De grootste uitdagingen omtrent thuiswerken
Het begrip thuiskantoor is al vele jaren bekend, maar is nooit echt mainstream geworden. Althans, tot de komst van Covid-19: de pandemie zorgde in één klap voor een enorme boost van online vergaderingen en meer in algemeen van het werken van huis uit. De verwachting is dat het thuiskantoor een steeds grotere rol krijgt. Is dat goed nieuws?
Officiële en recente statistieken die aangeven hoeveel bedrijven thuiswerken promoten of verplichten en hoeveel werknemers daar precies bij betrokken zijn, zijn vooralsnog erg schaars. Wel heeft het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) via de database StatLine enkele cijfers gepubliceerd over thuiswerken, en ook het KIM (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid) heeft een interessante en uitvoerige studie uitgevoerd: ‘Thuiswerken en de coronacrisis’.
De meeste informatie is doorgaans gebaseerd op enquêtes en blijkt vooral afkomstig van privébedrijven, zoals Samsung (via de businessblog Evolve) en Telewerken.be. Daaruit valt in ieder geval af te leiden dat het aantal werknemers dat in de loop van 2020 twee à drie van de vijf dagen thuis is gaan werken meer dan verdubbeld is ten opzichte van 2019. Fulltime (vier à vijf dagen) vanuit huis werken is zelfs verviervoudigd.
Een opvallende vaststelling is verder dat thuiswerk in Nederland al veel meer is ingeburgerd dan in België: gemiddeld werkt in Nederland meer dan 30% van de werknemers thuis, terwijl dat in België rond de 17% schommelt. In Europa blijkt het thuiswerken vooral in Nederland en enkele Scandinavische landen als Finland en Denemarken stevig ingebed.
RSI-klachten
Thuiswerken heeft dus een enorme vlucht genomen, hoewel dat niet zo vanzelfsprekend is. De kans is namelijk klein dat je thuiskantoor even goed is uitgerust als de ruimte op het bedrijf. Voor velen is het zelfs een hele opgave een rustige werkplek te vinden met voldoende ventilatie en daglicht. Daarnaast komen RSI (Repetitive Strain Injury) en oogklachten als asthenopie door het langdurig werken voor een beeldscherm steeds vaker voor.
Je zult dus de nodige zelfdiscipline moeten hebben om zulke fysieke kwalen te voorkomen. Gelukkig is er software die je daarbij kan helpen.
Zo herinnert Workrave je er op een meer of minder dwingende manier aan pauzes te nemen. Tijdens die pauzes verschijnen allerlei suggesties voor fysieke oefeningen. Een min of meer vergelijkbare tool is EasyFWD.
Ook is er veel pauzesoftware beschikbaar die geënt is op de timemanagementtechniek Pomodoro. Verder zijn er tools als EyeLeo die via doordachte pauzes het fenomeen ‘computerogen’ willen tegengaan, en kun je tegenwoordig in nagenoeg alle besturingssystemen het (schadelijke) blauwe licht op het omgevingslicht laten afstemmen.
Lees hier nog veel meer anti-RSI-tips.
Veilig werken
Comfort en gezondheid zijn dus belangrijke elementen om je om te bekommeren als je veel vanuit huis werkt. Maar ook het veiligheidsaspect mag je niet uit het oog verliezen. Immers, de kans is groot dat je eigenlijk continu online bent en met allerlei privacygevoelige data werkt.
Voor een optimale beveiliging moet je je dus bewust zijn van de bedreigingen die vanuit het internet op je thuisnetwerk kunnen afkomen. De grootste gevaren zijn ongetwijfeld hackers en malware, maar dat veelomvattende paraplutermen. Een alfabetische lijst met de meer specifieke bedreigingen vind je bijvoorbeeld hier. Om er enkele te noemen: botnets, (D)DoS, ransomware, rootkits, spoofing, SQL-injectie en WPA2 handshake exploits.
We voegen er ‘graag’ nog een paar ontbrekende en acute bedreigingen aan toe, zoals APT (Advanced Persistent Threats) en zero-day-attacks. De beschrijvingen op die website zijn vrij summier, maar ze geven je wel een beter inzicht in de mogelijke aanvalsvectoren en -methodes, zodat je gerichter kunt detecteren en beveiligen.
Aangezien bedreigingen zich voortdurend ontwikkelen, doe je er in ieder geval goed aan op de hoogte te blijven van die ontwikkelingen. Daarvoor kun je bijvoorbeeld https://seclists.org/fulldisclosure, www.exploit-db.com (inclusief de Google Hacking Database) en https://cve.mitre.org/cve gebruiken.
Controle van werkgevers
Je comfort, gezondheid, privacy en veiligheid bewaken is al een flinke opgave, maar er kleven nog wel meer uitdagingen aan het thuiswerken, zoals tot slot de controle vanuit de werkgevers. Zo zijn er op het vlak van MDM (Mobile Device Management) wel al heel wat technische oplossingen voorhanden, zoals Microsoft Intune of Hexnode Unified Endpoint Management, maar het is de vraag of, en tot in hoeverre, gebruikers bereid zijn hun apparaat te laten monitoren wanneer ze dat ook voortdurend privé gebruiken.
Een vergelijkbaar scenario vinden we bij digitale samenwerking, oftewel collaboratie. Ook hier zijn uitstekende tools voorhanden (zoals Nextcloud Hub), maar uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat velen dit uiteindelijk maar een pover surrogaat vinden voor het ‘echte’ contact. Hebben we dan naast securityconsultants en paramedici binnenkort ook psychologen nodig om ons comfortabel in ons eigen thuiskantoor te kunnen voelen?