Facebook wil de derde wereld voorzien van internet - maar is dat wenselijk?

Het lijkt soms alsof iedereen ter wereld direct toegang heeft tot internet, maar in werkelijkheid maken 'slechts' 3,2 miljard mensen gebruik van 'het internet'. Dat betekent dat nog eens 4 miljard aardbewoners niet online kan. Dat moet veranderen als het aan Facebook ligt. Oprichter Mark Zuckerberg heeft namelijk ambitieuze plannen voor een wereldwijd internet. Maar tegen welke prijs...?

Wat is Internet.org?

Mark Zuckerberg presenteerde zijn Internet.org-initiatief voor het eerst in 2013. Hoewel Zuckerberg samenwerkt met allerlei organisaties zoals Nokia en Opera blijft de stichting onlosmakelijk verbonden met Facebook.

Zuckerberg wil er, heel breed gezegd, voor zorgen dat iedereen ter wereld op internet kan. Dat doet het bedrijf door nu zelf een satelliet te lanceren. Het plan is ambitieus, want een dergelijk initiatief gaat veel verder dan alleen het aanleggen van de juiste infrastructuur.

Zo wil Facebook ook zorgen dat inwoners van arme gebieden aan goedkope telefoons of laptops kunnen komen. Een ander 'probleem' is volgens Internet.org dat de gebruikers vaak de meerwaarde van internet niet inzien. Zuckerberg zal dus ook moeten werken aan betere voorlichting.
 

Hoe Internet.org werkt

Internet.org is een complete infrastructuur om iedereen aan internet te helpen

Internet.org is meer dan alleen een provider of een app. Het is een samenwerking tussen bedrijven en websites die allemaal toewerken naar landelijk netwerk, en de mogelijk iedereen ter wereld internettoegang te geven.

Het project lanceerde een paar maanden geleden in India. Daar bestond Internet.org uit een app die gebruikers konden downloaden, om van daaruit gratis naar een aantal websites te surfen. Facebook werkte daarvoor samen met een provider, Reliance. In de gebieden waar Reliance dekking heeft, kunnen gebruikers online via de app om daar naar gratis naar 38 websites te surfen. Daaronder vallen onder andere Wikipedia, nieuwssites, een vertaalwebsite, en een website met agrarische informatie.

Die 38 websites zijn er al een stuk meer dan de 16 die je in Ghana en Tanzania via Internet.org kunt bezoeken. Ook daar is Internet.org in mindere mate aanwezig.
 

Facebooks problemen met hardware

Uiteindelijk wil Internet.org echter geen gebruik meer maken van de infrastructuur van providers. Dat is namelijk een ingewikkelde constructie, waarbij contracten moeten worden afgesloten in duizenden verschillende regio's. Bovendien is een 100%-dekking nergens mogelijk op de manier waarop we nu, via zendmasten, voor internet zorgen.
 

Facebook wil zelf satellieten gebruiken om de infrastructuur aan te leggen. Maar snapt Facebook hardware wel genoeg?

Zuckerberg heeft daarom een ander ambitieus plan. Hij wil zelf de infrastructuur aanleggen, met satellieten. Facebook heeft daarvoor nu een contract afgesloten met Eutelsat, een bedrijf dat al communicatiesatellieten bouwt. De eerste satelliet, AMOS 6, moet ion 2016 worden gelanceerd en moet internet brengen naar regio's als de Zuidelijke Sahara en andere Afrikaanse gebieden.
 

De uitdagingen voor Facebook

Overigens is dat een flinke uitdaging voor Facebook. Dat is namelijk erg goed in software, maar het bedrijf (en Zuckerberg) heeft maar weinig kaas gegeten van hardware. Dat bleek onder andere toen Facebook een paar jaar geleden een eigen telefoon probeerde uit te brengen. Het bedrijf kwam er toen achter dat een 'Facebook-telefoon' een heel stuk moeilijker te maken is dan een goede app. En als een telefoon al moeilijk is, wordt een wereldwijde infrastructuur voor internet nog een stukje moeilijker...
 

Waarom Facebook zo'n netwerk wil

Facebook is inmiddels al lang niet meer de website die vanaf een studentenkamer werd gebouwd. Er werken 8,000 (!) mensen bij Facebook, waarmee het een wereldbedrijf van formaat is.

Maar belangrijker nog is hoe centraal Facebook is in 'het internet'. Facebook is niet het eerste, en ook zeker niet het laatste sociale netwerk, maar nooit was een digitaal vriendschapsnetwerk zo groot en verbond het zoveel mensen als Facebook. Dat heeft ook wel de bijnaam 'telefoonboek van het internet', omdat bijna iedereen er wel te vinden is.
 

Facebook staat voor veel mensen synoniem met 'het internet'

Facebook is centraal voor het internet, en dat weet Zuckerberg maar al te goed. Uit recente onderzoeken blijkt dat veel gebruikers Facebook (maar ook Google en Wikipedia) inmiddels synoniem zien met 'het internet'.

Facebook wil maar wat graag 'het internet' worden.

Ruim 4 miljard mensen op aarde hebben volgens de wereldbank nog geen toegang tot internet.

Zuckerberg heeft een nobel doel met Internet.org. "Iedereen ter wereld aan internet helpen" klinkt aanvankelijk als een goed streven, en dat is ook de insteek van het project. De übernerd Zuckerberg vindt internet een fundamentele levensbehoefte, en dat is niet onwaar. Internettoegang kan zorgen voor een betere algemene volksgezondheid, omdat burgers of doktoren makkelijker op zoek kunnen naar medicijnen tegen kwalen of omdat ze makkelijk leren hygiënisch te koken. Internettoegang is ook waardevol voor betere educatie, voor meer voorlichting op seksuele gezondheid (wat bevolkingsgroei kan remmen), voor een democratischere samenleving waarin burgers zich beter kunnen verdiepen in de politiek, en het is beter om culturen dichter bij elkaar te brengen. Als je het dus zo bekijkt, is Internet.org een goed initiatief.
 

De toenemende kritiek op Internet.org

Toen Internet.org begon in een aantal landen in Afrika en later uitbreidde naar India kwam er echter steeds meer kritiek op Facebook en Internet.org.
 

Facebook zou haaks staan op netneutraliteit

Internet.org staat volgens critici haaks op netneutraliteit, wat ook in India bestaat. Netneutraliteit betekent dat providers geen websites mogen blokkeren of voorrang mogen geven. Dat is grotendeels in het leven geroepen omdat providers liever geen zware video-websites zoals Netflix willen doorlaten, of daar meer geld voor willen vragen. Dat leverde een aantal jaren geleden ruzie op tussen Netflix en de Amerikaanse provider Comcast.

In een veel breder vraagstuk gaat netneutraliteit echter over welke toegang mensen tot internet hebben, en wie dat regelt.

Mark Zuckerberg redeneert simpel: "Op dit moment hebben die mensen géén internet. Met Internet.org hebben ze wél internet." Hoe beperkt die toegang dan ook mag zijn, hij heeft wel een punt.

Maar critici vinden dat Internet.org alles of niets moet bieden. Wil je bijvoorbeeld echt hebben dat een commercieel bedrijf bepaalt welke websites je wel en niet mag bezoeken? Nu is Wikipedia een neutrale website, maar wat nou als je een nieuwssite hebt die regelmatig negatief over Facebook bericht? Zal Facebooks Internet.org daar echt toegang toe verlenen? En waar ligt die grens? Bij de rechter? Of toch bij Facebook zelf?
 

Wil je echt dat Facebook bepaalt wie wat mag zien op internet?

Daar komt bij dat Facebook geen heel goede reputatie heeft op het gebied van het vrije internet. De site komt regelmatig onder vuur te liggen, omdat het bijvoorbeeld accounts blokkeert die kunst van naakte vrouwen plaatsen. Ook op Instagram (onderdeel van Facebook) is naakt verboden.

En dan is er nog het feit dat Facebook gebruikers agressief volgt en profileert. Is het echt slim om dát bedrijf te laten bepalen welke websites de wereld mag zien? Critici zijn sceptisch.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten