Het kan ook zinvol zijn om je belangrijke netwerkapparaten continu te monitoren om bij problemen een melding te krijgen. Dat kan gelukkig perfect met een gratis tool als PRTG 100. Zodra er een netwerkfout wordt opgemerkt, krijg je een mailtje.
Paessler PRTG 100 is een netwerkmonitor voor systemen. Windows Server wordt aanbevolen, maar het werkt ook op Windows 7 of hoger. Het getal 100 verwijst naar het maximaal aantal sensoren dat je met deze gratis versie kunt activeren. Een sensor kun je zien als een module die één meetbaar onderdeel van je netwerkapparatuur kan monitoren. Dat kan bijvoorbeeld de cpu load van een server zijn, de vrije ruimte op een harde schijf of het dataverkeer van een switchpoort.
Het is mogelijk om meerdere sensoren op een apparaat te activeren. Op een printer bijvoorbeeld kunnen dat sensoren zijn voor de tonerstatus, papierstatus en ‘jam status’ (vastgelopen papier). Je vindt hier een overzicht sensors. Heb je meer dan 100 sensors nodig dan zijn er nog diverse stevig geprijsde commerciële varianten, maar in deze workshop verkennen we de gratis versie.
Paessler PRTG 100 installeren
Je hoeft geen client-software op je netwerkcomputers te installeren, want PRTG kan ook ‘agentless’ opereren. Deze modus volstaat voor het monitoren van computers (zoals geheugen- en cpu-gebruik) en van netwerkverkeer (voor Windows, macOS of Linux). Wil je ook andere netwerken monitoren dan moet je wel ‘remote probes’ van PRTG installeren. Die constructie valt echter buiten onze opzet.
Tijdens de installatie dien je een e-mailadres op te geven – eventuele notificaties worden standaard naar dit adres gestuurd. Ook moet je de licentienaam en -sleutel invullen, die te vinden zijn op de downloadpagina.
Je PRTG server is beschikbaar via een webinterface op poort 80 (http://localhost). De kans is groot dat je al meteen twee meldingen krijgt. Ten eerste word je aangeraden een beveiligde verbinding te maken (via https), ten tweede word je verzocht het standaard wachtwoord (‘prtgadmin’) aan te passen.
Beide opties regel je met een paar muisklikken – het vergt iets meer werk als je een eigen ssl-certificaat wilt gebruiken.
Netwerkscan uitvoeren
Als het goed is begint de tool meteen aan een netwerkscan binnen het subnet van je PRTG-server. Open de rubriek Apparaten voor een overzicht. PRTG voorziet in verschillende rubrieken (waaronder Lokale probe, Windows Clients en Servers, Virtuele Systemen en Printers) en tracht de gedetecteerde apparaten zelf in de juiste rubrieken onder te brengen.
Via de knopjes krijg je ook andere grafische weergaven. Het is mogelijk om extra (sub)groepen te creëren en zelf apparaten toe te voegen. Dat kan vanuit het uitklapmenu bij Apparaten. Je hebt dan wel kans dat PRTG onvoldoende informatie uit een of meerdere apparaten weet op te diepen. In dat geval dien je bepaalde instellingen van zo’n apparaat te controleren.
Nemen we een Windows-client als voorbeeld: klik die aan in het apparaatoverzicht en klik op Instellingen. Je kunt hier nu onder meer het ip-adres en de inloggegevens invullen. Deze laatste worden standaard overgeërfd van de groep Clients: schakel deze optie uit als je hier zelf Computernaam (of Domein), Gebruiker en Wachtwoord wilt invullen.
Open bovenaan ook Systeem Informatie. Krijg je hier nauwelijks gegevens te zien (bij de rubrieken Systeem, Hardware, Software, Gebruikers, Services en Processen) dan moet je wellicht nog enkele instellingen op de client aanpassen, zoals het inschakelen van WMI, Remote Registry en RPC. Je vindt daarvoor suggesties onderaan de pagina. Desnoods googel je naar zoektermen als enable remote wmi en dergelijke.
Paessler PRTG 100 sensors
Standaard wordt bij elk apparaat een ping-sensor geïnstalleerd. Op je lokale probe (PRTG-server) zijn er dat een stuk meer, waaronder System Status, Vrije Schijfruimte en sensoren die de connectiviteit van je actieve netwerkadapters monitoren. Op een bescheiden thuisnetwerk heb je op deze manier al meteen een twintigtal sensoren opgebruikt.
Je kunt overbodige sensoren verwijderen, maar ook juist extra sensoren creëren. Om een sensor weg te halen klik je die bij het beoogde apparaat met de rechtermuisknop aan en kies je Verwijderen / Object verwijderen. Een sensor creëren doe je via de knop Sensor toevoegen. Je krijgt dan een hele reeks sensoren voor het gekozen apparaat(type) te zien.
Om gerichter te werken kies je de gewenste opties in het blauwe kader bij Wat te Monitoren, zoals Process Gebruik, Linux/macOS en desgewenst ook de Gebruikte Technologie, met keuze uit Ping, SNMP, WMI, HTTP, PowerShell, enzovoort.
Klik de gewenste sensor aan en vul de nodige gegevens in waarna je die met de knop Aanmaken aan het apparaat toevoegt. Overigens kan PRTG zelf ook sensoren aanbevelen op basis van het herkende apparaattype. Je vindt die dan terug bij Aanbevolen Sensoren, nadat je het apparaat hebt aangeklikt. Zo suggereerde de tool bij een van onze Hyper-V hosts sensoren als SSL Security Check, SSL Certificate en HTTPS.
Notificaties
Je hoeft vervolgens een sensor maar aan te klikken om (ook historische) detailinformatie te krijgen. Of je opent bovenaan de rubriek Sensoren en je selecteert een sensor voor uitgebreide feedback. Bovenaan vind je dan Instellingen terug, waar je verschillende aspecten van de geselecteerde sensor kunt aanpassen, zoals de foutgrenzen en het scaninterval. Om een specifiek interval te kunnen instellen moet je eventueel eerst de optie overerfd van uitschakelen. Realtime informatie krijg je via de rubriek Live gegevens, bovenaan. Hier vind je onder meer ook Notification triggers terug. Via de blauwe plusknop Status Trigger Toevoegen geef je hier aan wat er moet gebeuren bij een foutstatus.
Handig is ook dat je een foutstatus kunt simuleren om na te gaan of de notificaties functioneren. Klik een sensor in het overzichtsvenster met de rechtermuisknop aan en kies Simuleer foutstatus. Een handig overzicht van de gegenereerde alarmen krijg je via de rubriek Alarmen.
Goed om weten: er bestaan ook iOS- en Android-apps van PRTG. Bij Setup / Mijn Account vind je een QR-code waarmee je snel een verbinding legt met je PRTG-server, zodat je voortaan ook op je smartphone een overzicht van Apparaten, Sensoren, Alarmen, enzovoort krijgt.