De Endless Runway ontleent zijn naam aan de opvallende ronde vorm die luchtvaartwetenschapper Henk Hesselink voorstelt. Met een ronde landingsbaan die een terminal 360 graden omcirkelt, moeten vliegtuigen makkelijker kunnen landen, zijn vertragingen verleden tijd, en zouden er minder ongelukken moeten ontstaan. Vooral met de plek op de landingsbaan waar vliegtuigen kunnen opstijgen en landen valt veel winst te behalen. Op huidige vliegvelden moeten vliegtuigen altijd de baan kiezen met de beste luchtweerstand, maar die is maar zelden honderd procent efficiënt. Met de Endless Runway is dat wel het geval.

Het idee komt van een team van internationale wetenschappers af, onder leiding van de Nederlander Henk Hesselink. Hij is R&D-manager bij het Nederlandse Luchtvaart- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) en de geestelijk vader achter het concept.

De Endless Runway is een voorstel voor een cirkelvormige landingsbaan, waar de terminal en de vluchttoren in het midden liggen. De cirkelvormige baan loopt schuin op vanaf de binnenkant, zodat die een beetje schuin staat. Omdat de baan rond is, kunnen vliegtuigen altijd de juiste plek vinden om tegen de wind in op te stijgen en te landen. Dat heeft veel voordelen: het is beter voor het milieu en de capaciteit van het vliegveld wordt zo veel groter.

“In principe is de cirkel zo groot dat je op ieder moment drie vliegtuigen actief op de baan kunt hebben”, zegt Hesselink in een interview. Dat is meer dan je gemiddeld op een vliegveld hebt. Om zijn argument kracht bij te zetten pakte Hesselinks team alle vluchten op de drukste dag van het jaar op vliegveld Charles de Gaulle en gooide die in een simulatie van de Endless Runway. “Dat leverde geen problemen op.”

Niet oncomfortabel

De cirkel van de Endless Runway is zo’n 3,5 kilometer in diameter en is in totaal dus 10 kilometer lang. Dat is zo’n beetje de minimumafstand die nodig is om passagiers niet het gevoel te geven dat ze in een achtbaan zitten. Volgens Hesselink zorgt deze manier van opstijgen voor zo’n 1,2 G aan lichaamsdruk, vergelijkbaar met een trein die een bocht door gaat. Het grootste voordeel van het opstijgen in cirkelvorm is dat vliegtuigen geen last hebben van zijwind, maar altijd de perfecte windrichting kunnen kiezen. Buiten de efficiëntie en duurzaamheid daarvan is het ook nog eens veiliger: zijwind is de belangrijkste oorzaak van weergerelateerde ongelukken in de luchtvaart.

Het idee van een ronde opstijg- en landingsbaan is niet helemaal nieuw. In de jaren 60 experimenteerde de Amerikaanse luchtmacht al met een soortgelijk concept, maar dat werkte toen nog niet goed. Volgens Hesselink valt of staat het idee met computerondersteuning. “Verkeersleiding-computers waren toen nog niet slim genoeg, maar omdat die nu veel beter zijn geworden en we inmiddels gps kunnen inzetten, is het nu veel realistischer geworden om zo’n ronde landingsbaan te bouwen.”

Hindernissen

Het grootste probleem lijkt anno 2017 dan ook niet technologisch of natuurkundig te zijn, maar economisch. Hoewel Hesselinks concept aandachtig wordt bestudeerd, is lang niet iedereen enthousiast over het idee. Met name de praktische kant van het bouwen van zulke vliegvelden lokt weinig positieve reacties uit. Een Endless Runway zou niet alleen betekenen dat wereldwijd duizenden vliegvelden opnieuw gebouwd zouden moeten worden, maar ook dat piloten opnieuw getraind moeten worden en dat vliegtuigen moeten worden aangepast. Bovendien zijn de bouwkosten voor zo’n vliegveld vele malen hoger dan bij een conventionele landingsbaan.

Hesselink krijgt ook nog regelmatig kritiek van experts, piloten en luchtvaart-enthousiastelingen. Die stellen dat het landen op een ronde baan onveilig is, omdat het te veel druk zet op het landingsgestel, en dat de vleugels door de oplopende vorm van de baan te dicht bij de grond hangen. Hesselink zegt echter dat over al die scenario’s is nagedacht en dat dat geen probleem hoeft te zijn – vooropgesteld dat de ronde landingsbaan lang genoeg is.

De toekomst

Dat houdt Hesselink overigens niet tegen. Het concept mag weliswaar niet in de praktijk worden uitgevoerd, maar de onderzoeker ziet wel andere mogelijkheden voor zijn geesteskind. “Het zou ook in kleinere mate worden gebouwd om bijvoorbeeld drones te laten opstijgen of landen.” Een andere optie is om geen hele cirkel te bouwen, maar slechts een kwart en die als experimentele landingsbaan in te zetten. Daar is heus geen Schiphol of Heathrow voor nodig. Hesselink: “Het lijkt me mooi om klein te beginnen.”