Facebook gebruikt ons al jaren als proefkonijnen

Facebook heeft ons jarenlang als proefkonijnen kunnen gebruiken voor psychologische experimenten. Onderzoekers binnen het sociale netwerk konden jaren onderzoek doen naar het gedrag van gebruikers door bijvoorbeeld tijdlijnen te manipuleren, zonder dat daar restricties aan zaten.

Ongelimiteerd onderzoek

De Wall Street Journal meldt vandaag dat Facebook tot een paar jaar geleden haast onbeperkt onderzoek mocht doen. Tegenwoordig moet een interne commissie binnen Facebook beoordelen welk onderzoek mag doorgaan en aan welke eisen dat moet voldoen, maar tot voor kort hadden onderzoekers vrij spel om gebruikers te manipuleren zoals ze wilden.

Onnodig bang maken

Dat is ook veelvuldig gebeurd, meldt de krant. Zo kregen duizenden Facebook-gebruikers in 2012 het bericht dat hun account zou worden afgesloten, omdat Facebook dacht dat zij bots waren. De mensen moesten hun identiteit bewijzen om het sociale netwerk weer binnen te komen. In werkelijkheid dacht Facebook helemaal niet dat ze robots waren. Het ging om een experiment om te kijken hoe mensen reageren op fraudemaatregelen.

Ook zijn er tientallen experimenten geweest waarbij gebruikers bepaalde berichten van vrienden of familie extra veel of juist extra weinig te zien kregen, om bijvoorbeeld te onderzoeken hoe gebruikers met familierelaties omgaan. Andere experimenten keken naar de oorzaak van eenzaamheid, of naar hoe sociale patronen zich verspreiden over grote groepen.

Verkiezingen beïnvloeden

De meeste onderzoeken keken vooral naar sociaal gedrag en waren volgens de website bedoeld om "te leren hoe Facebook beter kon worden voor de gebruikers." Er zitten echter ook serieuzere implicaties aan de onderzoeken, want Facebook kan via het manipuleren van tijdlijnen ook de uitslagen van politieke verkiezingen veranderen. Ook daar heeft het bedrijf mee geëxperimenteerd, met een onderzoek dat keek naar de politieke voorkeur van mensen en hoe die veranderde bij het voorschotelen van bepaalde berichten.

Honderden tests

Voor de onderzoeken heeft Facebook een Datawetenschap Groep opgericht. Die groep heeft sinds 2007 "honderden" tests uitgevoerd volgens de Wall Street Journal. Het ging volgens de krant om zo veel proeven, dat de Datawetenschapsgroep bang was dat gebruikers met meerdere onderzoeken tegelijk meededen. In de groep zitten wetenschappers die de validiteit van de onderzoeken op academisch niveau bestuderen. Pas sinds een paar maanden moet de groep echter ook kijken of de onderzoeken wel voldoen aan het privacy- en veiligheidsbeleid van Facebook.

Ophef

Facebook kwam vorige week onder vuur te liggen toen voor het eerst bleek dat de website de tijdlijn van gebruikers manipuleerde voor het doen van onderzoek. Het bedrijf betreurt de ontstane ophef, en biedt excuses aan "voor de slechte communicatie." Facebook blijft achter volledig achter het gebruik van wetenschappelijk onderzoek staan door het manipuleren van gebruikers.

Jij bent het product

De ophef geeft eens te meer aan dat Facebook ons kan gebruiken zoals het wil. Het aloude adagium "als je niet betaalt, ben je zelf het product" gaat hier meer dan ooit op. Volgens Facebook is het manipuleren van tijdlijnen voor onderzoek gerechtvaardigd, omdat gebruikers akkoord gaan met de algemene voorwaarden. Overigens stond het gebruiken van data voor wetenschappelijke experimenten destijds helemaal niet in de algemene voorwaarden.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten