verantwoordelijkheid van zoekmachines." Ook D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld is tevreden. "Google is niet alleen nog maar een doorgeefluik. Met deze uitspraak komt Europa weer in de leiding als het gaat om privacybescherming."