© PXimport

Ada Lovelace, oermoeder van de IT

Geplaatst: 21 augustus 2020 - 07:09

Aangepast: 17 november 2022 - 10:40

Redactie PCM

Toen we Twitter om suggesties vroegen rond het onderwerp 'tech-helden', was Ada Lovelace een van de weinig genoemde vrouwennamen. Hoog tijd dus om eens stil te staan bij deze oermoeder van de IT.

Het korte leven van Ada Lovelace zat vol genderconflicten. Haar ouders hadden zo’n slecht huwelijk dat ze enkele weken na haar geboorte in 1815 uit elkaar gingen. De lezingen daarover verschillen: de ene bron zegt dat hij haar verliet, de andere houdt het op het omgekeerde. De ene zegt dat Ada’s vader, de dichter Byron, niet tegen het gebrek aan humor en verbeeldingskracht van zijn echtgenote kon, de andere meent dat zij genoeg had van zijn stuurloze persoonlijkheid. Het een sluit het ander niet uit. In ieder geval draaide haar moeder op voor het grootbrengen van het kind, want vader had gedichten te schrijven, feesten te vieren en oorlogen te voeren.

Moeder Anna was wiskundig onderlegd en zorgde dat Ada wiskunde leerde – ook al, zo lees ik, om te voorkomen dat ze net zo’n romantisch warhoofd zou worden als haar vader. Zo kwam ze in contact met belangrijke wiskundigen zoals Mary Somerville en Charles Babbage, die ze voor het eerst ontmoette op haar zeventiende. Haar belangrijkste werk, een artikel over Babbage’s ‘Analytical Engine’ (een soort mechanische computer, zoals de meeste lezers zullen weten) publiceerde ze pas bijna tien jaar later, in 1842. Waarom duurde dat zo lang? Nou gewoon, ze trouwde en had eerst even de handen vol aan haar drie kinderen.

Eerste programmeur

Of misschien ook aan andere zaken, want ze manifesteerde zich wel degelijk als onafhankelijke vrouw, zeker voor de 19e eeuw: ze had geen moeite met buitenechtelijke relaties en was dan ook niet van onbesproken gedrag. Ook had ze een gokprobleem. Dat inspireerde haar tot een wiskundige benadering van het gokken, maar ze bleek niet begaafd genoeg om te voorkomen dat ze stevige schulden opliep.

Ada Lovelace een van de weinigen die het plan van Babbage begreep. Veel bronnen nemen aan dat ze ook het eerste algoritme ervoor schreef, waarmee zij wordt aangewezen als de eerste programmeur ooit. Daar is controverse over omdat Babbage ook wel iets in die richting heeft gedaan. De Engelstalige Wikipedia heeft een goed overzicht van de meningen hierover, met bronvermeldingen.

Alleen al door deze zaken is Ada Lovelace een voorbeeld en inspiratie geworden voor vrouwen in wetenschap, techniek en ICT. We zullen nooit weten wat ze verder nog had kunnen presteren, want op haar 36ste stierf ze – nota bene – aan baarmoederkanker. Opvallend vind ik dan dat geen van de bronnen die ik heb geraadpleegd de moeite neemt te vermelden hoe het verderging met haar kinderen, waarvan de jongste bij haar dood nog maar dertien was. Of zou je je dat bij een vader die sterft ook niet afvragen?

Tekst:Herbert Blankesteijn

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten