"Het leren van een nieuwe taal kost altijd een hoop tijd. Volle agenda's en strakke werkschema's maken het er ook niet makkelijker op om één of meer malen per week een les bij te wonen. Gelukkig biedt de pc een goed alternatief om een taal geheel in eigen tempo op te pikken. Dankzij de computer beschikt u met de juiste taallessen op cd-rom over een persoonlijke coach die u al een heel eind op weg helpt. Alleen, welke moet je kiezen? Alle aanbieders van talencursussen op cd-rom beloven dat u binnen de kortste keren de door u gekozen taal spreekt, maar de verpakkingen vertellen u nauwelijks hoe ze dat doen en welke methode ze gebruiken. De verschillen beginnen al bij de prijs: sommige toepassingen zijn spotgoedkoop, voor anderen moet u flink wat euro's neertellen. Daardoor kan ook de inhoud van de verschillende pakketten behoorlijk verschillen. Sommige pakketten leveren alleen een basisprogramma, bij anderen krijgt u een audio-cd of cassette en soms zelfs een hoofdtelefoon met microfoon mee. Vier talen Behalve de verschillen in aanpak, onderscheiden de diverse methodes zich ook in het talenaanbod. Voor vrijwel elke moderne vreemde taal is wel een methode beschikbaar, maar lang niet iedere softwareontwikkelaar biedt ook elke taal aan. Wat wel opvalt is dat aan de talenreeks van één aanbieder over het algemeen wel één universele lesmethode ten grondslag ligt. Vandaar dat wij ons in deze massatest kunnen beperken tot de cursussen voor de vier populairste vreemde talen: Duits, Engels, Frans en Spaans. Omdat niet elke reeks in deze test deze vier talen ook in hun gamma heeft, geven we per bespreking aan in welke talen we de methodes hebben bekeken. Voor een overzicht van het totale spectrum aan talen per leerreeks, verwijzen we u naar de websites van de verschillende uitgevers. ***weblogo Beoordeling Bij het testen van de verschillende taalcursussen kijken we in de eerste plaats naar de gebruikte leermogelijkheden. Anders gezegd: welke toepassingen begeleiden u zo optimaal mogelijk bij het leren lezen, schrijven, begrijpen en spreken van een vreemde taal? Vervolgens bekijken we welke lesmethode er binnen een talenreeks wordt toegepast: is er sprake van een speelse aanpak, of zijn de lessen volgens klassieke lijnen opgebouwd? Tot slot kijken we ook naar de doelgroep van de cursus (toeristen, zakenlieden, etc) en of de geboden leerstof op deze groep aansluit. In de tabel op pagina XX vertaalt dit zich in een optimale score van 5. Een lager cijfer wil zeggen dat de geboden stof te simpel is voor de beoogde doelgroep, een hoger cijfer dat het te moeilijk wordt. In deze tabel zijn de resultaten overigens per reeks gebundeld, omdat de opmerkingen binnen eenzelfde reeks voor alle talen gelden. De eindconclusie splitsen we echter wel per taal op; niet alleen levert niet elke softwarereeks alle door ons geselecteerde talen, ook de afwijkingen tussen de verschillende talen binnen een reeks kunnen de balans per taal naar een ander pakket doen omslaan. In de kaders leest u per taal wat volgens ons de beste methode is. Daarbij kijken wij naar het totaalconcept; uw persoonlijke leerdoelen en voorkeuren kunnen natuurlijk tot een andere keuze leiden Bij de beoordeling van de leermethode houden we geen rekening met eventueel meegeleverde gratis extra's, maar melden we die wel in de tabel. Over het algemeen geldt echter wel dat voor een optimaal gebruik van de pakketten een op de pc aangesloten microfoon sterk aan te bevelen is. Davilex Easy ***Engels, Frans, Spaans*** Met de Easy-reeks richt softwareontwikkelaar Davilex zich in de eerste plaats op de vakantieganger. Dit blijk ondermeer uit de aanvullende informatie over de verkeersregels en de lokale keuken. Die krijgt u overigens wel eerst in de vreemde taal te zien, pas daarna in vertaling. Hiermee wordt het voor de complete beginner meteen al iets moeilijker gemaakt. Dit geldt niet voor de oefeningen zelf; deze sluiten beter aan bij het beginnersniveau. De nadruk in deze cursus ligt op spreekvaardigheid en veel minder op grammatica, waardoor Easy minder geschikt is voor studenten. Toeristen willen zich nu eenmaal verstaanbaar kunnen maken en grammatica interesseert hen daarbij minder. Ieder hoofdstuk bestaat uit een aantal onderdelen, zoals situaties, taalregels, taalspelletjes en handige tips. De videobeelden zijn mooi en sober. Nadat u de volledige conversatie gezien hebt, kunt u de tekst zin per zin afspelen en beluisteren. Zijn er woorden die u niet begrijpt, dan kunt u de Nederlandse vertaling meteen opvragen. Er is ook een mogelijkheid om zelf zinnen in te spreken, maar u zult dan wel een eigen microfoon moeten gebruiken. De uitspraak wordt door het programma niet gecorrigeerd. U kunt alles afdrukken en hebt een woordenboek waarin u een overzicht vindt van alle termen uit de betrokken les. Daarbij vindt u eveneens een verwijzing naar de situatie waarin deze voor het eerst werd gebruikt. Het aantal oefeningen is in alle beschikbare talen erg beperkt: wie na het voltooien van een hoofdstuk of de hele cursus een toets nog eens wil overdoen, krijgt exact dezelfde vragen voorgeschoteld. Daar staat tegenover dat dit pakket erg goedkoop is. Denda: Tell Me More ***Engels, Frans*** De Tell Me More-reeks van Denda kent twee varianten: één voor beginners en één voor gevorderden. De opbouw van beide cursussen is echter identiek: het hele menu is opgebouwd in Flash, wat de gebruiksvriendelijkheid zeker ten goede komt. Aan het begin van de cursus geeft u uw naam op en kiest u eventueel een wachtwoord. Daarna worden er drie opties geboden: de Vrije methode, Methode met begeleiding of Dynamische methode. In het eerste geval krijgt u meteen toegang tot alle onderdelen en kunt u zelf bepalen waar u begint. In het tweede geval stelt Tell Me More aan de hand van uw leerprioriteiten een lesprogramma samen. In het laatste geval wordt de lesinhoud aangepast aan uw lesdoelstellingen én uw behaalde punten. De methode zelf werkt goed: als cursist word je gedwongen actief de taal te leren - enkel bij de grammatica is dat niet het geval. Verder krijgt u tijdens de cursus heel wat toeristische informatie mee en is er via Club Auralog de mogelijkheid om via internet in forumdiscussies uw taalkennis actief verder te ontwikkelen. Door de toepassing van Flash, zijn de mogelijkheden haast eindeloos. Zo kunt u zelf de basistaal - de taal waarin de toepassing u wegwijs zal maken - instellen. Dat neemt niet weg dat het geheel nogal chaotisch oogt. Over het geheel genomen werkt de Tell Me More-reeks prettig. Een speciale tutor legt u de werking van de vele knoppen op het scherm uit. Dit wordt op den duur wel wat vervelend, maar dan kunt u de tutor ook eenvoudig uitschakelen. Denda Talk to me ***Duits, Engels, Frans, Spaans*** Dit is de enige talenreeks waarbij de naam van het pakket per taal varieert. Zo heten de Duitse, Franse en Spaanse versie respectievelijk Sprich mit Mir, Parle-moi en Hablame. Bovendien zijn er twee versies: één voor beginners en één voor gevorderden. Hebt u eenmaal één versie ge'nstalleerd, dan is het invoeren van een cd met een andere taal voldoende om de toepassing te starten. Toch is deze serie heel wat minder indrukwekkend dan de Tell Me More reeks. Hier krijgt u ongetwijfeld de droogste opleiding voorgeschoteld, waarbij de nadruk ligt op de taal aanleren en dan vooral de communicatie en de juiste uitspraak. Veel Nederlandstalige uitleg hoeft u niet te verwachten: u wordt bij wijze van spreken meteen voor de leeuwen geworpen. Daarmee is dit zonder twijfel ook de meest intensieve taalcursus in deze test. Er wordt zelfs gelet op de wijze waarop u woorden en zinnen uitspreekt. Daarvoor kunt u uw uitspraak opnemen om te zien in hoeverre u de juiste intonatie benadert. De oefeningen richten zich in eerste instantie op de uitspraak en de woordenschat. Grammatica komt enkel in het dictee aan bod. Naast de beginners en de gevorderdenversie is er ook nog een oudere versie van deze talenreeks op de markt. Deze bestaat uit één cd en is bijzonder scherp geprijsd. Een koptelefoon met microfoon is hier echter niet bij inbegrepen. Dit is wel het geval bij de duurdere nieuwe versie met twee cd-rom's. Bij deze versie krijgt u ook toegang tot een website met extra informatie. Wie de oefeningen maakt in de oude versie, kan dit nog doen door de woorden te verslepen met de muis. In de nieuwe versie moet u de woorden zelf in de juiste positie plaatsen door ze uit te spreken. Een nadeel van deze cursusreeks is dat deze - net als de Tell Me More reeks - een nogal chaotische indruk achterlaat. Idiomas Top-idio ***Engels, Frans*** Top-idio is ongetwijfeld de eenvoudigst vormgegeven cursusreeks. Het ontbreken van alle franje heeft veel te maken met de systeemeisen: u hebt namelijk voldoende aan een 386-processor. Dit betekent niet alleen dat u geen multimedia hoeft te verwachten, maar ook dat de interactiviteit ver te zoeken is. Toch maakt dit de opleiding niet minder interessant. De taalcursussen zitten sober maar logisch in elkaar. Idiomas levert over het algemeen sterke opleidingen af. Dat mag ook niet verbazen als u weet dat er eerst uitvoerig basiswerk in het het betrokken land word gedaan voor er een cursus op poten wordt gezet. De nadruk ligt bij Top-idio op het verwerven van een woordenschat, het gebruik van werkwoorden en de juiste uitspraak. Dit laatste blijft beperkt tot het geven van het goede voorbeeld; u kunt met dit programma niet testen hoe goed of slecht uw uitspraak is. De kwaliteit van de geboden leerstof is degelijk, maar de aankleding zal in deze moderne tijden met multimedia nog maar weinig mensen weten te bekoren. Wie nog met een oudere computer werkt heeft hier echter een heel aardig pakket aan. Idiomas Multimedia taalcursus ***Engels, Duits, Frans, Spaans*** De inhoudelijke kwaliteit die we in Top-idio al zagen, wordt in deze tweede taalreeks van Idiomas consequent doorgetrokken. Tijdens het installeren blijkt wel dat we via e-mail een licentiecode moeten aanvragen; vervelend wanneer u niet over een internetverbinding beschikt. Maar eerlijk is eerlijk: het antwoord laat niet lang op zich wachten, zelfs niet op oudejaarsavond! Ook wordt ons aangeraden een upgrade uit te voeren om een nog optimalere werking te krijgen. Wanneer u meerdere taalversies naast elkaar gebruikt, is deze update maar één keer nodig. Zorg er in dat geval wel even voor dat u eerst alle taalopleidingen ge'nstalleerd hebt voordat u de update uitvoert! De meeste oefeningen zijn opgebouwd rond een hele reeks keuzemogelijkheden waarvan er maar eentje de juiste is. Dat maakt 'giswerk' al heel wat moeilijker, waardoor deze taal-cd op dat punt boven de anderen uitsteekt. Nieuwe woorden worden steevast in een filmpje van behoorlijke kwaliteit ge'ntroduceerd. Idiomas presenteert de informatie nogal droog en maakt minder gebruik van een flitsende navigatie of van schitterende foto's dan andere softwareontwikkelaars. Het grammaticagedeelte is behoorlijk theoretisch en oefeningen daarin zult u tevergeefs zoeken. U kunt deze reeks dan ook het best zien als een cursusboek waaraan een laagje multimedia is toegevoegd. Verfrissend is dat deze reeks niet specifiek gericht is op toeristen, maar een meer algemene inhoud voorstaat. Daardoor kunnen de thema's divers zijn, waardoor de stof zelf inhoudelijk minder saai wordt. Ook wordt er duidelijk gebruik gemaakt van native speakers. Toch nog een minpuntje: de oefeningen komen rechtstreeks uit de besproken leerstof. Op zich is dat niet slecht, maar als cursist kun je alles na-apen. Wordt er in het filmpje over een fiets gesproken, dan zal in de oefening diezelfde fiets ook aan bod komen Mindscape Basiscursus ***Engels, Spaans*** De structuur bij de basiscursus van Mindscape is vanaf het begin erg duidelijk en wordt in alle lessen doorgetrokken, wat de herkenbaarheid en het gebruiksgemak ten goede komt. Hoewel de aan te leren taal binnen het programma ook de werktaal is, is de vertaling nooit ver weg. Hier staat tegenover dat deze basiscursus niet erg uitgebreid is. Wie over alle mogelijkheden binnen deze methode wil beschikken, kan het best meteen kiezen voor de uitgebreidere Vanzelfsprekend-reeks van Mindscape, die we hieronder behandelen. De basiscursus is geschikt als voorbereiding op een reis en probeert u verder te helpen in een aantal specifieke situaties die u in het land dat u wilt bezoeken tegen kunt komen. Mindscape Vanzelfsprekend ***Duits, Engels, Spaans*** In de Vanzelfsprekend-reeks is de opbouw van de cursus toegespitst op toeristen of zakenlieden die via een luchthaven het land binnenkomen. De te leren taal is voertaal, maar Nederlandse vertalingen zijn vlot beschikbaar. De reeks richt zich op beginners, maar ontwikkelt zich verder wel naar de middelgevorderde en ook gevorderde gebruiker. Elke les begint met een heldere formulering van de leerdoelen. De opbouw is logisch en de voorbeeldteksten zijn ingesproken door native-speakers. Voor het zelf inspreken van teksten wordt er bij het pakket een koptelefoon met microfoon meegeleverd. Daarmee kunt u de woorden of zinnen zelf uitspreken en opnemen om vervolgens vast te stellen hoe goed uw uitspraak is. Daarnaast wordt er bij elke taal een uitgebeid werkboek meegeleverd, dat uit twee delen en een aantal bijlagen bestaat. Het eerste deel bevat de oefeningen per hoofdstuk. Daarnaast hebt u ook de beschikking over de uitgeschreven dialogen met vervolgens nog in bijlage de oplossingen van alle oefeningen, een grammatica-index en een lijst van de belangrijkste woorden. Mindscape heeft met de reeks Vanzelfsprekend een heel interessante cursus uitgebracht die heel wat in zijn mars heeft, al laat het bij de Engelstalige cursus een paar steekjes vallen (zie kader). Spectrum Communicatietraining ***Duits, Engels, Frans, Spaans*** De reeks van Spectrum kent een geheel eigen opzet. Videoclips zijn vervangen door een soort fotoroman waarbij u de teksten al dan niet uitgeschreven kunt laten weergeven. Een nadeel van deze opzet is dat het hierdoor even duurt voor u uw weg zult vinden. Al bij de start van de cursus spreekt een lokale schone u aan in de te leren taal. Voor iemand die de betrokken taal niet kent kan dit intimiderend overkomen, maar door het indrukken van de Alt-toets kunt u eenvoudig naar de Nederlandse vertaling luisteren. Waar u ook even aan zult moeten wennen, is de IntelliPlan-structuur. Hiermee springt u vlotjes tussen de verschillende onderdelen, zonder een bepaalde volgorde aan te hoeven houden; u begint gewoon met wat u het belangrijkst vindt. De opbouw van de leerstof wijkt af van die van de andere cursussen in de test. Eerst en vooral wordt de uitspraak geoefend, daarna komt de basis aan bod: leren tellen, maar ook leren groeten, een klacht uiten of vragen hoe laat het is. Een aantal van deze onderwerpen wordt later nog wat diepgaander behandeld. De structuur van iedere les is identiek. Wie af en toe terug wil kunnen vallen op een tutor, vindt hier precies wat hij nodig heeft. Via Webmate kunt u via e-mail online begeleiding krijgen, terwijl u zich via Webmag kunt abonneren op een online tijdschrift met extra informatie over het land, de taal en de mensen. Geef de tutor echter wel wat tijd om de vraag te beantwoorden - in ons geval duurde het toch enkele dagen. Het resultaat van de cursus wordt zowel op het totaal als op ieder onderdeel afzonderlijk beoordeeld, wat maakt dat u meteen weet hoe goed of slecht uw algemene kennis is en aan welke onderdelen u nog moet werken. Alleen spijtig dat de grammatica minder uitgelegd wordt. Er zijn wel oefeningen, maar voor de beginner is het lastig te bepalen wat het juiste antwoord is. Conclusie Is het mogelijk om aan de hand van een cd-rom een taal te leren? Kort gezegd: ja. Daar moeten we echter meteen aan toevoegen dat taaldocenten niet meteen voor hun baan hoeven te vrezen. Er zijn nu eenmaal dingen die u in een klas gemakkelijker aanleert dan vanaf een cd-rom. Sommige pakketten proberen dit te ondervangen door u een online tutor aan te bieden, maar de reactiesnelheid van sommigen laat daarbij toch wel wat te wensen over. Het kiezen van het 'beste' taalpakket voor een bepaalde taal blijkt een lastige opgave, omdat iedere methode wel iets heeft waarop het de anderen naar de kroon steekt: de prijs, de kwaliteit, de mogelijkheid om op een ouder systeem te draaien, enz Uiteindelijk blijkt het niet mogelijk om een hele reeks als winnaar aan te wijzen. Om te beginnen zijn namelijk niet in elke reeks alle geselecteerde talen beschikbaar, belangrijker nog is dat er binnen eenzelfde reeks ook kleine kwaliteitsverschillen zijn die de weegschaal soms naar een ander taalpakket doen uitslaan. Duits: Spectrum Communicatietraining Een schitterende toepassing om uw Duits op te frissen. De mogelijkheid om via de Voice Pilot het programma te sturen in de Duitse taal maakt deze methode aantrekkelijk. En wie behoefte heeft aan een online leraar, kan via de Webmate hulp krijgen. Engels: Idiomas Multimedia taalcursus In deze cursus spreekt vooral de keuze van het vlekkeloze Britse Engels ons erg aan. Ook de algemene onderwerpen pleiten in het voordeel van deze taalversie. Alleen spijtig van de taalmodule, die beter had gekund. Frans: Denda Tell me More Hoewel de Tell me More reeks licht chaotisch overkomt, kiezen we voor de Franse taal toch voor dit pakket van Denda (beginners en gevorderden). Vooral de hippe interface en de mogelijkheden van Club Auralog trekken onze aandacht. Spaans: Mindscape Vanzelfsprekend Wie een volledig pakket zoekt en daar wat geld voor over heeft, kan goed terecht bij Vanzelfsprekend Spaans, versie 7.0 aan van Mindscape aan. Alles wat we van een taalpakket mogen verwachten zit erin, inclusief een werkboek. *** Kader De professional Om een indruk te krijgen van de didactische opzet van de verschillende leermethoden, vroegen we de mening van Ingrid Vermeir, docente Engelse taal. “De Multimediaopleiding van Idiomas benadert nog het best die van het traditionele onderwijs, al zijn de grammaticale oefeningen beperkt. De Nederlandstalige instructies zijn goed en zullen de echte beginner niet meteen afschrikken. De uitspraakmodule is wel voor verbetering vatbaar: zelf kwam ik nooit boven het gemiddelde uit, wat toch wel bizar is. Ook de grammatica is wel erg theoretisch. Gelukkig is de rest van de cursus wel (inter)actief en komen alle vaardigheden (lezen, schrijven, spreken en luisteren) aan bod. Daarom is dit voor mij het beste pakket.” “Tell Me More en Talk to Me van Denda zijn wat onoverzichtelijk. Doordat alles is onderverdeeld in ateliers en thema's, is het in de vrije methode zoeken naar de logica. Ook ontbreekt in deze modus de niveauaanduiding en een overzicht van de lesinhoud: je opent dan maar iets op goed geluk. Het voordeel is weer wel dat hierdoor ook algemene, niet-toeristische onderwerpen aan bod komen. Het materiaal is zeker niet slecht, maar is jammer genoeg wel ondoorzichtig. De dialogen zijn natuurlijk, de taal prachtig (native speakers) en de spraakherkenning werkt in beide uitstekend.” “De Communicatietraining van Spectrum is zeker niet bedoeld voor de totale beginner, maar kan wel gebruikt worden als opfrisser. Voor de Engelse versie wordt vooral gebruik gemaakt van het Amerikaans: Brits Engels wordt vaak niet als goed herkend. Interactief is de toepassing ook, alleen het aansturen via stemcommando's wil bij mij niet erg goed lukken.” “Easy van Davilex laat zich niet zo eenvoudig installeren. Het is ook een beetje ontnuchterend om te zien dat dit soort cursussen nog verkocht wordt. Na het lezen van de verpakking werd ik zelfs een beetje boos: de belofte van een volledige cursus met grammaticale ondersteuning en een continue controle op de uitspraak wordt niet waargemaakt. Het biedt wel een eindeloze reeks losstaande woorden en zinnetjes aan, maar is alleen gericht op vertalen. Met een gewoon woordenboek bereik je hetzelfde.” “Mindscapes Basiscursus en de uitgebreidere variant Vanzelfsprekend zijn volledig gericht op Amerika. Antwoorden met een Britse intonatie worden fout gerekend. Bovendien zijn de mogelijke antwoorden beperkt: alleen de mogelijke antwoorden die in de cursus zelf aan de orde gekomen zijn, worden goedgekeurd. Tijdens de lessen wordt je als cursist niet persoonlijk aangesproken, maar toch moet je actief deelnemen. De grammatica is weer erg theoretisch. Ondanks 7de eenzijdige gerichtheid op Amerika een goede methode”. "