Linux Mint installeren en de belangrijkste instellingen

Na de installatie kun je eigenlijk direct met Linux Mint aan de slag. Vrijwel alles werkt gewoon. Het gebruik van lastige opdrachten via de zogeheten terminal is een enkele keer handig om op terug te vallen, maar je zult het in de praktijk zelden nodig hebben. Vrijwel alles is via de desktop in te stellen, mede dankzij het werk van het team achter Linux Mint dat veel software zelf schreef.

De installatie behandelen we beknopt, aangezien je hier vermoedelijk al wat ervaring mee hebt. Het begint natuurlijk met het downloaden van het iso-bestand op de website van Linux Mint. Installeren vanaf een usb-flashdrive is het handigst. Je kunt met balenaEtcher zo’n usb-flashdrive prepareren. Daarmee kun je vervolgens Linux Mint installeren, door via de biosinstellingen te zorgen dat de pc vanaf deze usb-flashdrive wordt gestart.

Verkennen en installeren

Na het starten vanaf de usb-flashdrive kom je direct in een probeeromgeving waar je het besturingssysteem kunt verkennen, maar aanpassingen of documenten die je maakt worden niet bewaard. Ook zie je een icoontje om het daadwerkelijk te installeren. We kiezen bij de installatie voor de Nederlandse taal. Je ziet een optie voor het installeren van programmatuur van derden voor videokaarten en draadloze netwerkkaarten. Het is verstandig die aan te vinken, omdat deze ook belangrijke coderingen omvat voor mediabestanden. We kiezen het standaard installatietype, waarbij het ext4-bestandssyteem wordt gebruikt. Via Iets anders kun je zelf de partities indelen en daarbij ook het modernere btrfs-bestandssysteem selecteren.

Btrfs is net als zfs een modern bestandssysteem dat voor betere data-integriteit kan zorgen en ook extra’s biedt zoals compressie en snapshots. Bij enkele distributies is dit het standaard bestandssysteem. Linux Mint is wat conservatiever met de keuze voor ext4. Wellicht omdat btrfs wat stabiliteit betreft niet de beste reputatie heeft. Optioneel kun je wel voor btrfs kiezen, wat voor Linux-beginners die wél al computerervaring hebben in ieder geval één praktisch voordeel heeft. Je kunt namelijk razendsnel momentopnames maken, bijvoorbeeld vlak voor de installatie van software, en die terugzetten als het in de soep loopt.

© PXimport

In dit artikel maken we straks momentopnamen via rsync: dat is niet afhankelijk van het bestandssysteem, maar vraagt wel veel meer tijd en ook de snapshots nemen meer ruimte in.

Ten slotte maak je bij de installatie een eerste account voor jezelf. Omdat we op de pc meerdere gebruikersaccounts gaan maken, zetten we het vinkje bij automatisch aanmelden uit. Na het opnieuw opstarten log je in en kun je aan de slag!

Linux Mint updaten

Na het starten verschijnt het welkomstscherm met wat tips voor je eerste stappen in Linux Mint. Rechts in de werkbalk zie je wellicht ook al een icoontje voor Bijwerkbeheer waarmee je de software kunt bijwerken. Je kunt het ook openen door de naam via het startmenu op te zoeken. Om dat startmenu te openen kun je overigens gewoon de Windows-toets gebruiken. Loop Bijwerkbeheer door, zodat je alle updates voor het besturingssysteem hebt. Er wordt voorgesteld een spiegelserver (mirror) in de buurt te selecteren. Dat raden we zeker aan, omdat dit het downloadproces zal versnellen. Je kunt dit via Bewerken / Pakketbronnen instellen.

Momentopnamen maken

Tijdens het gebruik wordt ook al snel geadviseerd om momentopnamen (snapshots) van systeembestanden te maken met het hulpprogramma Timeshift. Dat kan naar keuze via rsync of het btrfs-bestandssysteem. Die laatste optie is uiteraard alleen bij een (handmatige) installatie met btrfs daadwerkelijk te gebruiken. Momentopnamen worden standaard bewaard in een timeshift-map op dezelfde schijf en kun je eventueel inplannen, zodat ze bijvoorbeeld dagelijks of wekelijks worden uitgevoerd. Je kunt momentopnames ook op een usb-flashdrive wegschrijven. Als je dat wilt doen, is het handig eerst met het hulpprogramma Schijven de bestaande partities te verwijderen. Maak dan een nieuwe ext4-partitie en formatteer deze. Koppel vervolgens de usb-flashdrive om deze in Timeshift te kunnen gebruiken als bestemming.

Een eerste snapshot direct na de installatie is met een snelle (usb3-)flashdrive binnen enkele minuten klaar en neemt ongeveer 8 GB aan ruimte in beslag. Daarbij gaan we ervan uit dat je de gebruikersmappen (/root en /home) niet meeneemt, wat ook de standaardinstelling is. Er zijn meer mogelijkheden om een back-up te maken. Een daarvan is CloneZilla waarmee je buiten het besturingssysteem om een complete image van de harde schijf of ssd kunt maken, zodat je een volledige back-up hebt als er wat misgaat.

© PXimport

Gebruikers en wachtwoorden

Als beheerder heb je het wat drukker: behalve bij het inloggen wordt ook bijvoorbeeld voor het gebruik van systeemhulpprogramma’s en na een periode van inactiviteit (standaard een kwartier) om je wachtwoord gevraagd. Vind je dat hinderlijk, dan kun je dit wat beperken. Als je de enige gebruiker bent, zou je via Aanmeldvenster voor automatisch inloggen kunnen kiezen. En via Schermbeveiliging kun je de periode van inactiviteit wat vergroten of het vergrendelen na inactiviteit helemaal uitzetten. Wat de hulpprogramma’s betreft zul je merken dat er, zodra je het systeem naar wens hebt ingericht, nog maar weinig naar je wachtwoord wordt gevraagd.

In Linux Mint wordt de /home-map gebruikt om gebruikersgegevens en voorkeursinstellingen in op te slaan. Hierin krijgt elk gebruikersaccount een eigen map met daarin weer mappen als Afbeeldingen, Downloads en Documenten. Het voordeel van deze constructie is dat de partitie met het besturingssysteem leeggehaald kan worden zonder dat je de gebruikersgegevens verliest. Het werken met meerdere gebruikers is eigenlijk heel eenvoudig. Je kunt ze aanmaken onder Beheer / Gebruikers en groepen, waarbij je kunt kiezen of iemand een ‘gewone’ gebruiker of beheerder is. Iedere gebruiker heeft na het inloggen zijn eigen omgeving.

De belangrijkste initiële instellingen heb je nu achter de rug, zodat je met een gerust hart aan Linux Mint kunt beginnen!