Iedereen zal de bezuinigingen in zijn portemonnee merken, zei premier Jan Peter Balkenende vorig jaar. Daar was geen woord van gelogen, zo heeft iedereen kunnen constateren. Een belangwekkende wijziging is die in de lease-autoregeling - waarvan er een half miljoen rondrijden in Nederland. De leaserijder hoeft minder bij te tellen en tegelijkertijd mag de baas minder belastingvrij vergoeden over de met de eigen wagen gereden kilometers voor het werk. Ook dit jaar bekijken we weer de belastingprogramma's van zowel de belastingdienst als de commerciële aanbieders. Een nieuwkomer is de Consumentenbond. In voorgaande jaren was de conclusie steeds dat voor een doorsnee belastingbetaler de aanschaf van een redelijk prijzig commercieel programma niet tot nauwelijks de moeite loont. Dit jaar testen we de programma's niet alleen op hun besparend vermogen, maar ook op hun functie als vraagbaak en tipgever. Die andere grote vraagbaak en tipgever, internet, stelt weinig meer voor. De website www.belastingplein.nl bijvoorbeeld, die een paar jaar lang goed was voor heel aardige en helder geformuleerde aanvullende informatie en tips, valt dit jaar af. Er staan weliswaar tal van tips op, maar het is onduidelijk in hoeverre die nog geldig zijn. De informatie over lijfrentes en andere cijfers die daar worden genoemd, zijn achterhaald. Voor welke tips dat nog meer geldt, is voor een leek natuurlijk niet te raden. Dan de verzamelpagina belasting.pagina.nl. Die bevat weliswaar een indrukwekkend aantal links, maar hoe langer u doorklikt, des te moedelozer u wordt. Veel sites van belastingadviseurs bevatten wel informatie voor ondernemers, maar nauwelijks voor particulieren. Her en der kunt u wel een prangende vraag posten - bijvoorbeeld bij www.fiscalistenonline.nl - maar dan is het natuurlijk maar wachten óf u antwoord krijgt en wat dat antwoord vervolgens waard is. Positieve uitzondering: wie van alles wil weten over erven en schenken kan terecht op www.notaris.nl, waar veel relevante informatie over dit onderwerp staat. De site die vanouds in elk geval de moeite van het bezoeken waard is, is die van de belastingdienst zelf, www.belastingdienst.nl. Trouwens, als u vorig jaar uw aangifte elektronisch heeft gedaan, wordt u geacht dit jaar zelf het programma van de site te downloaden. Verder is er veel informatie te vinden over de wijzigingen dit jaar (let wel: die heeft u dus pas echt nodig bij uw aangifte in 2005, maar het is wel handig om daar nu al rekening mee te kunnen houden) en kunt u via een handig uitklapmenu direct naar de informatie die u nodig hebt. Aangifteprogramma 2003 Al bij het starten van het aangifteprogramma van de belastingdienst zelf wordt duidelijk dat de fiscus eindelijk heeft besloten tot een facelift. Er verschijnt een keurig scherm met uitleg over de werking van de knoppen en alles is uitgevoerd in de huiskleuren blauw en geel. Fris, overzichtelijk en helemaal up-to-date: in dit opzicht maakt de dienst het tóch iets leuker. Een minpuntje: voor een beeldvullend scherm moet u terug naar 800x600 pixels. Zoals ook in andere jaren is de helpfunctie in orde en is de informatie helder en overzichtelijk. Het is zeker aan te raden om bij alle posten even te kijken of er iets voor u bij is. Wat je niet mag verwachten van de belastingdienst, is dat ze tips gaan even hoe je alles belastingtechnisch zo handig mogelijk aanpakt. Dat gebeurt dan ook niet. Voor onze drie belastingplichtigen heeft de dienst slechts de feitelijke informatie beschikbaar. Hoe goed u die leest, is uw eigen verantwoordelijkheid. De antwoorden op alle vragen van onze drie gevallen van dit jaar (zie kader) zijn terug te vinden, maar het kost wel de nodige moeite. ***PCM Keuze Beste Product Consumentenbond De nieuwkomer in deze test is een topper. U krijgt voor een schappelijk bedrag (€ 15,50 voor leden, € 18,50 voor niet-leden) een overzichtelijke gids met een fikse hoeveelheid tips en waarschuwingen, plus een cd-rom met het aangifteprogramma van de belastingdienst. Bovendien kunt u de bijna 140 pagina's tellende gids ook op uw pc installeren. Doen! Want drukt u op de helptoets F1 bij een bepaald onderwerp, dan komt behalve de normale helpfunctie ook gelijk de juiste pagina van de belastinggids in beeld. Over de gids van de bond verder niets dan goeds: de tekst is toegankelijk en de tips en waarschuwingen zijn rood gedrukt. Wat de speciale insteek van deze test betreft: iedereen kan in deze gids heldere antwoorden op zijn vragen vinden. Belasting CD Rom 2004: € 15,50 (leden) en € 18,50 voor niet-leden, (€ 2,50 verzendkosten). Min. systeemeisen: Windows 95, Pentium 300 MHz, 32 MB ram Elsevier De fiscus heeft zijn programma bij de tijd gebracht, Elsevier blijft vasthouden aan het inmiddels wel erg gedateerde uiterlijk. Jammer voor zo'n duur programma. Onder de motorkap is overigens wel wat verbeterd. Het (be)rekenprogramma voor lijfrenteaftrek is bijvoorbeeld makkelijker dan dat van de belastingdienst. De ingebouwde rekenmachine is daarentegen ronduit knullig: een eurocalculator van jaren geleden waarmee je nog kunt omrekenen van euro's naar guldens en vice versa. De gids is in orde, al staan er niet veel tips in. Ook de koppeling met het programma werkt prima. Dat u daarin op al uw vragen een antwoord kunt vinden, is bijna vanzelfsprekend. Overigens staat op de cd-rom versie 1.0 van het programma en moet u wel even de online update uitvoeren om versie 1.1 op de halen. Maar dat is maar één MB groot, dus dat valt te overzien. Kortom: Elsevier zet de traditie voort een degelijk stuk werk, maar met een nogal saaie buitenkant en stevig aan de prijs. Belasting CD Rom € 49,95 Min. systeemeisen: Windows 95, Pentium , 32 MB ram Kluwer Kluwer heeft drie cd-roms in de aanbieding: de belastinggids, de aangifte cd-rom en de belasting cd-rom die beide programma's bevat. Het aangifteprogramma oogt, het is vaker gezegd, als een plaatje. De installatie van de meest complete versie laat echter te wensen over. Het aangifteprogramma en de gids moeten apart van elkaar worden ge'nstalleerd. Wat vervelender is: ze werken niet goed samen. Het zou logisch zijn als je direct vanuit het aangifteprogramma de gids zou kunnen raadplegen, maar dat is niet het geval. In de helpfunctie wordt wel vermeld waar u in de gids moet zoeken, maar meteen doorklikken is er niet bij. Over de gids zelf overigens niets dan goeds. Dankzij de vele voorbeelden zijn de belastingregels goed te begrijpen en bovendien staan er in de gids talrijke tips die de aanschaf ervan - al dan niet in combinatie met het aangifteprogramma - de moeite waard maken. In de gids kunnen onze aangevers (zie kader) vinden wat ze zoeken. Aangifte CD Rom 2004 € 19,99, Belastinggids 2004 € 19,99, Belasting CD Rom 2004 € 42,99. Min systeemeisen: Windows 95, Pentium 100 MHz, 32 MB ram Conclusie Een overtuigende winnaar deze keer: de Consumentenbond. Een goed werkend gratis programma zoals dat van de belastingdienst zelf is moeilijk te verslaan, maar door een naadloze integratie van de prima eigen gids slaagt de bond daar volledig in. Bovendien is de Consumentenbond de enige commerciële aanbieder die bij de cd-rom ook een papieren versie van de gids doet mét daarin een aantal aardige extra's. En dat allemaal voor een bedrag dat minder dan de helft is dan wat Kluwer en Elsevier vragen. Klasse! *** Kader Voorbeeld 1 Karel (48) en Marloes (46) moesten wel even wennen. De oudste zoon, Jeroen (19) is gaan studeren en zit nu op kamers in Groningen. Job (17) en Jessica (14) zitten op de middelbare school en wonen nog thuis. Karel werkt fulltime, verdient € 38.000 per jaar als financieel manager en heeft een Golf van de zaak met een nieuwwaarde van € 22.000. Marloes werkt twee dagen per week in een modewinkel en verdient daarmee € 7500 per jaar. Een koophuis hebben ze niet: ze hebben er wel over gedacht, maar gezien de huizenprijzen besloten ze toch nog maar even te blijven huren. Karel zit zich wel af te vragen wat voordeliger is: de leasebak aanhouden of de veertig kilometer per dag naar zijn werk met hun tweede auto op en neer gaan en de kilometers laten uitbetalen. Marloes heeft hem niet echt nodig en dat studeren van Jeroen kost veel meer dan die basisbeurs die hij krijgt. Kan hij daar niet wat van terugkrijgen? De belastingdienst berekent dat Karel € 13.345 moet betalen en dat Marloes uitkomt op € 334 euro. De Consumentenbond en Elsevier komen op de zelfde bedragen uit. Een mooie plus voor Elsevier hier, dat geheel uit eigen beweging vaststelt dat Karel en Marloes beiden € 241 combinatiekorting voor hun kinderen krijgen. Bij de fiscus en de Consumentenbond moet u dat zelf nakijken. Kluwer geeft aan dat u géén recht hebt op de deze korting terwijl in de helpfunctie valt na te lezen dat dat wél het geval is. Zo loopt u heel snel € 482 mis! ***/kader ***kader Voorbeeld 2 Meindert (28) en Karin (27) hebben de stap gewaagd. Over een paar jaar willen ze kinderen, en tegen die tijd willen ze hun appartement verkopen en in een eengezinswoning trekken. Ze verdienen beiden goed: respectievelijk € 26.000 en € 25.000. Meindert heeft als leasewagen een Renault van € 21.000. Aan hypotheekrente betaalden ze vorig jaar € 8.500 over hun appartement dat een WOZ-waarde had van € 140.000. Voor het nieuwe huis willen ze alvast flink gaan sparen. Maar hoe zit het nu precies met die nieuwe regels over de aftrekbaarheid van de hypotheekrente als je verhuist? En hoe zit het precies met de regels voor het sparen? Want om straks over het spaargeld belasting te betalen, daar voelen ze niets voor. Het schuiven met de hypotheekrenteaftrek tussen de twee inkomens levert volgens de belastingdienst welgeteld één euro op. Dat laten ze dus maar. Meindert moet € 5482 belasting betalen, Karin € 5918. Alle programma's weten daar niets beters van te maken. ***/kader ***kader Voorbeeld 3 Tjerk (64) en zijn even oude Fietje blazen uit. Hij kon dankzij een goede vutregeling een jaartje eerder stoppen. Zoveel hebben ze niet meer nodig: aan die € 30.000 hebben ze zat. De kinderen zijn immers het huis uit en de hypotheek is afbetaald. Om wat extra armslag te hebben - en omdat Tjerk al nooit een klusser was - hebben ze hun koopwoning verruild voor een huurappartement in het centrum van de stad. Hun huis hebben ze verkocht voor de mooie som van € 398.000, die nu op de bank staat. Aandelen en zo, daar blijven ze liever nog maar even van af. Verder hadden ze al € 10.000 aan spaargeld staan. Van al dat geld willen ze de komende jaren genieten - ze houden allebei van reizen - maar ze willen hun zoons Bas en Berend zoveel mogelijk toestoppen. Die zijn nu beiden begin dertig en daarmee in de leeftijd dat ze het geld goed kunnen gebruiken. En waarom zou je onnodig veel geld naar de fiscus brengen? Wat zijn ook al weer de regels en hoe pak je dit nu het beste aan? De belastingdienst komt hier uit op een aanslag van in totaal € 9.283 als het hele vermogen op naam van Tjerk komt. De Consumentenbond benadrukt al bij de eerste serie tips dat de belastingdienst - mits je geen gebruik maakt van vooraftrek - aanslagen tot € 211 niet int. Daar kunnen Tjerk en Fietje handig gebruik van maken door het banktegoed grotendeels naar Fietje te schuiven. Zo daalt de aanslag tot € 9.071. De belastingdienst meldt de regeling wel, maar daar lees je wel héél snel overheen. De handige verdeelschuifjes bij Kluwer zorgen ervoor dat die € 211 euroregeling niemand ontgaat. Elsevier laat ons hier helaas in de steek. Er wordt niet aangegeven dat het voordelig kan zijn om hier te schuiven. ***/kader